Kapitan "Grześ" ze Skały

Dzisiaj jest niedziela, 28 kwietnia 2024 r. (119 dzień roku) ; imieniny: Bogny, Walerii, Witalisa	Ś. Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

Redakcja

tv.24ikp.pl

działy autorskie

ludzie ZP

miejsca, obiekty itp.

felietony, opracowania

ludzie Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944

"katyńczycy"

serwis IKP / Skarby Ziemi Proszowskiej / ludzie ZP / rp1944 / Kapitan "Grześ" ze Skały

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie postaci, macie propozycję innych osób związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym artykule; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Kapitan "Grześ" ze Skały
Marian Cyganek ps. Grześ
(ur.: 23.08.1923 - zm.: 16.09.2021)

biogram

Marian Cyganek ps. Grześ
(fot. Inspektorat AK "Maria...")

Proszowice, 18-12-2021

Kapitan Marian Cyganek ps. Grześ, urodził się 23 sierpnia 1923 roku w Skale.

     Podczas okupacji niemieckiej z miechowskiego urzędu pracy nakaz pracy u niemieckiego właściciela przy skupie owoców i warzyw. Dzięki uzyskanej w ten sposób "arbajtkarcie" mógł się swobodnie poruszać po całej okolicy. Skupowano głównie agrest, maliny, wiśnie, ziemniaki ale i karpiele. Trafiały one do obozów.

     Jako nastolatek wstępuje do konspiracji antyniemieckiej w Narodowej Organizacji Wojskowej, po scaleniu z AK był żołnierzem na placówce Skała o kryptonimie "Sylwester". Pełni w niej obowiązki łącznika, informatora WKU czyli wywiadu i kontrwywiadu oraz kolportera. Jego bezpośrednim przełożonym był dowódca Oddziału dyspozycyjnego Józef Zadęski ps. Żmija, który zginął dowodząc akcją odbicia z rąk niemieckiej żandarmerii ppor. Zawieję - Jerzego Kluskę.

Strzelec "Grześ" powierzone obowiązki wykonywał wzorowo.

     Po wkroczeniu Sowietów strzelec Cyganek nawiązuje kontakty z byłymi konspiratorami AK, bierze udział w organizowanych mszach świętych za Ojczyznę. Werbuje żołnierzy przebywających w Skale i okolicach do udziału w spotkaniach krakowskich.

kpt. Marian Cyganek (fot. malopolskaonline.pl)

     W 1987 roku współuczestniczy w legalizacji Stowarzyszenia byłych żołnierzy AK. Zostaje powołany w skład Zarządu tej organizacji. Zakłada Jej koło w Skale, któremu przewodniczy aż do likwidacji na skutek przejścia wielu członków na wieczną wartę.

     Był bardzo aktywnym prezesem SŻAK koła w Skale, zawsze (do póki mu starczało sił) angażował się w wiele akcji i wydarzeń lokalnych o charakterze patriotycznym (nawet w wieku 80 kilku lat służył do mszy św. jako ministrant którą celebrował kapelan spod Monte Cassino ojciec Adam Studziński).

     Zawsze pamiętał o tych, którzy walczyli przed nim o niepodległą ojczyznę, zdawał sobie sprawę z wagi nauki historii i przekazywanie jej następnym pokoleniom. Po wielu latach odnalazł grób swojego wuja starszego strzelca Mikołaja Domagalskiego legionisty, który oddał życie za Ojczyznę pod Łowczówkiem i tam został pochowany, wraz z Janem Opalskim ps. Twardowski, który również pochodził ze Skały.

     Jako członek Zarządu Głównego SŻAK w Krakowie podejmował wiele inicjatyw i realizował je bardzo sumiennie i odpowiedzialnie.

Ożenił się z Marianną, miał trzech synów: Stanisława, Andrzeja, Michała.

     Zmarł 16 września 2021 roku, uroczystości pogrzebowe odbyły się w Skale 20 września, z asystą wojskową i pocztami sztandarowymi ze 106 DP AK z Krakowa, Miechowa, Białego Kościoła i ze Skały.

pogrzeb kapitana "Grzesia" (fot. zbiory IKP)

Za patriotyzm i trud żołnierza konspiracji strzelec Marian Cyganek został awansowany na stopień porucznika, a później kapitana, został też wyróżniony odznaczeniami wojennymi i państwowymi: Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Republiki Pińczowskiej, honorową Odznaką 106 DP AK i Odznaką Akcji "Burza". W 2009 roku "Grześ" otrzymał od starosty krakowskiego honorowy tytuł "Przyjaciela Młodzieży" Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych w Skale.

opracowanie: Andrzej Solarz