Szaroszeregowy łącznik...

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie postaci, macie propozycję innych osób związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym artykule; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Szaroszeregowy łącznik...
Józef Żelaśkiewicz ps. Orlik
(ur.: 21.02.1929 - zm.: )

biogram

Józef Żelaśkiewicz ps. Orlik
(źródło: Rzeczpospolita...)

Proszowice, 22-03-2019

Podpułkownik Józef Żelaśkiewicz ps. Orlik, Jaszko, ur. 21 lutego 1929 roku w Książu Wielkim. Rodzicami byli Jan i Janina z d. Żechowska.

     Orlik był żołnierzem 1/II/112 pp/106 DP AK. Początkowo jako członek zastępu Szarych Szeregów (od 11 listopada 1942 roku) przy miechowskim obwodzie ZWZ (lata 1942-1943), brał udział w kompleksowej obserwacji jednostek nieprzyjaciela, wyposażeniu transportów wojskowych i kolportażu prasy podziemnej. W Szarych Szeregach pełnił funkcję sekcyjnego.

     W lutym 1944 zostaje zaprzysiężony do Armii Krajowej przez dowódcę placówki "Kozica" (Kozłów) kpr. pchor. cz.w. Stanisława Zyneka ps. Dzięcioł działa w akcjach zabezpieczających materiał zrzutowy oraz magazynowaniu i dostarczaniu broni dla oddziałów partyzanckich. Należał do pocztu placówki Książ Wielki ("Kozioł"), był łącznikiem.

     W dniu 24 lipca 1944 r. przebija się przez niemiecką obławę z rozkazem dowódcy "Słowika" (kpt. Julian Malinowski) do oddziału partyzanckiego "Skrzetuski" i mimo ostrzelania go i pościgu wroga dociera do dowódcy ppor. "Żbika" (Stanisław Jazdowski).

lato 1943, grupa uczniów tajnego nauczania w Książu Wielkim z zakresu szkoły średniej, "Orlik" stoi drugi od prawej strony
(źródło: Znad Nidzicy...)

Tak wydarzenie to opisał Nieczuja-Ostrowski w książce "Rzeczpospolita...": [...] W tych dniach - wspomina plut. cz. w. "Orlik" (Józef Żelaśkiewicz) - rozlokował się w szkole w Książu Wielkim oddział Wehrmachtu, a grupy żandarmerii niemieckiej i ukraińskiej wzmogły wyraźnie swą aktywność w przeczesywaniu terenu [...] Około 12.00 por. "Słowik" wręczył mi rozkaz pisemny, polecając go pilnie i niezawodnie doręczyć ppor. "Żbikowi", d-cy OP "Skrzetuski".

Ruszyłem pieszo przez Podbrzezie, następnie polami obok sadów Hallera w Mianowicach w kierunku Cisie. Niestety, mimo że na trzecim moście za Książem udało mi się ominąć posterunek policji niemieckiej, a także idący polami od strony Przysieki oddział Żandarmerii niemieckiej - to podczas przechodzenia drogi kasztanowej, prowadzącej od dworu w Mianowicach do drogi Książ Wielki-Miechów, natknąłem się znów na patrol żandarmerii ukryty za drzewami. Było zbyt blisko, by uciekać. Słysząc krzyk: Halt! Hande hoch!, stanąłem, ale wykorzystując hałas jaki uczyniła nadjeżdżająca furmanka z jednym woźnicą i policjantem granatowym, padłem błyskawicznie do rowu, a stąd w nieskoszoną pszenicę. Mimo oddawania w moim kierunku strzałów [...] zdążyłem dobiec [...] do małego lasku [...], stąd już dotarłem do gajówki Trąba, gdzie wartownik oddziału doprowadził mnie do dowódcy [...] Było to koło godziny 13.00. [...]

Dzięki temu możliwe stało się zorganizowanie przez "Żbika" zasadzki na konwój niemieckiej żandarmerii, rozbicie go i uwolnienie polskich więźniów w rejonie wsi Cisia Wola."Orlik" bierze udział w tej akcji, a także innych dywersyjnych i sabotażowych (rozbrojenie Niemców na poczcie w Książu Wielkim, wypad zbrojny na oddział Wehrmachtu i podobne) na terenie północnym Inspektoratu "Maria".

październik 1979, wiceminister Jozef Żelaśkiewicz
(źródło: audiovis.nac.gov.pl)

Po wojnie ukończył Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie (inż. elektryk) oraz Politechnikę Poznańską (mgr inż. org. i ek. bud.). Mieszka w Warszawie.

Józef Żelaśkiewicz przez wiele lat był prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Arabskiej. Wcześniej był wiceministrem resortu przemysłu w czasach Gierka a później radcą handlowym na Bliskim Wschodzie. Był także wiceprzewodniczącym rady nadzorczej Elektromontażu Bydgoszcz.

Odznaczenia: Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1944), Krzyż Walecznych (1960), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (l968), Krzyż Partyzancki (1973), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1975), Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi, Medal Wojska (1976), Order Sztandaru Pracy I kl. (1976), Krzyż AK (l980).

opracowanie: red.

Muzeum AK październik 2017, konferencja poświęcona 106 DP AK i sylwetce gen. Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego ps. "Tysiąc", stoją od lewej: Józef Żelaśkiewicz, Andrzej Bodziony, Jadwiga Zięba i Stanisław Piwowarski
(fot. dziennikpolski24.pl / Kornelia Plizga)