Zasiedzenie do majątku wspólnego małżonków

Dzisiaj jest sobota, 27 kwietnia 2024 r. (118 dzień roku) ; imieniny: Sergiusza, Teofila, Zyty

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

W.Nowiński - wrześniowe...

Magda K.-G. - prawo dla...

serwis IKP / działy autorskie / prawo dla ludzi - Magdalena K.-G. / Zasiedzenie do majątku wspólnego małżonków

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Zasiedzenie do majątku wspólnego małżonków

Kocmyrzów, 20-03-2024

Zgodnie z zapowiedzią, dzisiejszy artykuł poświęcę tematyce zasiedzenia nieruchomości.

Zasiedzenie to sposób na nieodpłatne nabycie własności rzeczy. Jego celem jest usunięcie rozbieżności pomiędzy stanem prawnym a długoletnim stanem faktycznym, kiedy to rzecz lub prawo znajdują się w posiadaniu nie-właściciela. Jak dochodzi do zasiedzenia i kto nabywa własność nieruchomości w sytuacji, gdy posiada ją osoba, która jest w związku małżeńskim?

Zasiedzenie nieruchomości

     Instytucję zasiedzenia reguluje art. 172 kodeksu cywilnego i następne: posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze, zaś po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

     Aby doszło do zasiedzenia, posiadanie musi mieć charakter samoistny. Jest to rodzaj władania charakterystyczny dla właściciela, który samodzielnie podejmuje wszelkie decyzje wobec rzeczy. Dobra lub zła wiara to inaczej stan świadomości posiadacza odnośnie tego, czy przysługuje mu prawo własności. W dobrej wierze jest np. osoba, która była w błędzie co do prawdziwego przebiegu granic nieruchomości. Dobra lub zła wiara mają wpływ jedynie na termin zasiedzenia.

     Zgodnie z art. 176 k.c. istnieje możliwość doliczenia do czasu swojego posiadania, czas posiadania poprzednika prawnego, np. w przypadku, gdy rodzice posiadali nieruchomość, którą następnie przekazali w ręce dorosłego dziecka, bieg terminu zasiedzenia dla potomka liczymy uwzględniając czas posiadania rodziców.

     Warto pamiętać, że nabyć w drodze zasiedzenia można także rzeczy ruchome i służebności gruntowe, choć kodeks cywilny wprowadza pewne odrębności dla tych kategorii rzeczy i praw. Jak wynika z mojej praktyki sądowej, coraz więcej postępowań toczy się w przedmiocie zasiedzenia służebności przejazdu i przechodu.

Majątek wspólny małżonków

Jeśli małżonkowie nie podpisywali wcześniej umowy majątkowej, to z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między nimi ustawowa wspólność majątkowa i co do zasady trwa ona podczas całego małżeństwa. Zgodnie z art. 31. k.r.o. do majątku wspólnego wchodzą przedmioty nabyte podczas trwania wspólności majątkowej przez oboje z małżonków lub przez jednego z nich. Reguła ta ma zastosowanie także do zasiedzenia. Jeśli dochodzi do niego podczas trwania wspólności małżeńskiej, nabyta rzecz stanowi majątek wspólny.

Jak wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy, nieruchomość nabyta przez zasiedzenie staje się składnikiem majątku wspólnego małżonków także wtedy, gdy posiadaczem samoistnym był tylko jeden z małżonków i także wtedy, kiedy termin biegu zasiedzenia rozpoczął się przed powstaniem wspólności małżeńskiej (zob. m.in. uchwałę z dnia 28 lutego 1978 r. do sygn. III CZP 7/78 i postanowienie z dnia 22 sierpnia 2007 r. do sygn. III CSK 41/07.). Dotyczy to przykładowo takich sytuacji, kiedy osoba stanu wolnego przez 29 lat była w posiadaniu nieruchomości, a w ostatnim, 30. roku biegu terminu zasiedzenia wstąpiła w związek małżeński. Właścicielami tak nabytej nieruchomości stają się oboje małżonkowie, choć tylko jedno z nich "przyczyniło się" do zasiedzenia. Ta sama zasada nabywania do majątku wspólnego dotyczy zasiedzenia służebności gruntowej.

Jak sformalizować zasiedzenie

Nabycie w drodze zasiedzenia następuje na mocy samego prawa. Jednakże, aby mieć faktyczną możliwość wpisania swego prawa do księgi wieczystej lub dalszej sprzedaży nieruchomości, konieczne jest przeprowadzenie postępowania sądowego o stwierdzenie zasiedzenia. Poprawne sformułowanie wniosku o zasiedzenie jest kluczowe i może przesądzać o wygraniu sprawy. Jeżeli małżonek we wniosku wskaże tylko siebie, zamiast domagać się stwierdzenia nabycia przez oboje małżonków do majątku wspólnego, naraża się na negatywne rozparzenie swojej sprawy. Przed wszczęciem sprawy sądowej warto zatem szczegółowo przeanalizować stan faktyczny i ustalić, czy zasiedzenie nastąpiło do majątku wspólnego.

Magdalena Kowalska-Graca