Mija 30 lat od katastrofy w Czarnobylu...

Dzisiaj jest wtorek, 30 kwietnia 2024 r. (121 dzień roku) ; imieniny: Balladyny, Lilli, Mariana

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

wiadomości
redakcyjne

archiwum


\|	2001-2003	\|	2004-2006	\|	2007-2009	\|	2010-2011	\|	2012-2013	\|	2014	\|	2015	\|	2016	\|	2017	\|	2018	\|	2019	\|	2020	\|	2021	\|	2022	\|	2023	\|

serwis IKP / redakcja / archiwum IKP / rok 2016 / kwiecień / Mija 30 lat od katastrofy w Czarnobylu...

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Mija 30 lat od katastrofy w Czarnobylu...

13-04-2016

Niedługo minie Trzydzieści lat od katastrofy w czarnobylskiej elektrowni jądrowej, która zasiała ziarno strachu przed energią nuklearną w umysłach większości mieszkańców Europy.

Czarnobyl - pomnik upamiętniający katastrofę czarnobylską (fot. Piotr Chałubiński)

     Przypomnijmy, iż 26 kwietnia 1986 roku nastąpiła awaria reaktora wodno - ciśnieniowego elektrowni jądrowej w Czarnobylu (ZSRR obecnie Ukraina - ok. 500 km od granicy z Polską), w wyniku której do atmosfery przedostały się olbrzymie ilości substancji radioaktywnych. Pierwsza w Polsce odnotowała zagrożenie placówka Służby Pomiaru Skażeń Promieniotwórczych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMiGW) w Mikołajkach. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej otrzymało informację z placówki pomiaru skażeń w Mikołajkach o szybkim wzroście radioaktywności powietrza w dniu 28 kwietnia.

     W tym samym czasie wzrost skażeń promieniotwórczych powietrza zarejestrowało Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej i placówka pomiaru skażeń w IMiGW w Warszawie. Również Instytut Energii Atomowej w Świerku poinformował o wzroście mocy dawki i poziomu skażeń.

Wówczas Polska posiadała doskonale zorganizowaną i wyszkoloną Służbę Pomiaru Skażeń Promieniotwórczych (SPSP), będącą krajowym systemem monitoringu radiacyjnego, koordynowaną przez Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR) w Warszawie. W jej skład wchodziło wtedy około 140 placówek pomiarowych rozmieszczonych mniej więcej równomiernie w całej Polsce. W CLOR były dwie stacje poboru wielkiej masy powietrza do mierzenia śladowych zawartości pyłów promieniotwórczych w atmosferze, unikalne w Europie, umożliwiające szybką analizę składu izotopowego skażeń i określenia ich źródła. CLOR był jedyną w Europie placówką, która miała możliwość mierzenia skażeń przestrzeni powietrznej państwa, na wszystkich wysokościach troposferycznych i w dolnej stratosferze. System SPSP stworzono z myślą o obronie cywilnej w przypadku ataku jądrowego. Jednak spełnił on dobrze swe najważniejsze zadanie: wcześnie wykrył i zidentyfikował zagrożenie czarnobylskie.

     Natomiast wojskowy system wykrywania skażeń promieniotwórczych, podobnie jak we wszystkich innych krajach, był dostosowany do znacznie większych poziomów radiacji po ataku jądrowym. Przyrządy radiometryczne służb wojskowych okazały się w sytuacji katastrofy czarnobylskiej zbyt mało czułe.

     Niedostatkiem Służby Pomiary Skażeń Promieniotwórczych był brak bezpośredniej łączności z centralnym ośrodkiem władzy politycznej i administracyjnej, która powinna podjąć szybko decyzje dotyczące milionów ludzi w całym kraju.

     Obserwacje pracy systemu pomiaru skażeń podczas katastrofy czarnobylskiej, a w szczególności jej nietypowy charakter tzn. duży udział w mieszaninie produktów rozszczepienia izotopów jodu, wyłącznie gazowa postać mieszaniny, nasunęły szereg wniosków w kierunku doskonalenia metod działania systemu i jego struktury organizacyjnej, między innymi potrzebę znacznego rozszerzenia możliwości pomiarowych i funkcji systemu ostrzegania.

     W chwili obecnej funkcjonowanie systemu jest jeszcze bardziej efektywne na skutek szybkiego rozwoju technicznego przyrządów pomiarowych oraz dostępności systemów łączności, a także rozwoju komputerowej techniki modelowania i prognozowania, które wykorzystywane są w centrach monitoringu, prognozowania i analiz sytuacji radiacyjnej oraz centrach zarządzania kryzysowego.

     Również dzięki zmianom politycznym jakie zaszły w ciągu ostatnich lat, osiągnięto porozumienia w sprawie wdrożenia skutecznych procedur wczesnego i wzajemnego ostrzegania, harmonizacji metod i środków reagowania na nadzwyczajne zagrożenia radiacyjne w skali międzynarodowej, w tym Polski z krajami sąsiadującymi posiadającymi elektrownie jądrowe.

     W odległości już ok. 300 km od granic naszego państwa, obecnie znajduje się 8. czynnych elektrowni jądrowych o łącznej mocy zainstalowanej około 14 GWe.

***

Pomimo, że nasz kraj nie posiada dotychczas energetyki jądrowej, to jednak nasze położenie w Europie (większość naszych sąsiadów posiada elektrownie jądrowe) oraz rosnące zagrożenie terroryzmem (także nuklearnym) zmusza nas do posiadania stacji (systemu) wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych.

Od 1 stycznia 2003 r. monitoring sytuacji radiacyjny w Polsce prowadzony jest przez:

stacje pomiarowe tworzące system wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych (35 stacji prowadzących ciągły pomiar),
podstawowe placówki pomiarowe prowadzące pomiary skażeń promieniotwórczych materiałów środowiskowych i żywności (48 placówek),
placówki specjalistyczne jednostek badawczo-rozwojowych, wyższych uczelni oraz innych instytucji (9 placówek).

     Ocena sytuacji radiacyjnej kraju realizowana jest na podstawie danych pozyskiwanych w ramach monitoringu krajowego ze stacji wczesnego wykrywania skażeń i placówek pomiarowych rozmieszczonych zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych.

     Systematyczna ocena sytuacji radiacyjnej kraju jest prowadzona przez Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych (CEZAR), stanowiące wyodrębniona komórkę organizacyjną Państwowej Agencji Atomistyki (PAA).

     We wszystkich przypadkach Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, poprzez kierowane przez niego Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych, pełni rolę informacyjno-konsultacyjną, również w zakresie oceny poziomu dawek i skażeń oraz innych ekspertyz i działań na miejscu zdarzenia, formowania informacji dla społeczności narażonych w wyniku zdarzenia, przekazywania informacji do organizacji międzynarodowych i państw ościennych (całodobowy Krajowy Punkt Kontaktowy).

     Ścisły nadzór i kontrola nad obiektami jądrowymi oraz działalnością ze źródłami promieniowania powodują, że prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń radiacyjnych ludności w Polsce jest znikome, niemniej jednak Prezes PAA dysponuje systemem pozwalającym na ocenę sytuacji radiacyjnej kraju oraz podejmowanie decyzji o koniecznych działaniach interwencyjnych.

     Ocena sytuacji radiacyjnej Polski, jest podawana na stronie internetowej PAA (http://www.paa.gov.pl). W warunkach normalnych skażeń promieniotwórczych przedstawiane są komunikaty kwartalne ogłaszane w Monitorze Polski oraz raporty roczne przedstawiane Prezesowi Rady Ministrów przez Prezesa PAA.

***

Międzynarodowa skala zdarzeń jądrowych INES
(The International Nuclear Event Scale - INES)

INES jest narzędziem wprowadzonym w 1990 r. stosowanym przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej (MAEA) i państwa członkowskie (w tym Polskę) do określania kategorii i ujednolicenia kwalifikowania zdarzeń zaistniałych w obiektach jądrowych.

Z czasem została tak zmodyfikowana, aby pozwalała opisywać wszystkie możliwe zdarzenia w cywilnych instalacjach jądrowych a także podczas transportu, przechowywania i użytkowania materiałów promieniotwórczych.

Umożliwia ona szybkie i merytoryczne jednoznaczne informowanie społeczeństwa o zagrożeniach spowodowanych zdarzeniem w obiektach jądrowych. Ułatwia również ich poprawną interpretację przez ekspertów, środki masowego przekazu i społeczeństwo.

(foto. www.nuclear.pl)

Wszystkie zdarzenia kwalifikowane są do jednego z 7. poziomów: najniższy nr 1. jest zakłóceniem (anomalią), najpoważniejsze najcięższe, takie jak w Czarnobylu otrzymuje miano wielkiej awarii - poziom 7.

Skala jest powszechnie stosowana przez kraje członkowskie Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) oraz Agencji Energii Jądrowej przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (NEA OCED).

Andrzej Powidzki

Źródła:

Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. 2001 r. Nr 3, poz. 18).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005r. w sprawie planów postępowania awaryjnego w przypadku zdarzeń radiacyjnych (Dz. U. 2005 r. Nr 20, poz. 1690).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwościach organów w tych sprawach (Dz. U. 2013 r. poz. 96).
Strona internetowa PAA - www.paa.gov.pl.

idź do góry

powrót