|
Kiedy i gdzie zmarł uczestnik I wojny światowej z Koniuszy?
Józef Solarz
 |
| fotokopia aktu urodzenia Józefa Solarza (źródło: zbiory autora) |
 |
| (źródło: zbiory IKP) |
 |
odznaka 1 pułku piechoty Legionów
(źródło: pl.wikipedia.org) |
Proszowice, 9-05-2025
Józef Solarz urodził się 16 marca 1895 roku w Koniuszy, w ówczesnym powiecie miechowskim. Był synem Józefa Solarza oraz Franciszki z domu Tretko. Do dziś zachował się akt urodzenia Józefa. W księgach parafialnych kościoła w Koniuszy możemy przeczytać, że: Działo się w Koniuszy dnia 5/17 marca 1895 roku, o godzinie 10 rano. Stawiła się Magdalena Dyner lat 68 z Przesławic, w obecności Antoniego Świątka lat 34 i Jakuba Migasa lat 34, włościan wsi Koniusza, i okazała nam dziecię płci męskiej oświadczając, że urodzone zostało w Koniusze wczoraj, o godzinie 7 rano, i że zostało spłodzone przez Józefa Solarza lat 28 nieobecnego osobiście przy sporządzaniu niniejszego aktu z powodu wyjazdu z miejsca swojego zamieszkania, i przez ślubną jego żonę Franciszkę z domu Tretko lat 28 mającą. Dziecięciu temu przy chrzcie świętym odprawionym dzisiaj przez księdza Wojciecha Brola, dano imię Józef, a chrzestnymi byli:Antoni Świątek i Katarzyna Migas.
Małżeństwo Solarzów, do Koniuszy, przybyło z parafii Igołomia. Józef i Franciszka doczekali się przynajmniej czwórki dzieci: Aleksandra (1888), Józef, Roman (1898) i Jan (1900). Potomstwo Józefa i Franciszki dzieciństwo spędziło w Koniuszy, gdzie rodzina Solarzów mieszkała. Nie były to łatwe czasy, gdyż Koniusza znajdowała się pod carskim zaborem, a miejscowość ta znajdowała się blisko granicy dwóch mocarstw. Młody Józef pierwsze nauki pobierał prawdopodobnie w rodzinnej miejscowości. Według zachowanych źródeł, miał kontynuować naukę w mieście. Prawdopodobnie w niedalekim Krakowie.
W lipcu 1914 roku wybuchła Wielka Wojna, która trwała przez kolejne cztery lata. W sierpniu tego samego roku, w Krakowie, powstała polska formacja wojskowa. Młody Józef, zapewne wychowany w duchu patriotycznym, wstąpił w szeregi nowo powstałych Legionów. Trafił on do 1 Pułku Piechoty, 3 kompanii, III baonu. Dowódcą III batalionu był Edward Rydz-Śmigły. Pod jego dowództwem, Józef Solarz, uczestniczył w zajęciu Kielc oraz Nowego Korczyna.
 |
legioniści na stanowiskach w okopach
(źródło: Od Nowego Korczyna do Krzywopłotów 1914) |
Pod koniec października 1914 roku, III batalion, wziął udział w bitwie pod Laskami i Anielinem. Urodzony na Ziemi Proszowskiej, Józef Solarz, prawdopodobnie został ranny. W lutym 1915 roku leczył się w Szpitalu Garnizonowym nr 1. w Wiedniu. Po powrocie do zdrowia, wiosną 1915 roku, powrócił do służby w Legionach. Służył w sumie przez 26 miesięcy. Uczestniczył między innymi w walkach nad Nidą, bitwach pod Konarami, Ożarowcem czy Tarłowem.
 |
fotokopia fragmentu z Lista Chorych, Rannych, Zabitych i Zaginionych Legionistów do kwietnia 1915 roku
(źródło: zbiory autora) |
Wielka Wojna zakończyła się w 11 listopada 1918 roku. Na mapy świata powróciła Rzeczpospolita Polska, która przez 123 lata była pod zaborami. W rodzinne strony powrócił także legionista, Józef Solarz. Zawarł związek małżeński z Matyldą Curyło. Małżeństwo doczekało się dwóch synów - Juliusza oraz Jana. Mieszkali oni w Gniazdowicach, nieopodal Proszowic.
Według wpisu w aktach urodzenia synów, Józef miał zajmować się handlem. Nieznane są dalsze losy bohatera I wojny światowej. Według zeznań żony, Matyldy Solarz, miał on w 1924 roku wyjechać do Francji. Według uzasadnienia postanowienia Sądu Grodzkiego w Proszowicach, ostatnia wiadomość o Józefie Solarzu była w 1930 roku. Od tamtego czasu ślad po nim zaginął. Postanowieniem sądu, sygn..akt. Zg.26/47 uznano Józefa Solarza za zmarłego i datę jego zgonu ustalono na dzień 31 grudnia 1946 roku. Niestety nie udało się odnaleźć informacji o miejscu jego pochówku.
 |
fotokopia postanowienia sądu dołączone do aktu urodzenia
(źródło: zbiory autora) |
Matylda Solarz, z domu Curyło, zmarła 13 września 1987 roku i została pochowana na cmentarzu parafialnym w Proszowicach. W tym samym grobowcu rodziny Curyłów spoczęli synowie Józefa i Matyldy. Juliusz, który zmarł tragicznie w Olkuszu 31 sierpnia 1945 roku oraz Jan, zmarły 19 października 1996 roku.
opracowanie: Mateusz Serwatowski - schronyproszowice.pl
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Lista Chorych, Rannych, Zabitych i Zaginionych Legionistów do kwietnia 1915 roku; Piotrków, 1915
- Wacław Szczepanik; Od Nowego Korczyna do Krzywopłotów 1914; Szczecin 2024
- schronyproszowice.pl
- zolnierze-niepodleglosci.pl
- szukajwarchiwach.gov.pl
- pl.wikipedia.org
- genealodzy.pl
- geneteka.genealodzy.pl
|
|
NA SKRÓTY
