Pilot 16. Eskadry Łącznikowej we wrześniowej wojnie obronnej
Jerzy Stachurski
 |
akt urodzenia Jerzego Stachurskiego
(fot. zbiory autora) |
 |
| (fot. listakrzystka.pl) |
 |
Jerzy Marcin Stachurski
(fot. polishairforce.pl) |
Proszowice, 15-09-2020
Jerzy Marcin Stachurski urodził się 11 listopada 1908 roku w Szreniawie, w powiecie miechowskim (obecnie Szreniawa jest sołectwem wsi Klimontów w powiecie proszowickim). Rodzicami Jerzego byli Stanisław Stachurski i Zofia Pilecka. W księgach parafialnych kościoła w Kazimierzy Wielkiej odnotowano, że 7 października 1894 o godzinie szóstej popołudniu zawarto związek małżeński pomiędzy urodzonym w Busku, zamieszkałym w parafii Proszowice, urzędnikiem cukrowni "Szreniawa", Stanisławem Stachurskim, a dwudziestojednoletnią panną, mieszkającą przy rodzicach w Kazimierzy Wielkiej, Zofią Pilecką. Państwo Stachurscy zamieszkali w Szreniawie pod Proszowicami, gdzie Stanisław piastował posadę urzędniczą w cukrowni, która był filią cukrowni "Łubna" z Kazimierzy Wielkie. Doczekali się oni czterech córek (Wandy ur. 1895, Jadwigi ur. 1898, Marii ur. 1900, Haliny ur. 1906) oraz jedynego syna, urodzonego w 1908 roku, Jerzego.
Nie udało się ustalić młodzieńczych losów Jerzego, można jedynie domniemywać, że dzieciństwo spędził w Szreniawie a szkołę powszechną ukończył w pobliskich Proszowicach. Jedyny syn Stanisława i Zofii swoją przyszłość postanowił związać z wojskiem. Jerzy Stachurski karierę w Wojsku Polskim rozpoczął w piechocie, kontynuując ją później w lotnictwie. Był on jednym z wielu oficerów w służbie stałej przeniesionych do lotnictwa z korpusu oficerów piechoty.
W październiku 1937 roku przeprowadzono reorganizację 1 Pułku Lotniczego, w ramach której uformowano 16 Eskadrę Towarzyszącą (w kampanii wrześniowej jako "16. Eskadra Łącznikowa"). Formowanie eskadry przebiegło sprawnie, na przełomie 1937 i 1938 roku osiągnęła ona sprawność ćwiczebną. W skład 16 Eskadry Towarzyszącej wchodził porucznik Jerzy Marcin Stachurski. Podczas mobilizacji sierpniowej, w 1939, roku dowództwo nad eskadrą objął Kapitan Eugeniusz Lech a jednym z dowódców plutonu został pochodzący z podproszowickiej Szreniawy, porucznik Stachurski.
W nocy z 27 na 28 sierpnia najpierw odjechał rzut kołowy eskadry na lotnisko polowe koło Otwocka, natomiast 31 sierpnia dołączył rzut lotniczy (7 samolotów "Lublin R-XIIID" i 2 samoloty "RWD-8"). We wrześniu 1939 roku eskadra była jednostką dyspozycyjną dowódcy Okręgu Korpusu Nr I (generała dywizji Edwarda Trojanowskiego), a następnie naczelnego dowódcy Lotnictwa. W wojnie obronnej 16 Eskadra Łącznikowa, z biegiem czasu przesuwała się na wschód, a następnie na południe kraju. Po lotnisku polowym w Pęcherach przez Belsk, Kołbiel, Brześć nad Bugiem, Niepokojczyce, Hutniki, Tarnopol, Hordenka aż po lotnisko w Kołomyi. 17 września eskadra przekroczyła granicę z Królestwem Rumunii.
 |
wrzesień 1939 - odprawa personelu latającego eskadry, w środku (w skórzanym płaszczu) porucznik Jerzy Stachurski
(fot. polishairforce.pl) |
 |
wrześniowy szlak bojowy 16. Eskadry Łącznikowej (Obserwacyjnej)
(fot. pl.wikipedia.org) |
 |
wrzesień 1939 - porucznik Jerzy Stachurski w Rumunii
(fot. polishairforce.pl) |
Porucznik Jerzy, podobnie jak wielu Polskich żołnierzy, przez Rumunię dostał się do Francji. Po upadku Republiki Francuskiej w 1940 roku, urodzony w Szreniawie Porucznik, wraz z innymi towarzyszami broni, w dniu 26 czerwca 1940 roku, dotarł do portu w Liverpoolu, w Wielkiej Brytanii. W Anglii Porucznik Jerzy Stachurski został przydzielony do 301 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Pomorskiej im. Obrońców Warszawy". W kwietniu 1942 roku został wysłany na kurs do No. 10 Air Observers School RAF w Dumfries, który ukończył 24 lipca 1942 roku.
11 października 1942 roku załoga samolotu "Wellington IV GR-F" w składzie Błachowski Marian (pilot), Jerzy Stachurski (obserwator), Tadeusz Kowalski, Zygmunt Turuta (strzelec) oraz Karol Molewicz (strzelec) wykonywała swoje rutynowe zadania, gdy około godziny 22.05 samolot został zestrzelony ok 7 km od Duńskiego miasta Haderselev. Całej załodze samolotu udało się użyć spadochronów do ewakuacji lecz po wylądowaniu na ziemi dostali się oni do niewoli. Załoga "Wellington IV GR-F" początkowo była przetrzymywana w duńskim mieście Haderselev (w skutek odniesionych ran, w szpitalu w Haderselev, zmarł pilot Marian Błachowski). Porucznik Jerzy Stachurski ostatecznie trafił do Stalag Luft 3 w Żaganiu.
 |
Żagań 1943 - porucznik Stachurski wraz z więźniami w Stalag Luft 3
(fot. polishairforce.pl) |
Kapitan Stachurski (mianowanie 1 września 1945) po wojnie pozostał w Anglii. Nie znane są jego dokładne losy powojenne, wiadomo, że w 1965 roku otrzymał obywatelstwo brytyjskie. Prawdopodobnie mieszkał w zamożnej części Londynu (44 Redcliffe Square). Kapitan Stachurski zmarł 29 kwietnia 1990 roku w Londynie.
Został odznaczony między innymi: Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) oraz Medalem Lotniczym za wojnę 1939-1945 (trzykrotnie).
Przy sporządzaniu biogramu wykorzystano materiały udostępnione przez autora strony listakrzystka.pl - Piotra Hodyrę
opracowanie: schronyproszowice.pl - Mateusz Serwatowski
 |
teczka personalna Jerzego Stachurskiego z Francji
(fot. zbiory autora) |
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Jerzy Pawlak; Polskie Eskadry w latach 1918-1939; Warszawa 1989
- Jerzy Pawlak; Polskie Eskadry w Wojnie Obronnej 1939; Warszawa 1982
- schornyproszowice.pl
- pl.wikipedia.org
- niebieskaeskadra.pl
- listakrzystka.pl
- polishairforce.pl
- genealodzy.pl
- geneteka.genealodzy.pl
|
