Z "cukrowego" miasteczka nad Małoszówką
Leon Łubieński h. Pomian

widok na dawną cukrownię "Łubna"
(fot. Marcin Szwaja)
Leon Kazimierz Łubieński h. Pomian
(źródło: pl.wikipedia.org)
herb Pomian
(źródło: pl.wikipedia.org)

Proszowice, 23-09-2022

     Obecny rok 2022 w miasteczku Kazimierza Wielka jest szczególny i uroczysty. Jest poświęcony znamienitej rodzinie szlacheckiej, dzięki której zawdzięcza rozwój, rozkwit, postęp i dobro materialne. Ówczesna wizytówką miasta była cukrownia "Łubna". Każdy kto teraz odwiedza to miejsce, niemalże na każdym kroku, może się dowiedzieć o różnych ciekawostkach z tej słodkiej historii. Więc zostając przy tym temacie personalnym, chciałbym zaprezentować jedną z postaci rodu Łubieńskich. Jest nią...

Leon Kazimierz Łubieński herbu Pomian urodził się 15 marca 1861 roku w Kazimierzy Wielkiej. Był synem Franciszka i Anny Marii Lubomirskiej, a wnukiem założyciela cukrowni "Łubna" - Kazimierza Łubieńskiego. W 1881 roku otrzymuje udziały w Spółce cukrowni "Łubna i Szreniawa" tejże organizacji. Następnie puszcza w dzierżawę swoje dobra ziemskie w Kazimierzy Wielkiej wraz z folwarkiem w Budzyniu, Bełzowie i Słonowicach, odziedziczone po rodzicach. Po trzech latach posiadania, w 1884 r., sprzedaje wszystkie swoje ogólne uprawnienia i obowiązki jako wspólnika w tej fabryce.

     Trzeba zaznaczyć, że po 39 latach ród Łubieńskich na krótki okres, przestaje być jej głównym udziałowcem. Tylko osamotniony wątek zaznaczy bohater biogramu, bowiem w 1902 roku, nabędzie jeden symboliczny udział.

     Od 1907 roku, wszedł w skład reprezentacji Koła Polskiego w II Dumie Państwowej. Póki co, gdy wybucha I wojny światowa, Leon udziela się w Rosyjskim Czerwonym Krzyżu, jako jeden z członków delegacji carycy, odwiedza szpitale polowe.

     Na ojczystym gruncie jako znawca polityki wschodniej, towarzyszył politykom Romanowi Dmowskiemu i Ignacemu Paderewskiemu podczas podpisywania traktatu wersalskiego (Francja) - rozejmu pokojowego, który zakończył okres wojny z początku XX wieku. Był także reprezentantem rządu polskiego w Międzynarodowym Instytucie Rolnym. W 1922 został wybrany senatorem I kadencji II RP z ramienia Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej.

     W trakcie trwania ogólnoświatowej konferencji gospodarczej w Genui (10.04.-19.05.1922) nagłośnił w Europie sprawę polskiego mienia, zagrabionego przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Ponowne jest wybrany posłem na drugą kadencję do Senatu (1926-1930), jako członek Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem założyciela Walerego Sławka. Jego przygoda z urzędowaniem kończy się wraz z momentem rozwiązania Senatu 30 sierpnia 1930 roku i przechodzi na emeryturę.

     Na stałe mieszka w Warszawie, i już nie powraca do rodzinnych stron nad rzekę Małoszówkę. W stolicy zastaje go wybuchu II wojny światowej. Jego stan zdrowia pogarsza się, porusza się na wózku inwalidzkim. W tym stanie zdrowia (choroba serca) dożywa do wybuchu powstania w stolicy (1.08.1944 r.). Ósmego sierpnia, bezlitośnie wyrzucono go z mieszkania (ul. Filtrowa 69 m.35), przez formację kolaboracyjną żołnierzy rosyjskiej wyzwoleńczej armii ludowej, w służbie niemieckiej. W następnym dniu (9 sierpnia 1944 r.) został zastrzelony na dzielnicy Ochota w okolicach Zieleniaka (ul. Grójecka 95, róg ul. Opaczewskiej). Wiosną 1945 roku ekshumowano jego ciało z anonimowej mogiły.

     Był dwukrotnie żonaty. Z drugiego małżeństwa z Leopoldyną z Hutten-Czapskich (siostra malarza Józefa Czapskiego) miał trzech synów i córkę, którzy urodzili się na kazimierskiej ziemi: Jerzy, Franciszek (w imieniu zmarłego ojca był administratorem majątku w Kazimierzy Wielkiej), pozostali to Ludwik i Józefa.

     Na cmentarzu w Kazimierzy Wielkiej znajduje się jego symboliczne epitafium, pośród zasłużonych członków rodziny dla tego miasteczka.

opracowanie: Marcin Szwaja   

symboliczne epitafium na cmentarzu parafialnym w Kazimierzy Wielkiej
(fot. Marcin Szwaja)

ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
  1. Henryk Oziębłowski, Stanisław M.Przybyszewski; Cukrownia "Łubna" 1845-1995; Kazimierza Wielka 1995

  2. Tablica informacyjna na cmentarzu parafialnym w Kazimierzy Wielkiej

  3. pl.wikipedia.org
  4. sejm.gov.pl
  5. senat.edu.pl
  6. sejm-wielki.pl

Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/skarby/ludzie/zwykli/ll/lubienski_leon/art.php