Kalendarium niepodległości część XLII

Kalendarium niepodległości część XLII - kontratak

Dzisiaj jest piątek, 26 kwietnia 2024 r. (117 dzień roku) ; imieniny: Marii, Marzeny, Ryszarda

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

w szerszej perspektywie

foto - relacje

życie kulturalne

aktualności oświatowe

wiadomości z bibliotek

historia, pamięć

nuka/kultura szerzej

wiktoria 1920

Nieskończenie Niepodległa

serwis IKP / kultura-oświata / Nieskończenie Niepodległa / Kalendarium niepodległości część XLII - kontratak

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Kalendarium niepodległości część XLII - kontratak

Warszawa 13 grudnia 1981 - kontrola ZOMO w pierwszym dniu stanu wojennego
(fot. Kolekcja NZS SGGW / Ośrodek KARTA)

Proszowice, 25-10-2018

Kontratak. Podpisując Porozumienie Gdańskie, władze Peerelu od ponad dwóch tygodni przygotowują już siłową reakcję na strajki. Przez 16 następnych miesięcy pozorowany jest dialog, coraz intensywniej zaś planowane działania pacyfikacyjne. Koncepcja stanu wojennego ustalona zostaje w lutym 1981. Ostatecznie termin wyznaczony na noc 12/13 grudnia. Wcześniej gen. Wojciech Jaruzelski żąda od Kremla potwierdzenia, że - w razie skutecznego oporu "Solidarności" - wojska sowieckie wesprą atak.

Mimo odmowy Sowietów, wewnętrzna okupacja okazuje się skuteczna. Wystarcza zaskoczenie, drakoński dekret i internowanie 10 tysięcy opozycjonistów, by społeczeństwo straciło energię obronną. Na kilka lat udaje się peerelowskim władzom odebrać społeczeństwu podmiotowość. Chociaż podziemne struktury stanowią wtedy alternatywę obywatelską wobec tej ostatniej erupcji systemu komunistycznego.

Gdańsk, zima 1981/1982 - zgrupowanie czołgów i transporterów opancerzonych na boisku szkolnym
(fot. Ośrodek KARTA)

1982 - rozpędzanie niezależnej manifestacji. Satyryczny dopisek: "GAZEM do komunizmu"
(fot. Ośrodek KARTA)

Warszawa, 1 maja 1982 - niezależna manifestacja
(fot. Kolekcja NZS SGGW / Ośrodek KARTA)

Wrocław, 28 czerwca 1982 - oddziały ZOMO (Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej) podczas pacyfikacji niezależnej manifestacji, zorganizowanej przez podziemne struktury "Solidarności"
(fot. Ośrodek KARTA)

Grodków lub Nysa, 1982 - uwięzieni opozycjoniści na spacerniaku w ośrodku internowania
(fot. Ośrodek KARTA)

Kraków, 1982-1983, napisy na murach w stanie wojennym
(fot. Ośrodek KARTA)

13 grudnia 1981 - w Polsce zostaje wprowadzony stan wojenny. Działacze "Solidarności" i innych opozycyjnych organizacji zostają internowani. Generał Jaruzelski ogłasza powstanie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, która przejmuje rządy w kraju. Na ulicach pojawia się wojsko, nie działają telefony. Wprowadzone zostają godzina milicyjna oraz zakaz strajków i manifestacji. Mimo to następnego dnia w wielu zakładach pracy rozpoczynają się strajki okupacyjne, brutalnie pacyfikowane przez ZOMO (16 grudnia w kopalni "Wujek" zastrzelonych zostaje 9 górników).

Tomasz Jastrun (poeta, działacz "S"): Ktoś puka do drzwi. Patrzę na zegarek. Jest pięć po dwunastej [w nocy]. W progu stoi O. [...] Milicja dobiera się do mieszkania [Andrzeja] Celińskiego. Były sekretarz Komisji Krajowej ["S"] stoi na balkonie i krzyczy, żeby zawiadomić o tym Region. O. była już w pobliskim mieszkaniu Heleny i Witka Łuczywów, ale ujrzała tylko wyważone drzwi i mrok. "W dodatku nie działają telefony"- mówi i patrzy na mnie, jakbym mógł jej pomóc. [...] I wtedy już wiem, wszystko wiem. "Zrobili to, skurwysyny, jednak zrobili" - mówię do żony.
Warszawa, 13 grudnia 1981

Jan Józef Szczepański w dzienniku: Koniec nadziei. Polała się krew. W kopalni "Wujek" siedmiu zabitych i wielu rannych. W Gdańsku starcia uliczne - 160 milicjantów i 164 cywilów rannych. Warszawa obstawiona wojskiem i milicją w rynsztunku szturmowym. [...] Na Placu Zwycięstwa czołgi. [...] Nowe aresztowania.
Warszawa, 17 grudnia 1981

23 grudnia 1981 - w odpowiedzi na ogłoszenie stanu wojennego Stany Zjednoczone wprowadzają sankcje gospodarcze wobec PRL. Reagują społeczeństwa państw zachodniej Europy: w wielu krajach dochodzi do manifestacji potępiających działania władz komunistycznych.

Ze wstępu do podziemnej "Karty": Za lub przeciw. Trzeciego wyjścia nie ma. Polska Ludowa wprawdzie od początku narzucała nam proste alternatywy (z nią lub przeciw niej), jednak dopiero dzisiaj do wyboru zmuszono wszystkich. Wojskowy pucz nie pozostawił komfortu niezdecydowania. Nikt nie zachowa swojego azylu. Każdy musi podjąć los: prześladowcy, ofiary lub - przeciwnika. [...]

Zadajemy sobie pytanie, czy walkę możemy wygrać - pytanie bezzasadne, jako że odpowiedź negatywna musiałaby oznaczać swoiste zbiorowe samobójstwo. Trzeba więc odpowiedzieć sobie na pytanie: jak walczyć. O rozstrzygnięciu starcia zadecyduje bowiem każdy z nas - na co dzień, każdą swoją najdrobniejszą nawet decyzją: decyzją na rzecz tyranii lub wolności. Suma tych decyzji określi termin zwycięstwa.
Warszawa, 4 stycznia 1982

Kraków, 1982-1983, napisy na murach w stanie wojennym
(fot. Ośrodek KARTA)

około 1982-1983, produkcja ulotek w podziemnej drukarni podczas stanu wojennego, na ulotce napis: "Generale, twoim celem dobro narodu"
(fot. Ośrodek KARTA)