Zmiany klimatu w VI w. a doniesienia o tzw. cudach wodnych

Dzisiaj jest piątek, 17 maja 2024 r. (138 dzień roku) ; imieniny: Brunony, Sławomira, Wery

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

wiadomości
redakcyjne

archiwum


\|	2001-2003	\|	2004-2006	\|	2007-2009	\|	2010-2011	\|	2012-2013	\|	2014	\|	2015	\|	2016	\|	2017	\|	2018	\|	2019	\|	2020	\|	2021	\|	2022	\|	2023	\|

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / rok 2021 / marzec / Zmiany klimatu w VI w. a doniesienia o tzw. cudach wodnych

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Zmiany klimatu w VI w. a doniesienia o tzw. cudach wodnych

św. Figdianus (San Frediano) zatrzymuje wylew rzeki Serchio. Obraz, który namalował Filippo Lippi z XV wieku; Galleria degli Uffizi, domena publiczna, Wikimedia Commons
(fot. naukawpolsce.pap.pl)

31-03-2021

     W VI wieku przynajmniej część Italii dotknęły ulewne deszcze i powodzie. W tym czasie w żywotach świętych zaczęły się pojawiać doniesienia o "cudach wodnych", w których święci ściągają lub zatrzymują gwałtowne deszcze, burze i powodzie - pokazują badacze w "Climatic Change". To potwierdzenie istnienia zmian klimatycznych, ale także świadectwo wpływu tych zmian na przemiany społeczne i kulturowe - interpretują.

     Międzynarodowy zespół naukowców z udziałem Polaków przeprowadził interdyscyplinarne badania zmian klimatycznych zachodzących w VI wieku na terenie dzisiejszych północnych Włoch. Rezultaty badań opisane w czasopiśmie "Climatic Change" wskazują, że teren ten był obszarem zwiększonych opadów i powodzi, które w konsekwencji wpływały na dynamikę przemian społecznych i kulturowych.

     Autorem korespondencyjnym badań jest historyk dr hab. Adam Izdebski z UJ. W badaniach brał też udział dr hab. Robert Wiśniewski z Wydziału Historii UW. Badania podsumowano w komunikacie na stronie UW.

     W pracach badawczych wykorzystano metody paleoklimatyczne i analizę źródeł historycznych. "Punktem wyjścia były badania próbek nacieków jaskiniowych z jaskini Renella, znajdującej się w Alpach Apuańskich, w północnej Toskanii, niedaleko Pizy. We wnętrzu stalagmitu badacze zauważyli warstwy odkładające się przez wieki w wyniku naciekania. Okazuje się, że w VI wieku przynajmniej część Italii stała się obszarem dotkniętym ulewnymi deszczami i powodziami" - czytamy w komunikacie UW.

     Naukowcy odkryli, że obszar północnej i centralnej Italii w VI wieku wyróżniał się wyjątkowym poziomem wilgotności, który był związany z długotrwałą fazą Oscylacji Północnoatlantyckiej, czyli zmniejszoną różnicą ciśnień między Wyżem Azorskim a Niżem Islandzkim. Dzięki takiemu układowi ciśnienia atmosferycznego na tereny te docierała duża ilość wilgotnych mas powietrza znad północnego Atlantyku, doprowadzając do potężnych opadów i powodzi.

     Międzynarodowy zespół skonfrontował dane fizyczne świadczące o zwiększonych opadach z przekazami historycznymi, zawartymi w powstałych wtedy dziełach pisanych. Naukowcy porównali literaturę hagiograficzną z VI-wiecznej Italii z innymi przykładami tego rodzaju piśmiennictwa. "Badacze odnaleźli w pismach pochodzących z Italii wiele opisów tzw. cudów wodnych, w których święci ściągają lub zatrzymują gwałtowne deszcze, burze i powodzie. We wcześniejszej i późniejszej literaturze hagiograficznej, a także w powstałych w tym samym czasie pismach na trenie dzisiejszej Francji, opowieści o cudach wodnych były prawie nieobecne" - napisano w komunikacie UW.

     To wyjątkowe zainteresowanie twórców pism późnej starożytności zjawiskami hydroklimatycznymi, badacze interpretują nie tylko jako potwierdzenie istnienia zmian klimatycznych, ale także jako świadectwo wpływu tych zmian na przemiany społeczne i kulturowe ludności zamieszkującej te tereny. Naukowcy łączą zachodzące wtedy zjawiska klimatyczne z przyjęciem przez biskupów pod koniec VI wieku roli lokalnych przywódców, a także z rozwojem kultu świętych "posiadających władzę" nad żywiołem wody - podaje UW.

"W VI wieku przynajmniej część Italii stała się obszarem ulewnych deszczów i powodzi. Tę wiedzę zawdzięczamy zaangażowanym w projekt geochemikom, geologom i klimatologom. Historycy pokazali natomiast, jak mieszkańcy północnych i centralnych terenów dzisiejszych Włoch próbowali radzić sobie z tą zmianą na poziomie religijnym i jednocześnie wykorzystać ją do promowania nowych autorytetów" - podsumowuje cytowany na stronie UW dr hab. Robert Wiśniewski.

     Dr hab. Adam Izdebski jest też współautorem innej pracy, w której badano zależności między zmianami klimatu a zmianami społecznymi. Wyniki tych badań - opublikowane w marcu w "Nature", pokazują, jak ludzie potrafili być odporni na niedogodności związane z historycznymi wahaniami klimatu. Badania te dają nam też lekcję na przyszłość - ze zmianami klimatu można sobie poradzić, ale wymaga to działań - komentują autorzy.

PAP - Nauka w Polsce