 |
 |
|
Dzisiaj jest: piątek, 19 września 2025 r.
(262 d.r.) |
|
|
|
Jutro (jeżeli będzie!): sobota, 20 września 2025 r. |
|
|
|
|
| |||||||||||||||
 |
serwis IKP / Skarby ZP / felietony, opracowania / postacie / Kim był jeden z twórców krakowskich Plant?
|
 |
warto pomyśleć? |  |
|
Jeśli będzie trzeba, zrobię to co będzie trzeba.
(podniesione z ulicy)
|
||
 |
 |
 |
 |
 |
 | ||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
 |
 | ||||||||||||||||||||||||
|
 NA SKRÓTY |
|
|
|
|
 |
 |
 |
 |
||
 |
 |
 |
Kim był jeden z twórców krakowskich Plant?
 |
| widok na krakowskie Planty w okolicy pomnika Straszewskiego (fot. Marcin Szwaja) |
 |
| Florian Straszewski (źródło: zzm.krakow.pl) |
 |
| Florian Straszewski (fot. pl.wikipedia.org) |
Proszowice, 5-07-2022
Teraz, gdy wreszcie nastały cieplejsze dni i noce, po kilku porcjach deszczu, przyroda budzi się do życia. Wszystko co zalicza się do świata flory, ubiera się w paletę barw, w której dominuje kolor zielony. To nieodłączny widok o tej porze roku, cieszy zwykłego mieszkańca lub turystę. Taki bajeczny pejzaż zaczyna się rodzić, właśnie w okolicy Starego Miasta w Krakowie. Cały teren, kiedyś otoczony murami obronnymi, obecnie jest we "władaniu" żywej natury i biosfery. Rozległy kompleks na trasie: Barbakan-Wawel-Teatr Słowackiego, nazwany został krakowskimi Plantami.
Jednym z głównych pomysłodawców ich założenia był...
Florian Straszewski herbu Radwan urodził się września 1767 roku w Kocmyrzowie, ówczesnym powiecie miechowskim. Był synem Antoniego i Anny Komeckiej. Od 1805 roku zarządzał miastem Boguchwała w województwie podkarpackim, będący majątkiem rodzinnym. W 1807 r, zmienił miejsce zamieszkania, jakim do końca życia stał się Kraków. Mieszkał we własnej kamienicy na ulicy Grodzkiej 9. W historii tego miasta zajmuje honorowe miejsce, jako działacz polityczny i społeczny. Głównie za sprawą tematu terenów zielonych.Jako członek Komitetu do spraw Upiększania Miasta, podał pomysł utworzenia ogrodów miejskich zwanymi Planty. Nazwa wywodzi się od czynności splantowania, czyli wyrównania i zagospodarowania ziemnego obszaru. A ten był bagnisty, ponieważ pełnił funkcję lokalnego składowiska odpadów i wszelakich nieczystości płynnych. Przez długi okres, wśród rodowitych krakowianów funkcjonowała nazwa Plantacya lub Plantacja.
Od 1822 r., rozpoczęto roboty przy zakładaniu Plant. Głównym inicjatorem tej idei był Feliks Radwański. Po jego śmierci (1826 r.), Straszewski obejmuje kierownictwo nad dalszymi pracami. W cztery lata później, zakłada fundację z przeznaczeniem na utrzymanie tego, nowego terenu. Czuwał nad finansami, zbierał fundusze, i nie rzadko wypłacał robotnikom pensje z osobistego budżetu. W czasie gdy był dzierżawca loterii liczbowej, dorobił się pokaźnej sumy, którą spożytkował w działania społeczne.
Przebieg tej loterii jest opisany w następujący sposób: Na fasadzie kamienicy Hetmańskiej przy Rynku Głównym, między 1 a 2 piętrem wisiał ogromny drewniany herb Krakowa. Tarcza herbowa u dołu miała 5 otworów. Co środę w południe, kamienicę oblegały tłumy wpatrzone w te otwory. Punktualnie o godzinie 13:00 w dziurach tych umieszczano wyciągnięte z koła szczęścia wygrywające numery - pięć ze stu - cytat ze strony: zzm.krakow.pl.
Na Plantach zasadzono wiele odmian drzew takich jak: kasztanowce, klony, lipy, jesiony, topole, krzewy. Urządzono trawniki i kwietniki, z alejkami, placami zabaw.
 |
| pomnik Floriana Straszewskiego na Plantach (fot. pl.wikipedia.org) |
Florian Straszewski był także działaczem politycznym w okresie bytności Wolnego Miasta Krakowa. To jako członek Senatu krakowskiego, Komitetu usypania kopca Kościuszki, (wraz z senatorem Jackiem Piotrem Mieroszewskim - właścicielem Dalewic) czy Komisji Włościańskiej.
W 1838 roku, dostał medal za ofiarę i trudy w upiększaniu miasta. Uhonorowano go także pomnikiem - obeliskiem z medalionem portretowym, według projektu rzeźbiarza Edwarda Stehlika, w pobliżu Dworca Głównego.
Poniżej 4 teksty z pomnika:
Floryjan
Straszewski
Główny uczestnik w założeniu plantacyj.
Ku wdzięcznej pamięci zasług
około założenia i utrzymania tych przechadzek
wzniesiono ten pomnik w r.1874
za uchwałą Rady M.Krakowa
ze składek obywatelskich i zasiłku miejskiego.
Za Rzpltej.Krakowskiej
na wniosek prezesa senatu
Stanisława Hr.Wodzickiego
Rozpoczęto roboty około przechadzek
publicznych w r.1820.
Pod kierunkiem komitetu gospodarczego
z przeważnym udziałem Florjana Straszewskiego
a gorliwą pomocą jeometry prof.
Pawła Florkiewicza ukończono to dzieło w r.1838.
Ulica wzdłuż Plant na odcinku między ul.Podwale a ul.Podzamcze, nosi jego imię i nazwisko. Zmarł 25 marca 1847 roku, w swoim mieście i został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Grobowiec wykonał rzeźbiarz Jan Nepomucen Galli. Jego grobowiec jest uznany jako jeden z "najpiękniejszych i najciekawszych" w tej nekropoli, założonej w 1803 roku.
 |
| Cmentarz Rakowicki, Grobowiec Floriana Straszewskiego (fot. pl.wikipedia.org) |
Nas tablicach epitafijnych zapisano:
Urodził się w Kosmerzowie pod Krakowem
R.P.1766.
Zgasł w Krakowie dnia 25 Marca
R.P.1847.
Floryjan Straszewski-
W którego długoletni żywot
upłynął na poświęceniach
dla przyjaciół
dla dobra i ozdoby tego Miasta
wdzięczny brat
Józef Straszewski
położył.
Jako ciekawostkę dodatkową, trzeba wspomnieć o tym: że jego syn Ludwik był właścicielem Rzędowic w gminie Koniusza. A wnuk Kazimierz uczeń Uniwersytetu Jagiellońskiego, poległ w bitwie pod Miechowem (17.02.1863 r.) jako oficer kosynierów w oddziale Kurowskiego. Drugi wnuk Władysław, też powstaniec w oddziale Aleksandra Taniewskiego "Tetery", walczył m.in. pod Igołomią i Wąsowem.
opracowanie: Marcin Szwaja
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- pl.wikipedia.org
- zzm.krakow.pl
- dziennikpolski24.pl
- genealogia.okiem.pl
- encyklopediakrakowa.pl
- bialczynski.pl
| idź do góry | powrót |
 |
|
|
|
