Kopiec z krzyżem na "Sochajce"

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie ciekawych miejsc, obiektów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Kopiec z krzyżem na "Sochajce"

(woj.: małopolskie / pow.: proszowicki / gm.: Nowe Brzesko)


sierpień 2005 (fot. Andrzej Solarz)	sierpień 2005 (fot. Andrzej Solarz)

Hebdów, 6-11-2020

     W wieku XIX i później istniał zwyczaj upamiętniania budowy dróg przez ustawianie obelisk, głazów lub sypanie kopców, na których umieszczano odpowiedni napis i datę. Okazały kopiec wraz z krzyżem, przy zjeździe drogą krajową nr 79 z Hebdowa do Nowego Brzeska, pochodzi sprzed II wojny światowej. Oto jego historia:

     W okresie międzywojennym przebudowano odcinek szlaku handlowego, zwanego traktem nadwiślańskim, wiodącego z Krakowa do Sandomierza. Przebudowa obejmowała drogę w okolicy Nowego Brzeska i Heblowa. Inicjatywa wzniesienia kopca dla uczczenia pomyślnego zakończenia robót drogowych wyszła od Ludwika Hieronima Morstina, dramatopisarza i właściciela Pławowic.

     W czasie prac ziemnych natrafiono na groby żołnierzy, poległych w 1914 r. Postanowiono ich szczątki pochować we wspólnej mogile i usypać na niej kopiec [Kazimierz Sosnowski; Ziemia Krakowska. Szczegółowy przewodnik wycieczkowy; Kraków 1947].

marzec 2006
(fot. Arkadiusz Fularski)

maj 2013
(fot. straznicyczasu.pl)

Został on umiejscowiony na pagórku dawniej zwanym Sochajka, leżącym na wysokości ponad 50 m nad średnim poziomem Wisty. Mogiła prawdopodobnie kryje szczątki szesnastu żołnierzy należących najpewniej zarówno do armii rosyjskiej, jak i austro-węgierskiej. Być może wspólnie spoczywają tu Polacy, Austriacy, Rosjanie, Węgrzy i Słowacy, złożono w zbiorowej mogile. Usypano kwadratową pryzmę o wysokości jednego metra, a na niej wzniesiono wysoki na 3,5 m kopiec, na którego wierzchołku ustawiono drewniany krzyż. Na zboczu wykonano kilka betonowych stopni i umocowano metalową tabliczkę z informacją o tych, których kryje kopiec i dacie jego wzniesienia w latach 1936-37. Ziemię na kopiec zwozili furmani podwodami z dworu, tam też cieśle wykonali drewniany krzyż.

Miejsce to nabrało wyjątkowego znaczenia, odbywały się tutaj manifestacje patriotyczne z okazji rocznic narodowych. Na uroczystym otwarciu drogi, na terenie gminy Gruszów z siedzibą w Brzesku Nowym (odcinek Wawrzeńczyce Jaksice) tuż przed wybuchem II wojny światowej (27 sierpnia 1939 r.) ściągnęła ludność i notable z pobliskich miejscowości, właściciele majątków ziemskich i duchowieństwo. Tak uroczystość tą opisano w monografii "Ziemia nowobrzeska..." wyd. I: [...] W ostatnią niedzielę sierpnia 1939 r. odbyło się poświęcenie drogi oraz przeniesionego na lewą stronę jezdni kopca wraz z nowo wykonanym krzyżem. Na uroczystość przybyli: starosta z Miechowa, miejscowi właściciele ziemscy wraz z rodzinami. Szły procesje z klasztoru w Hebdowie i kościoła w Brzesku Nowym. W orszakach tych niesiono sztandary i feretrony, prowadzono księży pod baldachimami i z monstrancjami. Ciągnęły tłumy wiernych, uczniowie ze szkół w Brzesku Nowym, Gruszowie i Sierosławicach.

W atmosferze panującego przygnębienia, w obliczu zbliżającej się nieuchronnie wojny Ludwik Hieronim Morstin wygłosił wtedy płomienne i optymistyczne przemówienie [...].

Ziemia nowobrzeska... wyd. I
(fot. Ziemia nowobrzeska... wyd. I)

Najprawdopodobniej właśnie ten drewniany krzyż, został zmieniony w połowie lat 90-tych XX w., na obecny metalowy, który wykonał Zbigniew Przytuła z Hebdowa. Blaszaną figurę Jezusa przekazał proboszcz miejscowej parafii.

opracowanie: Arkadiusz Fularski