Biały Krzyż

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie ciekawych miejsc, obiektów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

opis obiektu

art. Henryka Pomykalskiego

Proszowice - figura "Biały Krzyż"

(fot. Henryk Pomykalski)

Proszowice, 19-06-2019

     W dniu 16 czerwca, ks. dr Jan Zwierzchowski - proboszcz naszej parafii, dokonał poświęcenia odnowionej figury "Biały Krzyż", ufundowanej przez rodzinę Biechońskich w 1837 roku. Posadowiona została ona według mnie, na mogile poległych żołnierzy Księstwa Warszawskiego w ofensywie na Kraków w 1809 roku.

     Kurhan w podobnym kształcie do "Bożej Męki", usypany został na skrzyżowaniu dzisiejszych ulic; Wiślanej, Wolności i Biały Krzyż. Pełnił on funkcję ronda dla przemieszczających się pojazdów konnych. Z jego wierzchołka w dniach dobrej widoczności, a tych było wiele, roztaczała się piękna panorama gór, w tym Tatr.

     Mogiła przypuszczam, usypana została w latach 1809/1812, gdy funkcję wójta a zarazem zastępcy burmistrza, w wieku 29 lat podjął Piotr Biechoński. Pisał on [...] sprawowałem i sprawuję mój urząd tak, jak powinność moja - honor - pieczołowitość dobra miasta i przysługa Ojczyzny każe [...] [AGAD-KRSW, nr 2661; s. 1-130].

Często zamyślam się nad tymi słowami...

     Rodzina Biechońskich w Proszowicach, w XVIII wieku i w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku była znaczącą w życiu miasta. Pełnili funkcje burmistrzów, wójtów, radnych i władz cechów, głównie rzeźniczego. W znanych mi dokumentach wszyscy byli piśmiennymi. Szczególnie wyróżniali się bracia, Teodozjusz (Teodor) i Zygmunt Biechońscy, aktywnie działali po upadku Powstania Listopadowego w Towarzystwie Demokratycznym Polskim w Paryżu. Powszechnie znaną jest postać Jerzego Biechońskiego ps. Kłos - partyzanta AK z okresu okupacji niemieckiej.

     W moim drzewie genealogicznym, Panie z tej rodziny dwukrotnie wprowadzały geny w krwioobieg Pomykalskich. Żoną Teodora Pomykalskiego, mojego pra-pradziadka była Joanna Palmączyńska, której mama Magdalena pochodziła z Biechońskich. Podobnie pradziadka Leona, Marcjanna - Marianna ze Skalskich miała mamę z Biechońskich.

     Kurhan został zniszczony podczas budowy utwardzonej drogi do Wawrzeńczyc. To było barbarzyństwo... Pamiętam parę ludzkich kości w rejonie kopca... Kopiec przetrwał zabory i okupację niemiecką. Zniszczyła go Polska Ludowa.

     Figurę przyjęli na swoją posesję Teofil i Tekla Pomykalscy. Posadowiona na skarpie, wśród drzew owocowych i skromnego domku witała przez lata zmierzających do Proszowic. W 1990 roku figura osunęła się ze skarpy i uległa częściowemu zniszczeniu. Ówczesny burmistrz, Klaudiusz Kawecki na zgłoszoną interpelację zlecił jej naprawę i posadowienie w miejscu które dobrze pamiętamy. Przyzwyczailiśmy się do tego widoku. Rozbudowa w tym miejscu ronda, narażała figurę na przypadkowe zniszczenie.

     Obecna lokalizacja i jej odnowa jest godnym miejscem dla tej figury, mającej nie tylko charakter religijny, ale również głęboko patriotyczny.