Pokłosie wojenne w Królestwie Polskiem

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie artykułów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Pokłosie wojenne w Królestwie Polskiem

(fot. źródło)

6-11-2013, (1-05-1915)

"Nowości Illustrowane" z 1 maja 1915 roku (nr 18) zamieściły dwa artykuły poświęcone naszemu regionowi. Wprawdzie w treści ich nie znajdziemy zbyt wielu nowych informacji, jednak zapoznanie się z nią, pozwoli poznać klimat tamtych czasów. Atutem tych materiałów są bardzo ciekawe zdjęcia (wybrałem fotografie bezpośrednio związane z Ziemią Proszowską).

Zapraszam do lektury, dzisiaj zaprezentuję pierwszy, za kilka dni drugi (Na zajętym terenie).

Andrzej Solarz

Nowości Illustrowane; nr 18; Kraków, 1 maja 1915 r.; Pokłosie wojenne w Królestwie Polskiem; s. 1-4

Pokłosie wojenne w Królestwie Polskiem

Ulica w Nowem Brzesku.
(fot. źródło)

Komisya sanitarna przy badaniu studni w Nowem Brzesku.
(fot. źródło)

     Huragan wojenny, którędy tylko przejdzie, znaczy swoje ślady krwią i pożogą, a najbogatsze kraje zamienia w pustynię. We współczesnej wojnie, przy użyciu dalekonośnych dział i pocisków wybuchowych, przeżywają wszystkie okropności bitwy nie tylko walczące armie, ale całe połacie kraju, znajdujące się w obrębie ognia.

     W takiem położeniu znalazły się ziemie polskie, zwłaszcza Królestwo, które jest terenem zaciętych walk i wielkich bitew... Tam, gdzie już walki ustały, pozostało jednak ich smutne pokłosie: poprzecinana rowami, usiana krzyżami ziemia, spalone wsie, zburzone budynki, zbombardowane miasta.

     Z tego pokłosia wojennego w Królestwie Polskiem dajemy w dzisiejszym numerze szereg illustracyi. Na tytułowej widzimy dwór w Poskitowie, gdzie mieścił się sztab rosyjski, zburzony pociskiem 30 ? centymetrowego działa austryackiego. Na innych widzimy las w Poskitowie, usiany żołnierskimi mogiłami. Zamieszczamy również kilka zdjęć z Nowego Brzeska, miasteczka w powiecie miechowskim nad Wisłą, które w dniu 20 listopada 1914 roku przez cały dzień było bombardowane i dotkliwe poniosło szkody.

      Nowe Brzesko, dziś małe miasteczko, z garncarstwa się utrzymujące, niegdyś miało czasy lepsze. Iwo Odrowąż, biskup krakowski, ufundował tutaj Norbertanów w XIII wieku i od tego czasu Brzesko zostało podniesione do godności miasta na prawie niemieckiem. Kwitły tu rzemiosła: szewstwo, garbarstwo, krawiectwo, kowalstwo i wiele innych. Cechy rzemieślnicze dotąd posiadają oryginały lub odpisy dawnych nadanych im przywilejów królewskich, których strzegą zazdrośnie, jako drogiej pamiątki minionej świetności.

Klasztor w Hebdowie. Wieża podziurawiona granatem.
(fot. źródło)

Istnieje tam kościół parafialny pod wezwaniem WW, Świętych, dobrze utrzymany, o trzech nawach, wybudowany z kamienia i cegły przez Norbertanów w 1640 roku, pokonsekrowany przez Mikołaja Oborskiego, biskupa-sufragana krakowskiego, wzniesiony na miejscu pierwotnego z XIII wieku. Kościół ten o mało nie uległ zniszczeniu w czasie obecnej wojny. Cudem prawie ocalał w czasie całodziennego bombardowania.

Mieszkańców liczy Nowe Brzesko 2.000, z których 350 żydów. Biedny proletaryat powiększył się przez osiedlenie 50 rodzin ewakuowanych z nad Nidy. Brały one z początku zapomogę z komendy, ale po świętach z niewiadomych przyczyn wstrzymano ją, a biedna ludność pozostała na opiece licho zaopatrzonego Komitetu. Zwłaszcza brak opału dał się we znaki wszystkim, i biednym i zamożniejszym, czemu zaradził w części pomysł pana Artura Bromowicza, inżyniera przy regulacyi Wisły, ułatwiający panu Frankiewiczowi z Hebdowa częściowy dowóz drzewa i węgla, za co obydwaj zasłużyli na szczerą wdzięczność ogółu mieszkańców Nowego Brzeska.

idź do góry

powrót