|
|
 | ||||
 | ||||||
| Dzisiaj jest niedziela, 05 maja 2024 r. (126 dzień roku) ; imieniny: Irydy, Tamary, Waldemara | Dzień Europy |
 | |
|
|
| |||||||||||||||
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
serwis IKP / Skarby Ziemi Proszowskiej / felietony, opracowania / miejsca / Patrzy na Proszowice z góry od 60 lat...
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Patrzy na Proszowice z góry od 60 lat...
Proszowice, 22-11-2017 24 listopada 1957 roku na proszowickim rynku odsłonięto pomnik Tadeusza Kościuszki. Uroczystość zgromadziła mieszkańców miasta, przedstawicieli władzy, żołnierzy. Gościem honorowym była prawnuczka Naczelnika Insurekcji 1794 r. - Stefania Dąbrowska. W roku 2017 ustanowionym przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Rokiem Tadeusza Kościuszki obchodzimy w Proszowicach 60 rocznicę odsłonięcia na płycie rynku pomnika Naczelnika powstania 1794 roku. Pomnik Tadeusza Kościuszki jest drugim, po kościele parafialnym, najbardziej charakterystycznym dla Proszowic obiektem. Historię powstania monumentu znamy, dzięki fotokopii aktu erekcyjnego. Oryginał dokumentu, jeden z czterech, jakie powstały, został wmurowany w fundament cokołu, na którym stoi pomnik.
Aby ideę budowy pomnika zrealizować należało zgromadzić odpowiednie fundusze. Powołano Społeczny Komitet Budowy Pomnika Tadeusza Kościuszki, na którego czele stanęli: Adam Jasiński - przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej, Franciszek Kruczała - ówczesny dyrektor Liceum Ogólnokształcącego w Proszowicach, Tadeusz Kulisa - przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej, Edward Knauer - dyrektor Banku Spółdzielczego, a także Kazimierz Rygucki, Wacław Liguziński, Stefan Czekaj i Jan Mazurski. Środki na budowę pomnika pozyskiwano z kilku źródeł - mieszkańcy nabywali specjalne cegiełki, a wśród polonii amerykańskiej zbiórkę prowadziła siostra Franciszka Kruczały. Niestety pieniędzy było zbyt mało, dlatego postanowiono posłużyć się pewnym wybiegiem: ktoś wpadł na pomysł, by jedna złotówka z każdej sprzedawanej w Proszowicach butelki wódki była przeznaczana na budowę pomnika - mówił Tadeusz Kulisa na łamach "Dziennika Polskiego". Wykonawcę pomnika wyłoniono w drodze konkursu rozpisanego wśród krakowskich rzeźbiarzy. Jury w składzie: prof. Fryderyk Toth - Prezes Okręgowy Krakowskiego Związku Polskich Artystów Plastyków, prof. Stanisław Rzecki, doc. Wanda Ślędzińska i artysta malarz Bronisław Heyduk wyróżniło projekt Tadeusza Stulgińskiego. Nad posągiem Naczelnika artysta pracował dwa lata. Postać Kościuszki wykuto z 20. tonowego bloku kamienia pińczowskiego: aby wyszukać odpowiedni blok specjalnie z Adamem Jasińskim jeździliśmy do Pińczowa - opowiadał Tadeusz Kulisa. W końcu znaleźliśmy właściwy. Przedsiębiorstwo, które podjęło się jego przewozu do Krakowa zniszczyło wykonując to zadanie trzy przyczepy. Ale w końcu kamień znalazł się w pracowni rzeźbiarza. Równolegle z pracami artysty miasto przygotowywało miejsce na ulokowanie pomnika. Jego lokalizacja przysporzyła nieco trudności. Studia nad nią przyspieszyły pracę nad planem uporządkowania całego miasta pod względem urbanistycznym. Przed pomnikiem zaprojektowano rodzaj forum, dlatego również Rynek wymagał przebudowy - kostkę brukową zastąpiły kamienne płyty. W listopadzie 1957 r. czterometrowa postać wodza w sukmanie, z dumnie podniesioną głową, z manifestem połanieckim i obnażoną szablą w dłoni stanęła na cokole. Pomnik odsłonięto 24 listopada - w dniu, w którym przypadała 140. rocznica śmierci Tadeusza Kościuszki. Uroczystość, nad którą patronat objęli: gen. Janusz Zarzycki - Wiceminister Obrony Narodowej oraz Edward Marzec - urodzony w podproszowickich Jakubowicach poeta, Wiceminister Kultury i Sztuki, zgromadziła tłumy. Były przemarsze, przecięcie wstęgi, przemówienia, grała orkiestra. W uroczystościach wzięła udział delegacja WP I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki. Gościem honorowym była prawnuczka generała Kościuszki - wówczas 70. letnia Stefania Dąbrowska: specjalnie po nią posłaliśmy do Warszawy - opowiadał Tadeusz Kulisa. Przyjechała do Krakowa pośpiesznym pociągiem. Była bardzo wzruszona i szczęśliwa.
Dzisiaj nikt nie wyobraża sobie rynku bez monumentu Kościuszki. U jego stóp delegacje składają kwiaty podczas ważnych uroczystości państwowych. Od 60 lat przygląda się miastu i jego mieszkańcom... "niemy świadek wydarzeń". Agnieszka Głowicka-Polkowska poniżej kilka zdjęć, z odsłonięcia pomnika (jakościowo odbiegają one od normy, ale ich wartość dokumentalno - sentymentalna, usprawiedliwia zamieszczenie ich)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
| Miejska Rada Narodowa w Proszowicach z lat 1954-1957, "winowajcy" powstania pomnika, może kto rozpozna osoby na zdjęciu, prosimy o informacje na adres kontakt@24ikp.pl (źródło: zbiory Jadwigi Ligizińskiej) |
 |
| (źródło: zbiory Jadwigi Ligizińskiej) |
| idź do góry | powrót |
 |
warto pomyśleć? |  |
|
Tańcz, zanim muzyka się skończy. Żyj, zanim Twoje życie się skończy. (cytaty bliskie sercu)
|
||
 |
 |
 |
 |
 |
 | ||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
 |
 | ||||||||||||||||||||
| PRZYJACIELE Internetowego Kuriera Proszowskiego | ||
 |
|
 |
| ||||||||||||
| ||||||||||||
|
|
strona redakcyjna regulamin serwisu zespół IKP dziennikarstwo obywatelskie legitymacje prasowe |
|
wiadomości redakcyjne logotypy patronat medialny archiwum |
|
|
reklama w IKP szczegóły ceny |
|
przyjaciele |
|
copyright © 2016-... Internetowy Kurier Proszowski; 2001-2016 Internetowy Kurier Proszowicki Nr rejestru prasowego 47/01; Sąd Okręgowy w Krakowie 28 maja 2001 Nr rejestru prasowego 253/16; Sąd Okręgowy w Krakowie 22 listopada 2016 KONTAKT Z REDAKCJĄ |
|
|
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ | ||||||||||||
|