Skarby Ziemi Proszowskiej
historia proszowskich ulic

---

wstęp

(fot. Janusz Jędrzejewski)

ulice Proszowic:

	Bohaterów Września - nazwa tylko w spisach Proszowice, 5-02-2016 Po przeczytaniu artykułu Aleksandra Gąciarza w Dzienniku Polskim, Jest ulica, której nie ma, postanowiłem sprawę ul Bohaterów Września wyjaśnić do końca i jednoznacznie. Liczne hipotezy zawarte w artykule i komentarzach pod nim skłoniły mnie do działania, szczególnie, że jedna z hipotez wiązała się z Internetowym Kurierem Proszowickim, z działem "Historia proszowskich ulic" tworzonym przez p.Henryka Pomykalskiego...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Historia proszowskich ulic - PODSUMOWANIE Proszowice, 6-10-2015 Nazewnictwo kilkudziesięciu ulic, w tym Rynku, to historia naszego miasta. Ich przestrzenny układ ma swój początek w akcie nadania praw miejskich w 1358 roku przez króla Kazimierza Wielkiego. Niezmiennie, tą samą nazwę na przestrzeni wieków, posiada Rynek. Z wyłączeniem okresu PRL, przy odwiecznej nazwie zostały ulice, Królewska, Krakowska i Kościelna (o. Rafała), które w tamtym czasie nazwano imieniem Karola Marksa, Ludwika Waryńskiego i Karola Świerczewskiego...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Po Torach Proszowice, 11-08-2015 Jest to deptak, po kiedyś torowisku ''ciuchci'', łączący ulicę 3-Maja z Królewską. W perspektywie może stać się najdłuższą i najbardziej atrakcyjną ulicą naszego miasta od strony ronda przy kirkucie, po torach, w kierunku Białego Krzyża, byłej stacji kolejowej,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Nowa Proszowice, 23-06-2015 Jeszcze w latach 60-tych XX wieku, była ulicą polną, której przejazd na teren dworca kolejowego uniemożliwiały rosnące krzewy cierni. Po lewej stronie drogi, przemieszczając się od strony budynku Policji, funkcjonowały trzy gospodarstwa rolne, w tym jedno związane z hodowlą gladioli...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Szpitalna Proszowice, 12-06-2015 W dziejach miasta była nazwą w stosunku do obecnej ulicy 3-Maja.Funkcjonowała od XVI wieku, kiedy to na terenie siedziby Urzędu Gminy i Miasta, Starostwa, Banku, Urzędu Skarbowego i przychodni. Jan z Oświęcimia, profesor Akademii Krakowskiej i proboszcz proszowskiej parafii, dokonał fundacji szpitala...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Zacisze Proszowice, 2-06-2015 Nazwa odzwierciedla jej stan. Znajduje się na Zagrodach Królewskich, prowadzi od ulicy 3-Maja, w kierunku łąk nad Szreniawą (jest ''ślepa''). Na rozciągającymi się, poza budynkami gruntach, zalegał przez wieki dwór, budynki gospodarcze, stawy, studnia i kaplica, stanowiące siedzibę klucza dóbr wielkorządowych...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Łąkowa Proszowice, 19-05-2015 Biegnie na Zagrodach Królewskich, od ulicy 3-Maja,w kierunku gminnej oczyszczalni ścieków, łąk i rzeki Szreniawy. Jeszcze nie tak dawno była to polna droga, z której korzystali właściciele łąk, w okresie sianokosów. U podnóża skarpy, istniało źródło wody,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Św. Trójcy Proszowice, 7-04-2015 Konieczność nadania nazwy tej ulicy, na zapleczu kościółka Św. Trójcy, wynikała z faktu, że zaczęto tu, z końcem XX wieku, budować domy. Wcześniej, w latach 50-tych, planowano w tym rejonie budowę szpitala. Decyzję o zmianie lokalizacji na obecne miejsce,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Dębowiec i Stary Dębowiec Proszowice, 26-03-2015 Podobnie jak ''Jeziórko'', ''Za Gajem'', ''Sapiska'', ''Jajo'' i inne, jest nazwą topograficzną, wyznaczającą rejon pól położonych pomiędzy ulicą T.Kościuszki, cmentarzem, kurhanem ''Boża Męka'', a od strony zachodniej, drogą ''Za Dębowcem'' i kurhanem, prawdopodobnie z okresu Wędrówek Ludów...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Wesoła Proszowice, 18-03-2015 To kompleks kilkunastu domów rodzinnych, które słuszniej byłoby nazwać osiedlem. Wykształciło się ono na północ od ulicy Królewskiej, w kierunku rzeki Szreniawy. Kolejne domy budowane były w ''szczerym polu'', stanowiącym przed wojną gospodarstwo Biechońskich. Ich dom, zwany dworkiem,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Adama Grzymały-Siedleckiego Proszowice, 28-02-2015 Jeszcze z początkiem lat 50-tych XX wieku, była droga polną, od ulicy Królewskiej w kierunku Tarasu Parkowego, wykształconego w latach 20-tych XX wieku, prowadzącego przez wąską ławę, do założonych, na miejskich ''Błoniach'', boiska do piłki nożnej i parku...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Bohaterów Września Proszowice, 21-02-2015 Jest odgałęzieniem ulicy Leśnej w kierunku dawnej bazy Krakowskiego Zarządu Dróg Lokalnych w Jakubowicach. Teren ten, przed reformą rolną stanowił własność majątku Józefa Kleszczyńskiego. Rodzina ta, dobrze zapisała się w historii regionu. Ich majątki, w Skrzeszowicach, Polanowicach,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Armii Kraków Proszowice, 10-02-2015 Podobnie jak wielu innym ulicom w naszym mieście, zmieniono jej nazwę z ulicy Polnej na Armii ''Kraków''. Dawna nazwa odzwierciedlała położenie. Była drogą dojazdową do pól, biegnących stąd równolegle, aż do drogi ''Za Dębowcem'', rozgraniczającej Jazdowiczki od Proszowic...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Ulica?: Za Dębowcem czy Graniczna? Proszowice, 1-10-2014 Wprawdzie w spisie ulic jeszcze nie figuruje, ale moim zdaniem nie ulega wątpliwości, że tak ulica powinna w Proszowicach funkcjonować. Zalega ona na granicy Jazdowiczek i Dębowca. Kiedyś, była przedłużeniem drogi z Podgórza w kierunku ulicy Krakowskiej...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Jana Kilińskiego Proszowice, 14-01-2014 Jest jedną z najstarszych ulic miasta, wynikającą z aktu nadania praw miejskich przez Kazimierza Wielkiego w 1358 roku. Akt ten był również planem przestrzennego rozwoju miasta, którego szczególną część stanowił Rynek i odchodzące zeń ulice. Z uwagi na warunki topograficzne w tej części Rynku,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Źródlana Proszowice, 7-01-2014 Łączy ona ulice W.Jagiełły i Kosynierów. Najprawdopodobniej istnieje od zarania dziejów miasta. Nie wiem pod jaką nazwą występowała. Być może,jej nie posiadała. Łączyła miasto z folwarkiem Karmelitek i Błoniami, których obszar 100 mórg rozciągał się po obu stronach brzegu Szreniawy...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Skwer J.Pawłowskiego i ulica... Proszowice, 17-04-2013 Wykształcenie tej części miasta którą stanowi Skwer Bł. Ks. Józefa Pawłowskiego i ulicy ks. Bronisława Mieszkowskiego, M.Książek zalicza do drugiego etapu rozwoju przestrzennego miasta, który związany jest z jego odbudową po pożarze w 1407 roku...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Królowej Bony i Królowej Jadwigi Proszowice, 27-03-2013 Ulice te wykształciły się już w warunkach nowego ustroju w naszej Ojczyźnie. Położone są na głęboko zalegającym czarnoziemie, gruntach kiedyś stanowiących własność kolejnych rodów ziemskich zamieszkujących w Jakubowicach. Przez wieki właścicielami tych dóbr...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Parkowa Proszowice, 13-03-2013 Jest wiele ulic w naszym mieście, które trudno uznać za adekwatne z nazwą. Wśród nich, ulica Parkowa. Do odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku, był to trakt wiodący od Rynku w kierunku Błoń. Prawdopodobnie, tak jak ulicą W.Jagiełły i Racławicka, w okresie od wiosny do jesieni,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Mikołaja Kopernika Proszowice, 27-02-2013 Jeszcze w latach 50 - tych XX wieku była to droga polna, w lessowym wąwozie, wiodąca w kierunku pól, rozciągających się po obu stronach drogi, w kierunku ulicy Biały Krzyż i dalej, wzdłuż niej...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Generała Leopolda Okulickiego Proszowice, 19-02-2013 Ulicę w planie przestrzennym miasta wprowadzono w tempie błyskawicznym. Stanowi przykład skutecznego wpływu radnego. Biegnie ona prostopadle do ulicy Mikołaja Kopernika, wzdłuż ogrodzenia gimnazjum. Należałbym do tych, którzy w pełni aprobowaliby wykształcenie tej ulicy,...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Partyzantów Proszowice, 14-02-2013 Jeszcze w latach 50 - tych XX wieku ulicę tą nazywano Za Stodołami. Była drogą polną, jak wszystkie tego typu w naszym regionie, w okresie deszczów i roztopów, była trudno przejezdna dla konnych wozów. Latem, wznosiły się na niej tumany pyłu ziemnego...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Biały Krzyż Proszowice, 5-02-2013 Do 1991 roku była polną drogą wiodącą do jakubowickiego lasu oraz pól i łąk 'Za Gajem', 'Pod Gajem' i 'Na Gaju'. Docelowo tą drogą, na ostatnim etapie wiodącą głębokim, lessowym wąwozem, można było dojechać do Żębocina i dalej do Nowego Brzeska...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Leśna Proszowice, 25-01-2013 Nazwa, zgodna jest z ustawą o lasach z 1991 roku. W jej rozumieniu, grunt o powierzchni 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną, spełnia wymogi należne temu określeniu. Trudno stwierdzić, w którym miejscu kończy swój bieg ulica a zaczyna wyboista droga pokryta hutniczym żużlem z okresu PRL-u...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Jana III Sobieskiego Proszowice, 31-12-2012 Jest kilka nazw ulic w Proszowicach odnoszacych się do królewskości miasta i władców Polski. Należą do nich ulice: Królewska, Zagrody Królewskie, Zamkowa, Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełły, Bony i królowej Jadwigi...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Mikołaja Reja Proszowice, 23-05-2012 Łączy prostopadle ulice Partyzantów, 3-Maja i Królewską. Biegnie od budynku Komendy Powiatowej Policji, obok Urzędu Skarbowego, Banku PKO, a po przecięciu 3-Maja, obok dawnej kawiarni i domu handlo...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Zielona Proszowice, 27-03-2012 Prawdziwie Zielona. Wody Szreniawy i Ścieklca, z rosnącą na ich brzegach wszelkiego rodzaju roślinnością, krzewami, drzewami oraz gnieżdżących się wśród nich ptaków, stwarzają specyficzny urok, tej w mieście, a jakby poza miastem ulicy. Jej nazwa trafnie odzwierciedla stan faktyczny...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Kazimierza Brodzińskiego Proszowice, 20-03-2012 Biegnie od ulicy 3 - Maja w kierunku Kazimierzy Wielkiej. Po lewej stronie drogi były Proszowice, po prawej Zagrody. W XIX wieku ulica ta często nazywana była traktem skalbmierskim. W dokumentach pojawiała się w kontekście remontów mostu...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Kazimierza Wielkiego Proszowice, 13-03-2012 Jest jedną z najmłodszych ulic w mieście. Biegnie na terenie 'Jeziórka', równolegle do ulicy Partyzantów. Wykształcona została w latach 70 - tych XX wieku, zgodnie z obowiązującymi wówczas zasadami. Tak było w wielu miastach. Nadano jej nazwę Józefa Nagórzańskiego...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Krakowska Proszowice, 8-03-2012 Wiele miast w Polsce posiada układ przestrzenny sprzed lokacji. Tak było w warunkach Proszowic. Droga od Wiślicy przez Proszowice ku Krakowowi istniała zapewne od czasu państwa Wiślan. Wybudowany w połowie XIII wieku Kościół wpływał na rozwiązanie przestrzenne wynikające z reguły prawa magdeburskiego...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Wiślana Proszowice, 29-02-2012 Wśród 15 - tu ulic w Proszowicach, w okresie międzywojennym, prof. W.Bernacki nie wspomina ulicy Wiślanej. Nazwę zyskała w okresie przebudowy drogi od Kościółka św. Trójcy do Białego Krzyża i dalej w kierunku Wawrzeńczyc. Jako droga polna biegła na poziomie otaczających pól, łąk i wielu w tym rejonie stodół...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Władysława Jagiełły Proszowice, 24-02-2012 W planie przestrzennym miasta ulica wykształciła się po pierwszym etapie rozwoju, wynikającym z aktu nadania praw miejskich w 1358 roku. Biegnie ona równolegle do zachodniej pierzei Rynku. W historii miasta, przez około 300 lat, nosiła nazwę Nadolnej...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Jerzego Biechońskiego Proszowice, 20-02-2012 Uchwałą z dnia 31 I 1991 roku, Rada Gminy i Miasta Proszowic, ulicy biegnącej za domami 'Parceli', na granicy obszaru wyznaczonego ongiś folwarkiem 'Karmelitka' i miejskich błoń; łączącej ulice Kosynierów i Tadeusza Kościuszki, nadano nazwę Jerzego Biechońskiego...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Podgórze Proszowice, 28-01-2012 W dokumentach związanych z historią Proszowic, nazwę ulicy Podgórze spotkałem w 1769 roku. W wielu innych, wcześniejszych i późniejszych nie jest wymieniana. Dlaczego Podgórze? Rejon wyznaczony obecną ulicą, w historii Proszowic to Błonia Miejskie dziś...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Królewska Proszowice, 14-01-2012 Nadanie Proszowicom praw miejskich przez króla Kazimierza Wielkiego w 1358 roku, związane było z planem przestrzennym rozwoju miasta. Jego istotą było min. wykształcenie Rynku i związanych z nim ulic na przedłużeniu jego pierzei. Jeżeli osada posiadała wykształcony układ szlaków...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Bogusława Kleszczyńskiego Proszowice, 17-03-2011 Zdecydowanie pozytywnie w pierwszych dziesiątkach lat XX wieku w proszowskim czarnoziemie zaistniała rodzina Kleszczyńskich. Jej dzieje w tym okresie, to praca u podstaw i walka o wolną Polskę, powstałą z gruzów I wojny światowej oraz uratowanie Kraju przed bolszewizacją...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Kolejowa Proszowice, 16-02-2011 Kazimierz Wielki nadając Proszowicom prawa miejskie, stworzył korzystne warunki rozwoju gospodarczego, samorządowego i kulturalnego. Miasto położone na przecięciu szlaków komunikacyjnych, otrzymało znakomity plan przestrzennego zagospodarowania...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Wolności Proszowice, 20-08-2010 Rejon wyznaczony ulicami Wiślana, Partyzantów i Wolności, w tradycji Proszowic nazywano Jeziórkiem, Za Stodołami i Biały Krzyż. Określenie Jeziórko wskazywało przyrodnicze właściwości tego terenu. Były to łąki. Głęboki rów odprowadzał wody gruntowe...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	3 Maja Proszowice, 19-07-2010 Uchwałą Rady Miasta i Gminy Proszowice z dnia 31 I 1991 roku, zasadniczo zmieniono nazewnictwo ulic. Przywrócono nazwy historyczne i nadano nowe, związane z tradycją miasta i regionu. W okresie PRL ulica ta nosiła nazwę 1 - Maja. Międzywojniu króla Jana III Sobieskiego, a przez wieki, ulicy Szpitalnej...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Kosynierów Proszowice, 11-05-2010 W planie przestrzennym miasta rozgraniczała ogrody od gruntów uprawnych zalegających Dębowiec, aż do drogi dzielącej pola Proszowic i Jazdowiczek, istniała najprawdopodobniej od lokacji miasta...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Racławicka Proszowice, 30-04-2010 Ulica ta, najprawdopodobniej nie posiadała nazwy. Jeżeli, to w okresie międzywojennym jako Rzeczna. Pojawiająca się w XVI wieku nazwa ulicy Rzeźniczej, na pewno nie była związana z tą częścią Proszowic...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Bartosza Głowackiego Proszowice, 22-04-2010 W strukturze przestrzennego funkcjonowania Proszowic jest niewątpliwie jedną z najstarszych ulic. Wynika to z faktu nadania praw miejskich przez króla Kazimierza Wielkiego, które były równoznaczne z opracowaniem planu przestrzennego rozwoju miasta. Jak w tym pierwszym okresie nazywano tą ulicę?...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Tadeusza Kościuszki Proszowice, 9-04-2010 W wiekach średnich, szczególnie od czasu panowania króla Kazimierza Wielkiego, który z kopalni soli w Bochni i Wieliczce uczynił znaczące źródło dochodów skarbu, oraz w 1358 roku lokował na prawach miast Proszowice i Słomniki, wykształcił się trakt solny zwany...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Ojca Rafała Proszowice, 1-04-2010 W dostępnych materiałach źródłowych po raz pierwszy z nazwą ulicy św. Rafała, tak! św. Rafała a nie błogosławionego jak mówimy w Proszowicach, czy co jest prawdą o. Rafła, zetknąłem się w źródle z 1790 roku. Mieszkały przy niej rodziny...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Zagrody Królewskie, Zamkowa Proszowice, 22-03-2010 W strukturze przestrzennego funkcjonowania Proszowic jest niewątpliwie jedną z najstarszych ulic. Wynika to z faktu nadania praw miejskich przez króla Kazimierza Wielkiego, które były...
	skarby ZP - proszowskie ulice

	Rynek Proszowice, 19-03-2010 W planowaniu przestrzennym lokowanego miasta przyjęto, podobnie jak w wielu innych z tego okresu, tzw. plan turbinowy. W stosunku do powszechnie funkcjonującego w Europie planu szachownicy dziewięciopolowej, plan turbinowy, zwany również wiatraczkowym,...
	skarby ZP - proszowskie ulice