Jad pszczeli
 |
| (fot. odkrywcy.pl) |
Proszowice, 1-06-2013
Kiedy się pozna anatomię pszczół, zwłaszcza ich narządu żądlenia to łatwo zrozumiemy, dlaczego obronę własną lub ula przepłacają śmiercią. Pszczele robotnice natura wyposażyła w aparat żądłowy. Jego główne części to:zbiorniczek z jadem, płytki regulujące wydzielenie jadu, żądło składające się ze sztylecika zaopatrzonego w szczecinki, w dodatku ząbkowane jak charpun. Im głębiej żądło wchodzi w ciało, tym mocniej te zadziorki się weń wżynają, tak że pszczoła już chciałaby odlecieć, nie może wyrwać żądła.
Mięśnie płytek pracują dalej i sztylecik wchodzi coraz głębiej, aż wreszcie zrozpaczony owad wyrywa się, pozostawiając w ciele przeciwnika nie tylko żądło ale i części przewodu pokarmowego, musi więc zginąć.
A jednak pszczoły potrafią zaatakować wroga całym rojem, no i zawsze robią to w obronie własnej. Kiedy np. pszczoła wplącze się we włosy i niebezpiecznie próbujemy ją usunąć, napewno zdąży nas użądlić. Możemy powiedzieć, że u pszczół wytworzył się tzw. syndrom sierści.
Pszczoły mają doskonale zakodowane zachowanie ich głównego szkodnika niedźwiedzia, pokryte ciało grubą warstwą sierści staje się niedostępne dla ich żądeł, więc swoim brzęczeniem zwołują siostry do pomocy. Pewnym jest, że w to żądlone miejsce zaraz nadleci następna pszczoła i następna, i to nie koniecznie pszczoły z tej rodziny.
 |
| (fot. apiterapia-giza.pl) |
Młode pszczoły nie żądlą. Mają zresztą jeszcze mało jadu. Doświadczeni pszczelarze zaglądają do ula przeważnie koło południa wtedy pszczoły zbieraczki znajdują się poza ulem w drodze po nektar bądź pyłek. Jednak większość ludzi wykazuje słabą reakcję na użądlenie pszczoły. Najczęściej występuje miejscowa opuchlizna i ból. Zależy to od ilości wstrzykniętego jadu, oraz od miejsca ukłucia. Najsilniejszą opuchlizę wywołuje użądlenie w okolicy oka, ust oraz wewnątrz jamy ustnej. To ostatnie może spowodować nawet śmierć.
Ludzki organizm różnie reaguje na jad pszczeli. U osób uczulenych pierwsza reakcja może wystąpić po 10-15 minutach i jest to np, silne pieczenie lub swędzenie ciała, opuchlizna występuje w okolicach powiek warg, a nie kiedy w okolicach gardła. W takich przypadkach należy niezwłocznie po zaobserwowaniu pierwszych symptomów uczulenia udać się do lekarza. Pszczelarze na ogół są uodpornieni na działanie jadu pszczelego, jednak i u nich może dojśc w przypadku licznych użądleń do ogólnego zatrucia organizmu.
Jak postępować w przypadku użądlenia przez pszczolę?
Przede wszystkim nie należy dopuścić, aby cała porcja jadu zawarta w pęcherzyku jadowym pszczoły wyłała się z niego do ranki i dlatego trzeba aparat żądłowy jak najszybciej usunąć, zdrapująć go paznokciem lub ostrzem nożyka. Nie należy usuwać go palcami, gdyż w ten sposób powoduje się wyciskanie jadu z pęcherzyka jadowego.
Miejsce użądlenia starać się przemyć zimną wodą, aby usunąć zapach jadu, który może spowodować użądlenie przez następne pszczoły.
Inne właściwości jadu pszczelego
Od zamierzchłych czasów jad pszczeli był używany w medycynie. Terapia nim została zapoczątkowana w starożytnym Egipcie. Znany grecki lekarz stosował go do leczenia schorzeń stawów. W niektórych przypadkach jad pszczeli używany jest w akupunkturze.
W medycynie ludowej znane były metody leczenia użądleniami wielu innych schorzeń, jak nerwice, neurologie, choroby skórne. Ostatnie badania wykazały, że jadem pszczelim leczy się też stwardnienie rozsiane. W przypadku nadwrażliwości na jad należy szukać pomocy u lekarza, ale pamiętajmy, że stosując jad pszczeli na różne schorzenia każdą terapię tym specyfikiem należy skonsultować z odpowiednim lekarzem.
Jak do tąd nadal nie wiadomo dlaczego jedne składniki jadu zabijają, a inne leczą.
Włodzimierz Kowalski
Źródło: Irena Gumowska; Pszczoły i ludzie
|
|
|
