XXI Konkurs Ludwika Hieronima Morstina?...

Dzisiaj jest poniedziałek, 06 maja 2024 r. (127 dzień roku) ; imieniny: Beniny, Filipa, Judyty

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

wiadomości
redakcyjne

archiwum


\|	2001-2003	\|	2004-2006	\|	2007-2009	\|	2010-2011	\|	2012-2013	\|	2014	\|	2015	\|	2016	\|	2017	\|	2018	\|	2019	\|	2020	\|	2021	\|	2022	\|	2023	\|

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / rok 2016 / grudzień / XXI Konkurs Ludwika Hieronima Morstina?...

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

XXI Konkurs Ludwika Hieronima Morstina?...

rok 1989, pierwszy z lewej syn Ferdynanda Kurasia, konkurs poświęcony twórczości jego ojca (fot. zbiory autora)

rok 1989, konkurs poświęcony twórczości Ferdynanda Kurasia (fot. zbiory autora)

Proszowice, 13-12-2016

     Jeszcze z końcem lat 60-tych XX wieku, świadomość w naszym regionie, że L.H.Morstin, wybitny humanista (znawca kultury starożytnej Grecji i Rzymu, pisarz, żołnierz Legionów i dyplomata), jest synem naszej Ziemi, była znikomą. W tamtym czasie, jedyną znaną mi osobą propagującą urok Pławowic, ich gospodarzy, Janiny-Niny, z domu Żółtowskiej, kobiety wielkiej urody, która była modelem dla Antoniego Madejskiego, rzeźbiarza sarkofagu królowej Jadwigi w Katedrze na Wawelu i srebrnych monet okresu międzywojennego zwanych "Wandą", była Pani Danuta Lewandowska.

     Jako jedyna z naszego regionu, uczestniczyła w pogrzebie poety na cmentarzu Powązkowskim w 1966 roku. Żegnała Go grudką Proszowskiego czarnoziemu.

    Będąc pod ogromnym wpływem opowiadań pani Danuty o Pławowicach i Zjazdach Poetów, w sytuacji gdy 45 lat temu zaistniał na mapie naszego regionu dzisiejszy Zespół Szkół im. Emila Godlewskiego w Piotrkowicach Małych, naturalnym było, dla młodej, dynamicznej kadry pedagogicznej, sięgnięcie do korzeni kultury regionu.

rok 1989, konkurs poświęcony twórczości Ferdynanda Kurasia (fot. zbiory autora)

     Jesienią 1972 roku szkoła zorganizowała sesję popularno-naukową poświęconą L.H.Morstinowi. To wydarzenie odbiło się szerokim echem w środowisku. Okolicznościowy, znakomity referat zaprezentowała Stanisława Wydziałkiewicz. Na ręce Stanisława Kaczmarczyka - przewodniczącego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Proszowickiej, współorganizatora sesji, wpłynął serdecznej treści okolicznościowy telegram od Jarosława Iwaszkiewicza.

     Obecny na tej uroczystości redaktor Jan Lohman, zamieścił na łamach "Życia Literackiego" nadzwyczaj sympatyczny artykuł, o tym, jak gdzieś, w Piotrkowicach Małych, w pięknym krajobrazie Koniuszy, w znakomitej aurze, pamiętają o L.H.Morstinie i Zjazdach Poetów w Pławowicach. To wydarzenie było inspirującym dla podjęcia idei nazwania Powiatowego Domu Kultury imieniem Poety.

     W 1984 roku, w kręgu Inspektora Oświaty i Wychowania w Proszowicach, powstał pomysł konkursów recytatorskich pisarzy i poetów Ziemi Proszowskiej. Pierwszy z tego cyklu konkurs, poświęcony był twórczości L.H.Morstina. On również odbił się szerokim echem w środowisku. W późniejszych latach najpełniej tradycję Pławowic w naszym regionie podjął Arkadiusz Fularski, sekretarz Urzędu Gminy w Nowym Brzesku.

rok 1989, konkurs poświęcony twórczości Ferdynanda Kurasia (fot. zbiory autora)

W kolejnych latach IOiW w Proszowicach, wspólnie, z już wtedy Domem Kultury im. L.H.Morstina, szkołami, władzami ZSL, PAX-u i innymi, podjął organizację konkursów recytatorskich pisarzy i poetów: Edwarda Marca, Michała Jagiełły, Adama Grzymały-Siedleckiego, Aleksandra Bocheńskiego, Ferdynanda Kurasia i Jacka Woźniakowskiego. Edward Marzec (1914-1962), urodzony w Jakubowicach, rodzinnie związany ze Szczytnikami, aktywnie działał min. w Związku Młodej Wsi "Siew", był więźniem Oświęcimia, w PRL, w okresie tzw. odwilży, od marca 1957 roku do lipca 1958 roku pełnił funkcję wiceministra kultury i sztuki. Był Honorowym Przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika T.Kościuszki i jako taki brał udział w uroczystości jego odsłonięcia. Odegrał też ważną rolę w budowie Domu Chłopa w Warszawie.

Konkursowi recytatorskiemu towarzyszyła prezentacja twórczości E.Marca w wykonaniu Piotra Loretza, aktora, męża Edyty Gepert. O taką oprawę zadbał Andrzej Marzec, syn Edwarda, w tamtym czasie szef Pagartu, organizacji ważnej dla artystów, bo w jego gestii były sprawy związane z możliwością wyjazdu polskich artystów do krajów Zachodniej Europy. Konkurs, w dniu 2 V 1985 r. zorganizowany był pod patronatem Stanisława Mazura ,wówczas Posła na Sejm PRL.

I miejsce w nim zdobyła Monika Bednarz z Proszowic.

rok 1989, konkurs poświęcony twórczości Ferdynanda Kurasia (fot. zbiory autora)

Michał Jagiełło (1941-2016), urodził się w Janikowicach w parafii Zielenice, był absolwentem LO w Proszowicach. W okresie PRL min. pełnił funkcję zastępcy kierownika wydziału kultury KC PZPR. W okresie Solidarności, świadomie zrezygnował z członkostwa w PZPR i poniósł tego dotkliwe konsekwencje. Jego pasją było taternictwo. On cepr, na pewnym etapie został Naczelnikiem Grupy Tatrzańskiej GOPR.W wolnej Polsce pełnił min. funkcję wiceministra kultury i sztuki oraz dyrektora Biblioteki Narodowej w Warszawie.

Lektura "Rozmowy z samym sobą", Adama Grzymały-Siedleckiego, sprawiła, że stał mi się bliski. Przeprowadzony konkurs, szczególnie z treściami zawartymi we wspomnieniach z dzieciństwa, był nadzwyczaj ciekawym. Postać tego wielkiego formatu humanisty, relacjonującego w prasie wydarzenia z przebiegu wojny polsko-bolszewickiej czy z konferencji w Wersalu, przybliżyła ze znawstwem Marta Blitek, absolwentka KUL, znakomita polonistka. Prowadzona przez nią biblioteka w ówczesnej SP nr 2 w Proszowicach, w ocenie Kuratorium Oświaty i Wychowania, należała do wyróżniających w skali województwa. Na naszym, proszowskim cmentarzu znajduje się grób brata matki A.Grzymały-Siedleckiego, Leopolda Pieprzaka, uczestnika Powstania Styczniowego.

rok 1989, konkurs poświęcony twórczości Ferdynanda Kurasia (fot. zbiory autora)

Bracia Bocheńscy z Czuszowa, Józef, Adolf i Aleksander to znaczące osobowości w kulturze naszego narodu. Józef, Maria, dominikanin, przez kilkanaście lat rektor Uniwersytetu we Fryburgu, należał do najwybitniejszych myślicieli chrześcijaństwa w XX wieku, Adolf, publicysta, uczestniczył w bitwach o Narwik, Tobruk i o Monte Casino. Poległ w bitwie o Ankonę.

Aleksander (1904-2001), wybitny publicysta, autor min. Wędrówek po dziejach przemysłu polskiego, związany był w okresie PRL z PAXem. W takiej sytuacji konkurs recytatorski organizowany był wspólnie z miejscowym oddziałem tego stowarzyszenia, któremu przewodniczył Leonard Jaraczewski.

Niewątpliwie najwybitniejszym poetą ludowym na przełomie XIX i XX wieku był Ferdynand Kuraś (1871-1929). Jego droga z Wielowsi, dziś części Tarnobrzegu, do Karwina, gdzie w uznaniu dla swoich zasług otrzymał od państwa gospodarstwo rolne, była długa, pełna chwały, ale też naznaczona trudami życia. Jest on autorem kilkuset wierszy i tomu wspomnień "Przez ciernie żywota" z przedmową Stefana Żeromskiego.

Grób tego wielkiego poety ludowego znajduje się na cmentarzu w Dobranowicach.

rok 1989, konkurs poświęcony twórczości Ferdynanda Kurasia (fot. zbiory autora)

W budynku OSP w Kościelcu z zaangażowaniem dyrektora szkoły Jerzego Byśca i miejscowej jednostki OSP, zorganizowany został konkurs recytatorski twórczości Jacka Woźniakowskiego, jednego z legendarnych redaktorów Tygodnika Powszechnego i wydawnictwa Znak. Woźniakowscy byli właścicielami Biurkowa i Polekarcic. Dobrze zapisali się w historii regionu. Min. użyczyli gościnności artystom malarzom pracującym nad Panoramą Racławicką i współuczestniczyli w założeniu szkoły rolniczej w Łyszkowicach.

Myślę, że organizatorzy XXI konkursu recytatorskiego, winni do tej numeracji dodać i ten który już prawie uległ zapomnieniu, a był też zamysłem organizacji cyklu konkursów recytatorskich poetów i pisarzy Ziemi Proszowskiej.

Ziemia Proszowska, przez wieki serce Małopolski, zrodziła wielu wybitnych ludzi kultury. W procesie wychowania, nas wszystkich, warto sięgnąć do ich dorobku i znaczenia w kulturze naszego narodu.

Henryk Pomykalski