Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie ciekawych miejsc, obiektów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt!
kapa, która została wykonana z użyciem pasów kontuszowych (fot. archiwum kolegiaty w Skalbmierzu)
Skalbmierz, 27-11-2015
Zespół doktorantów i studentów Instytutu Historii Sztuki UJ, pod opieką dra hab. Andrzeja Betleja, przeprowadził w skalbmierskiej kolegiacie inwentaryzację zbioru starych szat liturgicznych. Członkowie zespołu twierdzą, że zasługują one na szersze poznanie i przebadanie przez historyków sztuki, bowiem wśród kilkudziesięciu szat znalazła się duża część bardzo cennych i wiekowych paramentów.
ornat i kapa z II połowy XVIII wieku z efektownymi haftami wypukłymi z nicią srebrną, naśladującymi ornament rocaille (fot. archiwum kolegiaty w Skalbmierzu)
Szczególną wartość historyczną, a także artystyczną, prezentuje ornat z końca XVI lub początku XVII wieku z bardzo dobrze zachowaną kolumną z haftem metalowym z nicią srebrną i złotą kładziony. Na uwagę zasługuje również kapa, która została wykonana z użyciem pasów kontuszowych - niegdyś popularne, dziś niewiele z nich zachowało się w muzeach, zaś niemal nie występują w posiadaniu parafii. Warto zwrócić także uwagę na ornat i kapę z II połowy XVIII wieku z bardzo dobrymi, efektownymi haftami wypukłymi z nicią srebrną, naśladującymi ornament rocaille.
ornat i kapa z II połowy XVIII wieku z efektownymi haftami wypukłymi z nicią srebrną, naśladującymi ornament rocaille (fot. archiwum kolegiaty w Skalbmierzu)
Ważnym i cennym (ze względu na niewielką liczbę zachowanych przykładów) jest ornat wykonany z perskiej tkaniny pod koniec XVII lub na początku XVIII wieku. Szczególne miejsce w całym zbiorze zajmuje z kolei ornat z zachowaną inskrypcją fundacyjną, podarowany w 1700 roku przez kanonika Stanisława Józefa Humińskiego.
Większość szat jest zachowana w dobrym stanie, jednakże pewna jej część, szczególnie szaty najcenniejsze pod względem historycznym i artystycznym, wymagają szybkiej konserwacji. Trudne dzieje Skalbmierza w okresie rozbiorowym i późniejszym przyczyniły się do nie zawsze bezpiecznego przechowywania szat liturgicznych, stąd na części z nich pozostały ślady kontaktu z wodą i mikrobami.
ornat z I połowa XX wieku
ornat czerwony - połowa XVIII wieku
(fot. archiwum kolegiaty w Skalbmierzu)
Krakowski zespół doktorantów i studentów zapewnia, że fachowa konserwacja powinna przywrócić im dawny blask. Członkowie zespołu wyrażają również nadzieję, że podjęta przez nich praca to tylko początek prac zarówno naukowych, jak i konserwatorskich, które w przyszłości pozwolą na odkrycie wszystkich skarbów skalbmierskiej kolegiaty i przyczynią się do lepszego poznania jej dziejów i wartości artystycznych wszystkich przechowywanych tam zabytków.
