Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie ciekawych miejsc, obiektów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt!
krzyż przed (u góry) i po renowacji (fot. Marcin Szwaja)
Dalewice, 11-08-2016
Metalowy krzyż znajduje się na końcu miejscowości, za przysiółkiem "Studzienki". Jest to wyżyna rozległych pól uprawnych o lokalnej nazwie HEKTARY. To wzniesienie położone 296 metrów nad poziomem morza od lat daje możliwość podziwiania nie tylko okolicy, ale też panoramę Polskich gór - Tatr. Miejsce to jest godne uwagi dla osób, które pragną chwili wyciszenia z dala od codziennego zgiełku.
Zabytek pochodzi z końca XIX wieku, został wykuty z metalu przez miejscowego kowala. W miejscu przecięciu ramion przytwierdzona jest metalowa rzeźba Chrystusa na tle rozchodzących się promieni. Całość wkomponowana jest w olbrzymi kamień narzutowy pochodzący z "Krzemieńca" (miejscowej kopalni).
Fundatorem był ówczesny dziedzic Dalewic - Pelagiusz Leon Turzyma Korulski herbu Prus I, który był właścicielem majątku w latach 1887-1896. Miał opinię dobrego gospodarza, który szczególnie ukochał ziemię, o czym świadczy m.in. napis na pomniku i motyw dekoracyjny (skradziony) z cmentarza w Niegardowie.
Intencja postawienia krzyża jest do dzisiaj nie wyjaśnioną tajemnicą. Oto kilka przypuszczalnych hipotez:
Mogła to być prośba o urodzaj w czasie klęsk żywołowych, ponieważ krzyż znajduje się w miejscu centralnym pól dworskich-Dalewickich i Choręskich.
Podziękowanie - za ochronę wsi od morowego powietrza w okresie epidemii cholery. Krzyż znajduję się w bliskim sąsiedztwie (50 metrów) takiego cmentarza. Z tego co wiadomo dużo mieszkańców według innych wsi cudem zachowało życie. Pochowano tylko około 50 mieszkańców.
Może to był punkt wytyczający granicę wsi, gdyż tutaj kończy się szereg zabudowań gospodarskich.
Jedno jest pewne, pamiątka obecnie prezentuje się doskonale i pomimo swych historycznych zagadek, przetrwa dla pamięci dalszych pokoleń.
Krzyż został odnowiony poprzez aplikację nowej warstwy farby i zabezpieczenie środkami antykorozyjnymi. Opis i czyn społeczny wykonałem 22 czerwca 2016 roku.
