Bezlitosna krajzega - częsty świadek ludzkich tragedii
    Dzisiaj jest piątek, 17 maja 2024 r.   (138 dzień roku) ; imieniny: Brunony, Sławomira, Wery    
 |   serwis   |   wydarzenia   |   informacje   |   skarby Ziemi Proszowskiej   |   Redakcja   |   tv.24ikp.pl   |   działy autorskie   | 
 |   kontakt
z Redakcją 
 |   regulamin
serwisu 
 |   zespół red.   |   przyjaciele
Kuriera 
 |   logotypy   |   REKLAMA   |   patronaty   |   dziennikarstwo
w IKP 
 |   mapa
serwisu 
 |   wiadomości
redakcyjne
 
 |   archiwum   | 
 |   2001-2003   |   2004-2006   |   2007-2009   |   2010-2011   |   2012-2013   |   2014   |   2015   |   2016   |   2017   |   2018   |   2019   | 
 2020 
 |   2021   |   2022   |   2023   | 
 |   styczeń   |   luty   |   marzec   |   kwiecień   |   maj   | 
 czerwiec 
 |   lipiec   |   sierpień   |   wrzesień   |   październik   |   listopad   |   grudzień   | 

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / rok 2020 / czerwiec / Bezlitosna krajzega - częsty świadek ludzkich tragedii
O G Ł O S Z E N I A
Money.pl - Serwis Finansowy nr 1
Kursy walut
NBP 2023-01-24
USD 4,3341 +0,23%
EUR 4,7073 -0,24%
CHF 4,7014 -0,22%
GBP 5,3443 -0,38%
Wspierane przez Money.pl


Bezlitosna krajzega - częsty świadek ludzkich tragedii

(fot. internet)

Proszowice, 18-06-2020

     W czasach gdy nie było pilarek spalinowych a dostęp do sieci tartaków był ograniczony to one "królowały" i obrabiały drewno w naszych zagrodach. Popularność i sława tej maszyny była szeroko znana, ponieważ była prawie w każdym gospodarstwie rolnym. Jej specyficzne dźwięki i odgłosy, czasami były zagłuszane przez ludzkie krzyki: "pomocy lub ratunku!". Mowa tu o pilarce tarczowej, powszechnie zwana krajzegą - trajzegą czasem cyrkularką lub cyrkulatką. Tak, to był bardzo niebezpieczny sprzęt i całe szczęście że już całkowicie jest na wymarciu. I mam nadzieję, że już w całości pocięty - wylądował na złomie.

     To urządzenie było niezastąpione w wiejskim świecie. Jej aktywność była nasilona w każdej porze roku, podczas prac naprawczych, remontowych, budowniczych. Ale najczęściej jesienią gdy gromadzono opał na zimę. Były to prace: przecinanie kłód na deski, opał, budynek, płot, koryto, drabinę czy rozdrabnianie wykarczowanych karp drzew.

     I tak pojawiały się te samoróbki, wykonane samodzielnie a także przez miejscowych rzemieślników-kowali lub "fachowca". Oszczędność, brak wzorców technologicznych, nieuwaga przy pracy to powody wielu wypadków i obrażeń ciała nawet zgonu. Zasadniczą przyczyną wypadków był brak zabezpieczeń i podstawowych zasad bezpieczeństwa przy pracy. Ponieważ ta maszyna była nie przewidywalna.

(fot. internet)

Oto opis, wady i przykre konsekwencje krajzegi:

  1. Konstrukcja, jako podest była wyspawana z kątowników stalowych. Montowano na nim wał (zakupiony na targu lub zrobiony u tokarza) na którym instalowano piłę tarczową. Całość napędzał za pomocą pasa transmisyjnego silnik elektryczny tzw.: motorek. On generował dużą moc od 4-7 kW, który (niestety) nie zatrzymywał się przy zakleszczeniu czy na sęku, prędzej odrzucał cięte materiały na podającego.
  2. Tarcza tnącą nie miała osłony piły, w związku z tym podczas pracy często dochodziło do przypadkowego dotknięcia tarczy ręką, a nawet tułowiem lub głową (przy potknięciu i upadku na pilarkę).
  3. Pilarki nie miały też klinów rozczepiających (za tarczą tnącą), zapobiegających ściskaniu i odrzutom drewna, przerzucaniu odrzynków na podającego materiał.
  4. Brak urządzeń podających (koszów i sanek) przez co dochodziło do blokowania piły (nierówne popychanie) i do potknięć piły (obsunięcia rąk, obrócenia klocków itp.).

Kilka przykładów z archiwum inspektorów KRUS:

  • 48-letni rolnik został uderzony w głowę drewnem odrzuconym przez piłę. Uraz spowodował 80% uszczerbek na zdrowiu, (praktycznie-inwalidztwo).
  • 39-letnia kobieta, pomagająca mężowi w przecinaniu desek, doznała trwałego uszkodzenia dwóch palców (17%, uszczerbku na zdrowiu).
  • 13-letni chłopiec stracił 4 palce lewej dłoni, podczas przecinania drewna na opał. Pracy syna przyglądał się ojciec!
  • Inny znów rolnik kupił na targowisku piłę nieznanego producenta i zamontował ją do swojej krajzegi. W trakcie pracy tarcza pękła, Jeden z wykruszonych zębów piły trafił rolnika w oko, inny ułamek w rękę, uszkadzając ją tak, że trzeba było ją amputować powyżej łokcia.
(fot. internet)

     Grupa lżejszych obrażeń też smutnie zostawiała blizny i rany zarysowane: cierpieniem, długą rehabilitacją i niekiedy brakiem powrotu do pełnej sprawności.

     Potem, w miarę zaawansowanej techniki i postępu, przemysł oferował tylko pilarki stolarskie i przeznaczone dla pracowników budownictwa. Służyły do cięcia kantówki na stole, poprzecznego cięcia okrąglaków. Zaczęły się też pojawiać i pilarki ciągnikowe i z napędem elektrycznym. I te najważniejsze, przerzynarki do cięcia drewna na opał i łuparki.

     Tak więc, te swojskie pilarki "chłopskie", zaczęły ustępować miejsca poręcznym pilarkom spalinowym. I dobrze, bo krajzega do niedawna, była na 1 miejscu - listy niebezpiecznych urządzeń na wsi.

Marcin Szwaja   



ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
  1. Stefan Tomaszkiewcz (biuro prewencji i rehabilitacji centrali KRUS); Mordercza maszyna; Kalendarz Rolników z 2000 roku

  2. zbiory własne



idź do góry powrót


 warto pomyśleć?  
Tańcz, zanim muzyka się skończy.
Żyj, zanim Twoje życie się skończy.
(cytaty bliskie sercu)
maj  17  piątek
[00.00-15.00, 15.00-24.00]   (Proszowice)
Proszowicki Triathlon Lotników - pływanie, jazda na rowerze
[18.30]   (Proszowice)
spotkanie poświęcone aromaterapii
maj  18  sobota
[00.00-15.00, 15.00-24.00]   (Proszowice, Ostrów)
Proszowicki Triathlon Lotników - jazda na rowerze, biegi
[17.00-23.00]   (Miechów)
Noc Muzeów, otwarcie wystawy "Widziały już Racławice Armaty wzięte na kosy..."
maj  19  niedziela
[00.00-15.00]   (Ostrów)
Proszowicki Triathlon Lotników - biegi
[13.00]   (Proszowice)
VIII. Stary Motór w Proszowicach
maj  20  poniedziałek
DŁUGOTERMINOWE:


PRZYJACIELE  Internetowego Kuriera Proszowskiego
strona redakcyjna
regulamin serwisu
zespół IKP
dziennikarstwo obywatelskie
legitymacje prasowe
wiadomości redakcyjne
logotypy
patronat medialny
archiwum
reklama w IKP
szczegóły
ceny
przyjaciele
copyright © 2016-... Internetowy Kurier Proszowski; 2001-2016 Internetowy Kurier Proszowicki
Nr rejestru prasowego 47/01; Sąd Okręgowy w Krakowie 28 maja 2001
Nr rejestru prasowego 253/16; Sąd Okręgowy w Krakowie 22 listopada 2016

KONTAKT Z REDAKCJĄ
KONTAKT Z REDAKCJĄ         KONTAKT Z REDAKCJĄ         KONTAKT Z REDAKCJĄ         KONTAKT Z REDAKCJĄ         KONTAKT Z REDAKCJĄ