Bobry potrafią!

Dzisiaj jest środa, 02 maja 2024 r. (122 dzień roku) ; imieniny: Longiny, Toli, Zygmunta	Dzień Flagi RP

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

wiadomości
redakcyjne

archiwum


\|	2001-2003	\|	2004-2006	\|	2007-2009	\|	2010-2011	\|	2012-2013	\|	2014	\|	2015	\|	2016	\|	2017	\|	2018	\|	2019	\|	2020	\|	2021	\|	2022	\|	2023	\|

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / rok 2016 / listopad / Bobry potrafią!

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Bobry potrafią!

tama na Racławce - jedna z wielu, stan wody potoku podniósł się wielokrotnie (fot. Zbigniew Pałetko)

Radziemice, 24-11-2016

     Pisząc monografie rzeki Ścieklec przemierzyłem ją od jego źródliska w Klonowie do ujścia do Szreniawy w Proszowicach. Na całej jej długości występują bobry. Najbardziej jednak niszczycielską działalność tych gryzoni spotkałem w Przemęczankach, na potoku Racławka, lewym dopływem Ścieklca.

     Bobry uważane są za największego gryzonia Euroazji, czyli największego kontynentu Ziemi, jaki stanowi Europa i Azja. Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktyki. Masa ciała rzecznego bobra dorosłego może dochodzić do 30 kg, o długości ciała około 100 cm. Charakteryzuje się tym, że posiada pojedynczą parę siekaczy tak w szczęce jak i żuchwie, które ciągle rosną.

     Kiedy siekacze rosną muszą je systematycznie ścierać. Do tego najlepiej nadają się drzewa, których grubość nie ma dla bobrów znaczenia. Prowadzą nocny tryb życia. Ułatwiają im to duże oczy, które wszystko widzą, a doskonały węch i słuch gwarantują bezpieczeństwo. Tak duża ilość bobrów wynika z rozrodczości - samica rodzi od 2 do 3 młodych oraz to, że mają tylko jednego wroga - wilka, który na naszym terenie nie występuje. Nie bez znaczenia jest również jego żywotność, bowiem żyje około 30 lat.

potok Racławka w otoczeniu rosochatych wierzb (fot. Zbigniew Pałetko)

podzielone drzewo na małe odcinki, przygotowane do budowy kolejnej tamy (fot. Zbigniew Pałetko)

     Występowanie bobrów w rejonie Proszowic zauważono 14 lat temu w Proszowicach, przy moście na rzece Szreniawa. Jadące samochody zwalniały, zatrzymywały się aby zobaczyć dzieło wodnych cieśli.

     Dziś występują na całej długości Ścieklca i jej dopływach, jak Racławka i Kniejówka. Najwięcej można spotkać na tych odcinkach rzeki, które nie została uregulowane, pozbawione drzewostanu, naturalnego charakteru rzeki. Dotyczy to w szczególności takich miejscowości jak: Dalewice, Radziemice, Przemęczany, Przemęczanki, Smoniowice, Marchocice. Największe zniszczenia spowodowane przez bobry maja miejsce w Przemęczankach, na potoku Racławka.

Budowane przez bobry tamy zalewają łąki, drogi dojazdowe do pół. Podtopione łąki i pola uprawne utrudniają rolnikom wykonywanie zabiegów agrotechnicznych, obniżają plony.

     Pytanie, dlaczego bobry budują tamy, po co im ten wysiłek, żmudna i ciężka praca? Zasadniczy cel to podniesienie poziomu wody tam, gdzie mają swoje "domy", żerowiska. Duży poziom wody pozwala doskonale i szybko się ukryć, swobodnie nurkując pod wodę. Tam, gdzie mają upatrzone siedziby przynoszą kłody drzewa, duże i małe gałęzie, które dokładnie uszczelniają mułem, darnią, liśćmi i innymi częściami roślin. Zadziwiająca jest inżynieria bobrów, która nie tylko ukrywają wejście do nory ale w ten sposób zapewniają sobie bezpieczeństwo. Tamy umożliwiają gromadzenie zapasów na zimę w głębokiej wodzie.

bobry budują kolejna tamę (fot. Zbigniew Pałetko)

rzeka Ścieklec, po prawej stronie dopływ potoku Racławka (fot. Zbigniew Pałetko)

     Przykładem tego, że bobry tworzą kilka zapasowych żeremi jest końcowy odcinek potoku Racławki w Kaczowicach. Żeremia, tama to siedlisko bobrów wybudowane z gałęzi, trawy, łodyg, liści doskonale połączone mułem.

     Przy ujściu Racławki do Ścieklca na długości 200 metrów wybudowały 4 tamy. Zadawane pytanie, powtarzane przez rolników: czy bóbr to zwierzę pożyteczne czy szkodnik? Człowiek melioruje łąki, wysusza aby mieć większe plony, bobry odwrotnie jako "inżynierowie hydrotechniki", budując tamy podnoszą poziom wody, nawadniają.

Ciekawe zwierzę! Przysparza najpoważniejsze konflikty na linii człowiek i przyroda. Człowiek manipuluje środowiskiem dla swoich korzyści, bobry czynią to samo ze środowiskiem dla swoich potrzeb życiowych.

     Rolnicy regularnie burzą tamy. W Kaczowicach tamy są duże, na całej szerokości Racławki, wysokie i szerokie. Trudno je zniszczyć ręcznie. Wynajmują ciężki sprzęt - koparki. Z jednej takiej tamy po kilku godzinach pracy maszyny na brzeg potoku wędrują tony gałęzi, bali drewnianych i mułu.

koparka udrożniła koryto Racławki, na jak długo? (fot. Zbigniew Pałetko)

Regularnie niszczymy tamy, które piętrzą wodę i zalewają łąkę i drogę, i co z tego - mówi Henryk Formicki z Kaczowic - bobry nie mogą sobie pozwolić na odsłonięcie podwodnych wlotów do nor, więc budują nowe tamy. Potrafią odbudować skuteczną tamę nawet w jedną noc.

W Polsce bóbr podlega ochronie częściowej, która przewiduje możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników. W Unii Europejskiej znajduje na liście gatunków podlegających specjalnej ochronie.

Zbigniew Pałetko

idź do góry

powrót