Marcin z Wrocimowic. Kopiec Marcina

Marcin z Wrocimowic. Kopiec Marcina - odc. 09

Dzisiaj jest piątek, 26 kwietnia 2024 r. (117 dzień roku) ; imieniny: Marii, Marzeny, Ryszarda

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

prossoviana

on-line

serwis IKP / informacje / prossoviana / on-line / Marcin z Wrocimowic. Kopiec Marcina / Marcin z Wrocimowic. Kopiec Marcina - odc. 09

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Marcin z Wrocimowic. Kopiec Marcina - odc. 09

(fot. ikp)

Radziemice, 23-09-2017

Kopiec Marcina
Fizjografia Kopca Marcina we Wrocimowicach

(fot. zbiory autora)

     W średniowieczu murowane budowle stanowiły nieodłączny element krajobrazu Europy i kojarzy się z systemem feudalnym. W Polsce, w tym okresie murowane obiekty należały do rzadkości. Na początku XVI w. Na terenie Królestwa Polskiego murowanych budowli o charakterze kościelnym lub świeckim było ok. 1350. Szacunkowo rzecz biorąc obiekty murowane stanowiły ok. 4% całkowitej zabudowy. Prawie połowa wymienionych budowli powstała w XV w.

     Przy tak dużej dominacji budowli drewnianej bardzo ceniono sobie kamienne zamki. Posiadanie murowanej rezydencji był wówczas marzeniem szlachetnie urodzonych. Na postawienie zamku mogli pozwolić sobie najbogatsi, piastujący wysoką pozycję społeczną, których urząd zapewniał odpowiednio wysokie dochody. W XV w. zaledwie co piaty rycerz mógł zebrać na przestrzeni kilku lub kilkunastu lat pieniędzy na wybudowanie niewielkiej chociażby budowli. Podnosiło to prestiż w życiu politycznym i społecznym danego rycerza.

    Według S.Kołodziejczyka w ciągu dwóch ostatnich wiekach średniowiecza na terenie województwa krakowskiego wybudowano 83 zamki obronne, jako rezydencje rycerskie.

Nazewnictwo

W materiałach bibliograficznych Kopiec Marcina w Wrocimowicach występował pod różnymi określeniami. Nazwy lokalne: Kopiec, Kopiec Marcina, Zamczysko, Grodzisko. Julian Piwowarski z Miechowa w 1935 r. w Wiadomościach archeologicznych w t. XIII pisał:

Na górze zwanej Grodzisko [Piwowarski Julian;. Rejestr zabytków przedhistorycznych, znajdujących się na terenie powiatu miechowskiego. 1935. [w:] Wiadomości archeologiczne t. XIII, s. 179.]; Grodzisko średniowieczne [Leńczyk Gabriel; Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski, 1983.]; Relikty zamku [Faracik Robnert; Zbytki archeologiczne jako obiekty zainteresowani turystycznego na przykładzie Krakowa i okolic, Kraków 2000.]; Kopiec - góra więcej owalna jak okrągła zwana Kopcem [Jerzykowski, ks.; Gazeta Krakowska, nr 66, z dnia 17 sierpnia 1823 r.]; Kopiec - tak zowią go okoliczni włościanie we wsi kościelnej Wrocimowice, gm. Pałecznica w pow. Miechowskim ub. Kieleckiej [Wisła, miesięcznik geograficzno-etnograficzny; t. VII, r. XI, 1893]; Jedno ze wzniesień w tej wsi nazwane zostało Góra Marcina [Uchwała Nr 154,XXIX?2015 Rady Gminy w Radziemicach z dnia 27 października 2005r.].

Materiały źródłowe o Kopcu Marcina

     W roku 1399 po raz pierwszy został wymieniony zamek i wieś Wrocimowice jako: castrum suum Wrocimowice [Antoni, Zygmunt Helcel: Starodawne Prawo polskiego pomnika, z ksiąg dawnych sądowych ziemskich i grodzkich ziemi krakowskiej, wyd., Kraków 1870, nr 502]. W tym samym źródle zamek został wymieniony kolejny raz w 1403 roku, kiedy Jan Tęńczyński zapisał swojej żonie Katarzynie (z Krzelowa) sumy wienne na cztery wsiach i zamek Wrocimowice [Ibidem, nr. 963.].

     W 1438 r. nastąpił podział majątku i zamek Wrocimowice przeszedł w ręce wnuka Jana Tęczyńskiego - Andrzeja z Rabsztyna [Ibidem, nr 2760.].

     Ikonografia Kopca Marcina jest uboga. Pierwsze rysunki sporządzone zostały w 1893 r. przez Mariana Wawrzenieckiego [Wisła, miesięcznik geograficzno-etnograficzny; t. VII, r. XI, 1893.]. Kolejne rysunki dokumentacyjne wraz z planikiem Kopca wykonał Gabriel Leńczyk w roku 1948 [Archiwum Muzeum Archeologiczne w Krakowie].

Położenie

mapa lotnicza Kopca Marcina we Wrocimowicach 2015
(fot. zbiory autora)

     Kopiec położony jest w miejscowości Wrocimowice, gmina Radziemice i znajduje się na naturalnym wzgórzu, które góruje ponad doliną potoku Racławka. Wzgórze to położone jest na północny wschód od Wrocimowic i oddalone jest ok. 200 m w kierunku północno-wschodnim od kościoła parafialnego p.w. św. Andrzeja Apostoła, po prawej stronie szosy prowadzącej do historycznej miejscowości Racławice.

     Ze wzgórza Kopca Marcina rozciąga się piękna panorama na Racławice - historyczne miejsce zwycięstwa Tadeusza Kościuszki na moskalami w 1794 r. w Bitwie Racławickiej.

     W 1961 roku rozpoczęto budowę drogi tzw. Trasy Kościuszkowskiej, z Kocmyrzowa przez Luborzycę, Niegardów, Radziemice do Racławic. Jest to główna trasa o znaczeniu historycznym, przebiegająca z Krakowa do Racławic przez Radziemice, Wrocimowice. W miejscowości tej prowadzą drogi w kierunku zachodnim do Dziemierzyc i Klonowa oraz w kierunku wschodnim do Lelowic i Pałecznicy.

Powierzchnia wypłaszczonego wierzchołka wzgórza wynosi 9,49 a.

Współrzędne geograficzne dla Wrocimowic

Szerokość geograficzna: N 50? 2' 27.78'' w GPS (stopnie, minuty, sekundy), 50.2974 w DD (zapis dziesiętny).

Długość geograficzna: E 21? 59' 56.76'' w GPS 20.2435 w DD.

cdn.

Zbigniew Pałetko

idź do góry

powrót