Trwa sezon grzewczy 2016 / 2017. Każdy sezon grzewczy to tragiczny bilans ofiar tlenku węgla, nazywanego często "cichym zabójcą".
Co roku w okresie grzewczym dochodzi w Polsce do kilku tysięcy zaczadzeń - zatrucia tlenkiem węgla pochodzącego z gazowych grzejników wody przepływowej, kuchenek gazowych i tradycyjnych pieców węglowych, umiera ok. 100 osób, a kilka razy więcej ulega zatruciu wymagającym hospitalizacji. Te dane wskazują na ciągle niską świadomość zagrożenia, jakie niesie ze sobą czad -"cichy zabójca".
Przeważająca większość wypadków śmiertelnych spowodowanych zatruciem tlenkiem węgla zdarza się między 1 listopada a 31 marca, a więc w porze rozpoczęcia sezonu grzewczego. W tym czasie eksploatujemy intensywniej urządzenia grzewcze i nasilają się przypadki zatruć tlenkiem węgla - czadem. Przyczynami tragedii są zazwyczaj: zaniedbanie, niewiedza, niewłaściwe korzystanie z urządzeń grzewczych, wadliwa instalacja odprowadzająca spaliny.
(fot. internet)
Co najbardziej uderza w opisie wypadków zatrucia tlenkiem węgla?
Nie tylko bezradność ofiar, które nie są w stanie uciec. Zdumiewa zdradliwość pojawienia się zagrożenia. Przy wysokich stężeniach tlenku węgla - czyli czadu, nie ma sygnałów ostrzegawczych. Następuje nagła utrata przytomności, a często w ciągu minuty, dwóch, trzech - śmierć.
Czym jest tlenek węgla - czad i dlaczego jest tak niebezpieczny?
Tlenek węgla (CO), zwany potocznie czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia - stąd trudność z jego wykryciem bez specjalistycznych przyrządów. Powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw, m.in.: drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla, ropy, również plastikowych opakowań, spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnego do spalania. Czad powstaje często w czasie pożaru.
Niebezpieczeństwo wynika z faktu, ze tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym dla człowieka. Dostaje się do organizmu poprzez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. W układzie oddechowym człowieka tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 210 razy szybciej niż tlen, blokując dopływ tlenu do organizmu. Stwarza to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Wskutek niedotlenienia powoduje uszkodzenia mózgu oraz innych narządów. Następstwem ostrego zatrucia mogą być nieodwracalne uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał albo nawet śmierć.
(fot. internet)
Jakie są objawy zatrucia tlenkiem węgla?
ból głowy,
wymioty,
ogólne zmęczenie,
duszności,
trudności z oddychaniem, oddech przyspieszony, nieregularny,
senność,
nudności.
Osoba zaczadzona traci zdolność poczucia oceny zagrożenia i orientacji, jest całkowicie bierna, nie ucieka z miejsca zdarzenia (nagromadzenia trucizny) i jeśli nikt nie przyjdzie z pomocą umiera.
Przy wysokich stężeniach tlenku węgla, już po kilku wdechach, bez objawów ostrzegawczych może nastąpić zgon.
Jak pomóc osobie zatrutej tlenkiem węgla - czadem?
należy jak najszybciej zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza do pomieszczenia,
jak najszybciej wynieś osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, na świeże powietrze,
rozluźnić poszkodowanej osobie ubranie, ale nie rozbierać, gdyż nie można poszkodowanej osoby doprowadzić do przemarznięcia,
natychmiast wezwać służby ratownicze: Pogotowie Ratunkowe - tel.: 999, Straż Pożarna tel.: 998 lub zadzwonić na numer alarmowy 112.
Jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze osoba zaczadzona nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania metodą usta - usta, resuscytatorem AMBU (worek samorozprężalny AMBU) oraz wykonać masaż serca.
Jak chronić się przed "cichym zabójcą" - czadem?
Aby zmniejszyć ryzyko zatrucia tlenkiem węgla - czadem należy przestrzegać następujących zasad:
utrzymanie w dobrym stanie technicznym instalacji gazowej oraz przewodów kominowych,
do ogrzewania pomieszczeń nie należy stosować gazowych przenośnych urządzeń promiennikowych,
nie należy ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchenek gazowych,
w pomieszczeniach należy zapewnić skuteczną wentylację,
nie wolno zatykać w pomieszczeniach (zalepiać) przewodów wentylacyjnych oraz kratek wentylacyjnych, w tym również w drzwiach łazienki,
przed każdą kąpielą należy dobrze przewietrzyć łazienkę posiadającą gazowy podgrzewacz wody, a szczelne okna (lufcik) winny być nieco uchylone,
zabronione jest stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej w pomieszczeniach, w których zachodzi spalanie paliwa z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin z wykorzystaniem do spalania powietrza z pomieszczenia,
zalecane jest wyposażenie mieszkania nowoczesne urządzenia (kuchenki gazowe, elektryczne ogrzewacze wody) posiadające stosowne zabezpieczenia i atesty,
warto wyposażyć mieszkanie w czujniki dymu i tlenku węgla.
(fot. internet)
Kontrola stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych
Zgodnie z § 30 rozporządzenia Ministra Spraw wewnętrznych i Administracji z 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80 poz. 563), w obiektach w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego paliwa gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych:
cztery razy w roku w domach opalanych paliwem stałym (np.: węglem, drewnem),
dwa razy w roku w domach opalanych paliwem ciekłym (gazowym),
co najmniej jeden raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej, w zakładach gastronomicznych, które są miejscem żywienia dużej liczby ludzi,
co najmniej jeden raz w roku należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych.
Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt. c, ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2008 r. nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) właściciele i zarządcy bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych zobowiązani są do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).
Gdzie można uzyskać dodatkowe informacje?
(fot. internet)
Dodatkowe informacje na temat jak zabezpieczyć się przed tlenkiem węgla - czadem można uzyskać bezpośrednio od ekspertów z:
Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, tel.: 12 639 91 00,
Powiatowej Komendy Państwowej Straży Pożarnej w Proszowicach, tel.: 12 385 31 60,
Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Krakowie, tel.: 12 410 73 00 (poniedziałek w godz. 9:00 - 17:00, wtorek - piątek w godz. 7:30 - 15:30),
Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Proszowicach, tel.: 12 653 20 89 lub 12 357 10 99,
Zakładu Gazowniczego w Krakowie, tel.: 12 628 11 11.
Pamiętaj! Od stosowania się do powyższych rad może zależeć zdrowie i życie Twoje i Twoich bliskich. Wystarczy jedynie trochę przezorności.
