Etos - kodeks rycerski, czy przetrwał do naszych czasów?
Zawisza Czarny na obrazie Jana Matejki "Bitwa pod Grunwaldem" (fot. polskieradio.pl)
(fot. wrota-swietokrzyskie.pl)
Dalewice, 18-03-2019
Każdy słyszał o znanym powiedzeniu: Polegaj jak na Zawiszy. Mowa tu o polskim rycerzu, Zawiszy Czarnym z Grabowa. Najsławniejszym wojowniku średniowiecznej Europy. Wzór cnót rycerskich i życia społecznego. Co jakiś czas, zdarza się słyszeć o ludziach-bohaterach. Ich czyny, godne do naśladowania, są przeważnie symbolicznie nagradzane. Chcą być skromni i uważają, że każdy tak by postąpił. A te określane mianem szlachetnych, tak naprawdę są lustrzanym odbiciem postępowania dawnych i "współczesnych rycerzy"...
Etos z greckiego oznacza (zwyczaj, obyczaj). Jest to zbiór obyczajów, norm, wartości, wzorów postępowania. Składających się na styl życia i charakter stanu rycerskiego. Etos średniowiecznych rycerzy posiada korzenie sięgające, aż Grecji epoki archaicznej. Etos jest terminem, określający zespół obyczajów i zwyczajów danej grupy społecznej. Przejawia się w sposobie życia członków wspólnoty. Etos rycerski uwzględniał kodeks rycerski, czyli napisanego zbioru zasad etycznych, moralnych i zawodowych. Postępowanie rycerzy w Europie średniowiecznej opierało sie na specjalnym sposobie życia.
Najważniejsze kryteria etosu rycerskiego: dobre urodzenie, solidarność, hojność, żądza sławy, odwaga, wierność danemu słowu, etyka walki, siła fizyczna, wdzięk, szlachetność wobec kobiet.
Kodeks rycerski zawiera następujące zasady:
Bądź zawsze oddany Bogu, Ojczyźnie, Panu.
Nigdy nie bądź tchórzliwy.
Bądź ambitny i podążaj do celu.
Przegrane bitwy znoś z honorem.
Bądź wzorem dla innych.
Szanuj ludzi wokół siebie.
Dobro i prawość przed niesprawiedliwością broń.
Bądź hojny dla ludzi w potrzebie.
Bądź wierny swym zasadom i ideałom.
Nie krzywdź słabszych.
Przestrzeganie kodeksu rycerskiego zapewniało dobrą opinie o danym rycerzu oraz godne życie. Ważny impuls do działania w naszym życiu codziennym.
Poprzez takie dokonania, kreujemy nasz wizerunek osobistej wrażliwości na pomoc dla bliźniego. Nie ważne, czy jest to osoba z bliskiej rodziny, sąsiad, kolega. Lub w ogóle, jakiś zupełnie obcy nam człowiek. Cel jest jeden i najważniejszy. Zawsze powinno się postępować tak, jak nasi przodkowie w średniowiecznej Polsce. By z czystym sumieniem oznajmić: Możesz polegać na mnie, jak na Zawiszy. Bo przecież łączą nas z nim genealogiczne korzenie.
