Partyzant, żołnierz, chemik...
Stanisław Luty ps. Srogi
(ur.: 1.01.1922 - zm.: 19.05.2016)
 |
Stanisław Luty ps. Srogi
(źródło: bs.sejm.gov.pl) |
25-10-2017
Stanisław Luty ps. Srogi (st. strz.), syn Piotra. Partyzant Inspektoratu AK "Maria", żołnierz 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej, chemik, długoletni Dyrektor Technicznych Zakładów Chemicznych "Alwernia", poseł na Sejm PRL, VII Kadencji (1976-1980), bezpartyjny.
Urodził się 1 stycznia 1922 roku w Proszowicach. Jego rodzice pochodzili ze Skalbmierza, jednak osiedlili się w Proszowicach "na Zagrodach" - w okolicy aktualnej siedziby Państwowej Straży Pożarnej.
Podczas okupacji działał w ruchu oporu (Armia Krajowa) w latach 1943 - 1944, na terenie gminy Proszowice. Należał do oddziału dyspozycyjnego (Jakubowice-Klimontów) kap. rez. Stanisława Gasa ps. Modrzew, na Placówce Proszowice (krypt. "Przepiórka", "Powój", "Pelargonia").
Podczas trwania Rzeczpospolitej Partyzanckiej (przełom lipca i sierpnia 1944), był żołnierzem 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej (mjr Nieczuja-Ostrowskiego ps. Tysiąc), 112 Pułku Piechoty, kompanii dyspozycyjnej kpr. pchor. Jerzego Biechońskiego ps. Kłos. Należał do I plutonu plut. rez. Stanisława Gasa ps. Modrzew.
 |
lasy sancygniowskie, kurs podchorążych 1944; od lewej w drugim rzedzie: Stanisław Luty "Srogi", Bogusław Kleszczyński "Jabłoński", nn, Władysław Strzelski "Słowik", na pierwszym planie Psica lub Kura
(źródło: Proszowice na fotografiach...) |
Uczestniczył w akacjach plutonu, między innymi w zasadzce na niemieckich żandarmów i granatowych policjantów (z proszowickiego posterunku) w miejscowości Czechy dnia 27 lipca 1944 roku i zajęciu Proszowic przez partyzantów w dniu następnym.
 |
Proszowice - 28 lipca 1944, w głębi Staisław Luty, na pierwszym planie Jerzy Biechoński ps. Kłos
(źródło: Proszowice na fotografiach...) |
 |
Przegorzały jesień 2004, "Srogi"
(źródło: zbiory Jadwigi Liguzińskiej) |
Po wojnie brał udział w wielu uroczystościach związanych ze 106 DP AK. Ożenił się z proszowianką Celiną Kozerską. W 1945 roku zdał maturę i zaczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Chemicznym, ukończył je w 1951.
W marcu 1950 rozpoczął pracę zawodową w Zakładach Chemicznych "Alwernia" w Kwaczale, najpierw na stanowisku kierownika kontroli jakości produkcji, a następnie (od września 1950) na stanowisku zastępcy dyrektora ds. technicznych.
Był radnym Gminnej Rady Narodowej w Alwerni, prezesem Koła ZBoWiD (później ZKRPiWP) przy Zakładach Chemicznych Alwernia, członkiem Zarządu Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego.
Zmarł, przeżywszy 94 lata 19 maja 2016 roku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Proszowicach 24 maja.
Odznaczenia: Odznaka Grunwaldzka (1946), Medal Zwycięstwa i Wolności (1947), Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1945), Srebrny Krzyż Zasługi (1955), Złoty Krzyż Zasługi (1965), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1971), Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974), Krzyż Partyzancki, Złota Odznaka dla Przemysłu Chemicznego, Złota Odznaka za zasługi dla Ziemi Krakowskiej.
 |
maj 1993, uroczystość w Knyszynie k/Sancygniowa, w środku Stanisław Luty, w głębi gen Nieczuja-Ostrowski "Tysiąc"
(źródło: zbiory Jadwigi Liguzińskiej) |
opracował: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Elbląg 2007
- opracował Michał Kozera; Proszowice na fotografiach, Część IV: II wojna światowa; Proszowice 2009
- zbiory Jadwigi Liguzińskiej - za udostępnienie których serdecznie dziękujemy
- zbiory IKP
- powiat-chrzanowski.pl
- bs.sejm.gov.pl
- nekrologi.net
- pl.wikipedia.org
|
