FOMO - lęk przed byciem odłączonym od sieci

Dzisiaj jest sobota, 27 kwietnia 2024 r. (118 dzień roku) ; imieniny: Sergiusza, Teofila, Zyty

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

wiadomości
redakcyjne

archiwum


\|	2001-2003	\|	2004-2006	\|	2007-2009	\|	2010-2011	\|	2012-2013	\|	2014	\|	2015	\|	2016	\|	2017	\|	2018	\|	2019	\|	2020	\|	2021	\|	2022	\|	2023	\|

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / rok 2019 / listopad / FOMO - lęk przed byciem odłączonym od sieci

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

FOMO - lęk przed byciem odłączonym od sieci

(fot. akademia.nask.pl)

Proszowice, 7-11-2019

Tegoroczny raport "Nastolatki 3.0", przygotowany przez Państwowy Instytut Badawczy NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa) nadzorowany przez Ministerstwo Cyfryzacji pokazuje, że przeciętny polski nastolatek, używając przede wszystkim smartfona (94% dzieci) korzysta każdego dnia z Internetu średnio przez 4 godziny i 12 minut, badania z przed dwóch lat wskazywały 3 godziny i 40 minut. Większość z nich ma nieustanną potrzebę bycia online i nie jest w stanie wytrzymać i funkcjonować bez telefonu komórkowego. Jednocześnie obniża się wiek "internetowej inicjacji". Obecne badania pokazały, że dzieci zaczynają korzystać z sieci średnio w wieku 6 lat i 10 miesięcy.

Współcześnie dzieci (nastolatkowie) żyją równocześnie w dwóch światach, tym fizycznym (realnym) i tym wirtualnym: offline (odłączony od linii - brak dostępu do Internetu) i online (na linii - z dostępem do Internetu). Tak wygląda obecnie świat młodych osób, a stanowi go przede wszystkim bycie online. Nastolatkowie właściwie już nie wyobrażają sobie świata bez dostępu do Internetu. Rodzice i nauczyciele (wychowawcy) mogą zrobić wiele, by ich dzieci korzystały z Internetu w jak najbardziej pełny i bogaty sposób, ale również doświadczały jak najmniej negatywnych konsekwencji jego używania.

infografika (fot. akademia.nask.pl)

     Telefon to ich żywioł, wielu nie rozstaje się z smartfonem, nawet wtedy gdy kładzie się spać, idąc do łazienki lub wyrzucić śmieci, czy będąc w kościele. Większość z nich ma nieustanną potrzebę bycia online. Muszą nieustannie zerkać na telefon i sprawdzać powiadomienia przychodzące z internetowych komunikatorów, być aktywnym na Facebooku, Instagramie czy Messengerze, śledzić informacje zamieszczone w sieci internetowej przez znajomych - czasami zresztą tylko internetowych i korzystać z gier online.

     Takie zachowanie od niedawna ma swoją nazwę FOMO - z angielskiego Fear of Missing Out - znaczy mniej więcej tyle, co wszechogarniający lęk przed byciem pominiętym (odłączonym), kiedy inne osoby w danym momencie przeżywają bardzo satysfakcjonujące doświadczenia, w których ja nie uczestniczę. Zdaniem psychologów, osoba cierpiąca na syndrom FOMO nie jest w stanie dokładnie wskazać, jakiego typu informacje przegapi i jakie jest źródło lęku, który odczuwa. Odczuwany lęk nie wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem, jednak jest to uczucie negatywne. Ustępuje dopiero wtedy, gdy osoba z tym syndromem sprawdzi powiadomienia w telefonie, przejrzy profile innych osób na mediach społecznościowych, serwisy informacyjne lub w komputerze (tablecie) przeszuka bogate zasoby sieci internetowej.

FOMO może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, ale to nastolatki są na nie szczególnie podatne.

     Zdaniem psychologów, młodzi są szczególnie narażeni na FOMO ze względu na silną potrzebę akceptacji w grupie, charakterystyczną dla tego wieku. Stąd ciągłe sprawdzanie powiadomień z Internetu, wrzucanie informacji na swój temat i szukanie potwierdzenia swojej wartości w komentarzach. Jednocześnie czują lęk, że jeśli przestaną udzielać się w mediach społecznościowych, zostaną wykluczeni z grupy. Aby tego uniknąć, chcą być na bieżąco ze wszystkim, co w danej chwili robią ich przyjaciele i znajomi, wiedza o tym pozwala poczuć się im, że są ważną częścią grupy rówieśników.

     Z raportu badań zatytułowanego "FOMO 2019. Polacy a lęk przed odłączeniem" - Warszawa 2019 (9 października 2019 r. odbyła się prezentacja raportu) wynika, że wysoki poziom syndromu FOMO występuje u co piątego nastolatka (raport opiera się na reprezentatywnych badaniach polskich internautów od 15. roku życia). W grupie osób powyżej 15. roku życia problem ten dotyczy 14% badanych polskich internautów. Jednocześnie okazuje się, że 56% badanych z grupy o wysokim wskaźniku FOMO odczuwa także wysoki phubbing, czyli niezdolność do rezygnacji z korzystania z urządzeń mobilnych (głównie smartfona) w trakcie spotkań z innymi - czyli ignoruje otoczenie w wyniku korzystania ze smartfona. Na najostrzejszą, czyli nomofobię, rozumianą jako strach przed niemożnością korzystania ze smartfona, wywołany realnym lub potencjalnym brakiem dostępu do tego urządzenia cierpi 52% z nich. Badania potwierdziły też bliskie relacje FOMO i nomofobii.

Czynności podejmowane przez badanych
z uwzględnieniem różnic pomiędzy grupą ogólną i grupą z wysokim FOMO

Wyniki po zsumowaniu odpowiedzi na pytanie: wchodzę na serwisy społecznościowe: "często", "bardzo często" i "zawsze"

infografiki z raportu "FOMO 2019 [...]", W-wa 2019

Osoby z syndromem FOMO znacznie częściej niż inni odczuwają potrzebę dzielenia się w mediach społecznościowych informacjami z własnego życia. Celem publikowania tych informacji jest potrzeba pochwalenia się, której towarzyszy silne pobudzenie emocjonalne oraz ciekawość komentarzy, wpisów, liczby polubień, jakie uzyskają publikowane przez nich materiały. Dla osób z syndromem FOMO istotne są tylko te informacje, które dotrą do dużej liczby odbiorców. Znane są sytuacje, gdy zamiast udzielać pomocy poszkodowanemu w wypadku, obserwatorzy kręcą filmy, aby szybko wrzucić je do Internetu - jest to bardzo nieetyczne, a dopuszczają się tego często osoby dotknięte syndromem FOMO.

***

Uwaga, ważne - FOMO dotyka głównie młodych, ale nie każdy nastolatek spędzający sporo czasu przed ekranem smartfonu, tabletu czy komputera ma syndrom FOMO. Warto przyjrzeć się bliżej, czy twojemu dziecku lub tobie samemu bycie online nie przysparza problemów. Jak sprawdzić czy mamy do czynienia z FOMO?

Oto, co zdecydowanie powinno nas zaniepokoić:

potrzeba, a nawet przymus noszenia telefonu ze sobą przez cały czas, niemożność go wyłączenia na chwilę;
uspokajanie się dotykaniem telefonu, trzymaniem go w ręce w kieszeni;
reagowanie na każdy sygnał dobiegający ze smartfonu, nawet w sytuacjach, które ewidentnie temu nie sprzyjają i przerwanie wykonywanych czynności na przykład: podczas lekcji, przechodzenia przez ulicę, w teatrze, kinie i kościele;
spędzanie coraz większej ilości czasu w mediach społecznościowych;
pojawiające się poczucie pustki i nudy, niemożliwość znalezienia sobie miejsca, kiedy telefon ciągle milczy;
wahania nastrojów zależnie od pozytywnego lub negatywnego odzewu w sieci;
ciągłe porównywanie się z tym, co upubliczniają znajomi, narastające poczucie nieatrakcyjności towarzyskiej, poczucie posiadania gorszego, uboższego życia niż obserwowani znajomi;
nasilające się trudności z koncentracją, skupieniem uwagi, tzw. rozkojarzenie;
problemy z zaśnięciem związane z intensywnym używaniem smartfonu.

***

Warto o tym pamiętać, że lęk przed odłączeniem pojawił się wraz z rozwojem Internetu. FOMO to znak teraźniejszych czasów i jest efektem skoku cywilizacyjnego, a dokładnie rozwoju mediów w ostatnich latach, zwłaszcza mediów społecznościowych. To właśnie spowodowało, że użytkownicy nowych technologii mają szybki dostęp do ogromnej liczby informacji, które bardzo szybko się dezaktualizują, odczuwają swoisty niepokój, że pominą jakąś wiadomość, dowiedzą się o czymś ważnym za późno, znacznie później niż bliscy i znajomi.

Zjawisko dotyczy relacji międzyludzkich, emocji, a w konsekwencji uzależnienia i jest przedmiotem zainteresowania głównie specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego. Tematem zajmują się także pedagodzy i specjaliści od edukacji, osoby związane z ekonomią i rynkiem, w pewnej mierze także naukowcy koncentrujący się na komunikacji społecznej i technologiach informatycznych. Ich badania mają na celu opracowanie metod przygotowania młodych ludzi do zdrowego, higienicznego życia w społeczeństwie sieciowym.

SRÓBUJMY SPĘDZIĆ CHOĆ JEDEN DZIEŃ OFFLINE!!!

     Dobrym pomysłem jest przeprowadzenie "cyfrowego detoksu", to jest okresowa rezygnacja ze smartfona lub mediów społecznościowych, albo stopniowe ograniczenie korzystania z nich. Sukces w dużej mierze zależy od indywidualnej metody radzenia sobie z FOMO. Gwałtowne i intensywne działania, nagła rezygnacja ze wszystkiego, mogą w dłuższej perspektywie przynieść skutek odwrotny do zamierzonego. Trzeba zacząć od obserwacji samego siebie, koncentrować się na tym co się robi i ma - nie na tym, co się traci, a czas online skracać po kilka, kilkanaście minut tak, żeby ostatecznie zmiana cyfrowych zachowań była efektywna i długotrwała. Koniecznie trzeba brać pod uwagę kontakt z innymi ludźmi, budując (pogłębiać) i utrzymując wzajemne bezpośrednie relacje i nie zapominajmy o rozwijaniu swoich pasji. Przestrzeganie tych prostych zasad może przynieść złagodzenie zależności od wirtualnego bytu. Internet to niesamowite narzędzie, ale tylko w odpowiedniej "dawce".

     Efektem prowadzenia higienicznego trybu życia w cyfrowym świecie może być JOMO z angielskiego Joy of Missing Out lub NEMO z angielskiego Nearly but not fully Missing Out, funkcjonujące jako przeciwwaga dla FOMO. Są to przynoszące satysfakcję i wewnętrzny spokój antyaktywności w zakresie podążania za byciem poinformowanym, dzięki całkowitej lub częściowej zaplanowanej rezygnacji z mediów społecznościowych, urządzeń telekomunikacyjnych i informatycznych czy korzystania z Internetu.

     Praktyczne porady o tym, jak chronić dziecko i siebie w Internecie, można znaleźć w poradnikach opublikowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji: "Nie zagub dziecka w sieci", "FOMO i nadużywanie nowych technologii", "Cyberprzemoc, włącz blokadę na nękanie" i innej lekturze.

Irena Powidzka