Gdzie i jak sypiają bociany w podróży do Afryki?

Dzisiaj jest sobota, 18 maja 2024 r. (139 dzień roku) ; imieniny: Alicji, Edwina, Eryka	M. Dzień Muzeów

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

wiadomości
redakcyjne

archiwum


\|	2001-2003	\|	2004-2006	\|	2007-2009	\|	2010-2011	\|	2012-2013	\|	2014	\|	2015	\|	2016	\|	2017	\|	2018	\|	2019	\|	2020	\|	2021	\|	2022	\|	2023	\|

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / rok 2022 / listopad / Gdzie i jak sypiają bociany w podróży do Afryki?

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Gdzie i jak sypiają bociany w podróży do Afryki?

(fot. adobe stock)

7-11-2022

     Lecące z Polski do Afryki bociany najchętniej nocują na budynkach i drzewach, a gdy tych brakuje - spędzają noc na ziemi - wynika z analizy danych, pochodzących z nadajników 90 ptaków w czasie ich pierwszej migracji. Wiele wskazuje też na to, że bocianom nie przeszkadza światło: czasami sypiają pod latarniami.

     W trakcie corocznych migracji ptaki pokonują tysiące kilometrów. To wymaga od nich przygotowania kondycyjnego i intelektualnego: muszą wszak wiedzieć, gdzie i jak dolecieć. W informacji prasowej przesłanej mediom autorzy badania zwracają uwagę, że najgorzej mają młode, niedoświadczone osobniki, które po raz pierwszy pokonują trasę wędrówki i muszą dotrzeć do bezpiecznego zimowiska. Wiadomo, iż nie sposób lecieć cały czas, zwłaszcza gdy lot jest kosztowny i należy optymalizować sposób przemieszczenia. To trochę jak z jazdą samochodem czy lotem samolotem - należy po drodze tankować, najeść się, a nawet wypocząć.

     W kontekście tego migracyjnego wyczynu naukowcy chcieli lepiej poznać kwestię, jaką jest wypoczynek w trasie, a konkretnie: sen.

"Ptaki zdecydowanie potrzebują przerw, ale to nie takie proste - bo w czasie przerwy ptaki znajdują się na lądzie, gdzie jest znacznie bardziej niebezpiecznie, niż w powietrzu" - komentuje prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, cytowany w informacji prasowej przesłanej serwisowi Nauka w Polsce. - "Najprawdopodobniej jest jednak przerwa związana ze spaniem, bo wiadomo, że wtedy mózg jest mniej czujny i należy znaleźć odpowiednie miejsce, by się wyspać i następnego dnia być gotowym do dalszej trasy".

     Badacze chcieli sprawdzić, jak bociany wybierają miejsca do snu. "I - co znacznie ciekawsze, czy ten sen może być zakłócany. A jeśli tak, to przez jakie czynniki" - mówi prof. Tryjanowski, współautor opublikowanej na łamach pisma "Journal of Avian Biology" pracy, poświęconej wędrówkom bocianów białych.

     Badania przeprowadzili naukowcy i przyrodnicy, analizując informacje o miejscach i czasie noclegów 90 bocianów (pochodzących z południowej części Polski) podczas ich pierwszej wędrówki do Afryki. Spośród nich do celu doleciało 41, a pozostałe zginęły (z czego osiem - w czasie nocy).

     Wędrujące ptaki najchętniej nocowały na budynkach i drzewach, ale gdy tych brakowało - spędzały noc na ziemi.

"Miejsca wyboru noclegu to dość prosta sprawa. Po prostu możemy obserwować ptaki wieczorem kończące wędrówkę i zbierające się po kilka na dachach domów, drzewach, czy nawet słupach energetycznych" - dodaje prof. Piotr Profus z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie.

     Pokazanie, czy w czasie snu bocian się nie budził, a nawet nie przemieszczał - wymaga dużo bardziej zaawansowanego podejścia technicznego i analitycznego. Z pomocą przychodzą tu nowe metody, na przykład zakładane bocianom nadajniki wyposażone w czułą technologię GPS-GSM, umożliwiające śledzenie nawet bardzo delikatnych ruchów - relacjonują autorzy publikacji.

"Sam nadajnik waży ok. 20 gramów, czyli poniżej 1 proc. masy ptaka, a jego możliwości są naprawdę niesamowite. To właśnie dzięki wykorzystaniu tych urządzeń dowiedzieliśmy się sporo o tym, co dzieje się z polskimi bocianami, gdy opuszczą teren naszego kraju" - opowiada Joachim Siekiera z Grupy Silesiana. Był on odpowiadający za zakładanie nadajników i kontrole ich stanu technicznego.

     Prof. Łukasz Jankowiak z Uniwersytetu Szczecińskiego zastrzega, że "sam nadajnik i sygnał to za mało". Uzyskane dane naukowcy muszą jeszcze opracować i umiejscowić w przestrzeni. Trzeba też połączyć informacje o życiu ptaka z wpływem określonych warunków środowiskowych. To wymaga analizy gigabajtów danych.

     Naukowcy zauważyli, że najbardziej niespokojnie spały ptaki na samym początku wędrówki. "Co zaskakujące, w nocy poruszały się mniej w pobliżu źródeł sztucznego światła, czyli w pobliżu oświetlonych ulic czy podwórek" - relacjonuje prof. Jankowiak.

"Wygląda na to, że paradoksalnie młodym bocianom sztuczne światło gwarantuje nieco spokoju, a przynajmniej mniejszego narażenia na ataki ze strony drapieżników. Dotychczasowe informacje o atakach drapieżników na śpiące ptaki mają jedynie anegdotyczny charakter, ale z pewnością był to niezwykle ważny czynnik selekcyjny w przeszłości - podsumowują badacze.

Nauka w Polsce