Ulina Mała - 'Dom Piłsudskiego'

Dzisiaj jest niedziela, 05 maja 2024 r. (126 dzień roku) ; imieniny: Irydy, Tamary, Waldemara	Dzień Europy

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

wiadomości
redakcyjne

archiwum


\|	2001-2003	\|	2004-2006	\|	2007-2009	\|	2010-2011	\|	2012-2013	\|	2014	\|	2015	\|	2016	\|	2017	\|	2018	\|	2019	\|	2020	\|	2021	\|	2022	\|	2023	\|

01-02
2012

03-04
2012

05-06
2012

07-08
2012

09-10
2012

11-12
2012

01-02
2013

03-04
2013

05-06
2013

07-08
2013

09-10
2013

11-12
2013

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / lata 2012-2013 / listopad - grudzień 2013 / Ulina Mała - 'Dom Piłsudskiego'

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Ulina Mała - 'Dom Piłsudskiego'

wg. tradycji dom w którym przebywał Józef Piłsudski w listopadzie 1914 roku, zdjęcie wykonane w 1973
(fot. Bożena Gondek)

Ulina Mała, 2-12-2013

     Listopad 1914 roku był tragicznym dla naszego regionu. W kierunku Krakowa, wówczas nowoczesnej twierdzy obronnej wojsk monarchii Austro - Węgierskiej, przemieszczała się armia rosyjska. Wycofująca się od końca października spod Dęblina armia gen. Dankla, w kierunku Pińczowa, Miechowa i dalej na Olkusz, budziły niepokój Józefa Piłsudskiego, którego wojska znajdowały się w tym ugrupowaniu.

     Twórca Legionów, którego Kadrówka i ułani Beliny wkroczyły do Królestwa Polskiego w sierpniu 1914 roku, stanął przed problemem, wycofywać się dalej z armią, która przemieszczała się na północ od Krakowa, w kierunku Olkusza i być może dalej, czy też wykazać niesubordynację i z Wolbromia udać się z około 2 tysiącami żołnierzy do Krakowa.

     Liczył, że przemieszczając się na terenie między drogą łączącą Kraków z Warszawą a traktem łączącym Gołczę z Iwanowicami, będzie miał korytarz wolny jeszcze od wojsk rosyjskich. Pomylił się. Jego wojsko znalazło się w śmiertelnym zagrożeniu. Teren zajęty był przez wojska III Korpusu Kaukaskiego. Bardziej prawdopodobnym było dostrzeżenie trzech batalionów piechoty i oddziałów kawalerii, rozciągająch się w powolnym marszu czwórkami na przestrzeni jednego kilometra, niż ich nie zauważenie przez oddziały wojsk rosyjskich.

     Szczególne miejsce na trasie tego przemarszu zajęła Ulina Mała (gmina Gołcza), położona w bliskim sąsiedztwie Władysława, skąd ze strony rodziny Popielów obdarowany został legendarną Kasztanką. W Ulinie Małej wojsko J.Piłsuskiego spędziło cały dzień w sytuacji gdy na około przemieszczało się tysiące żołnierzy III Korpusu Kaukaskiego.

dwór w Poskwitowie, zburzony pociskiem 30,5 centymetrowego moździerza austryjackiego
(fot. Nowości Illustrowane 1915)

zburzony folwark w Poskwitowie
(fot. Nowości Illustrowane 1915)

    J.Piłsudski we wspomnieniach "Moje Pierwsze Boje", napisanych w więzieniu w twierdzy magdeburskiej w 1917 roku, analizując przyczyny udanej wyprawy, podkreślał min. zachowanie się ludności i rolę "...doskonałych przewodników - przemytników, którzy bez pudła prowadzili po bezdrożach. Ale w samej Ulinie nie przebylibyśmy nigdy tak szczęśliwie dnia 10 listopada, gdyby otaczała nas ludność wroga i obca (...) W tak gęsto zaludnionej okolicy wsie leżą bardzo blisko od siebie. Więc Buk, więc Ulina Wielka wiedziały przecież o naszym pobycie w ich sąsiedztwie. Tam władza moja, mój bagnet nie sięgał i w każdej chwili każdy z mieszkańców tych wsi mógł zawiadomić kręcące się patrole nieprzyjacielskie o naszej kryjówce w Ulinie Małej. Nic podobnego się nie stało, zostaliśmy nietknięci i nieodnalezieni aż do spotkania patrolu Wieniawy z kozakami...".

     To cenna uwaga jednego z największych Polaków o postawie naszych przodków. Byli godnymi kontynuatorami Kosynierów T.Kościuszki, Powstańców 1863 roku i już zapewne rodzicami przyszłych bohaterów walki z okupantem w czasie II wojny światowej.

     Kilkanaście dni później rejon wyznaczony Skałą, Wolbromiem, Słomnikami, Miechowem, Proszowicami, Nowym Brzeskiem i Koszycami ogarnięty został krwawymi walkami .Pozostało po nich dziesiątki mogił z tysiącami poległych żołnierzy w mundurach zaborców, często Polaków.

     O zniszczeniach jakie niosły te walki świadczą min zdjęcia prezentowane na łamach Internetowego Kuriera Proszowickiego w dziale "Skarby Ziemi Proszowickiej (Proszowskiej)". W naszej bliskiej okolicy było to zniszczenie m.in. nowoczesnej cukrowni w Szreniawie, kościoła w Proszowicach, folwarku na Zagrodach Królewskich czy klasztoru w Hebdowie.

Henryk Pomykalski

idź do góry

powrót