Harcerz Szarych szeregów, redaktor podziemnego pisma "Szarża"
Stanisław Kałwa ps. Sokolnicki
(ur.: ??? - zm.: 24.03.1990)
biogram
 |
Stanisław Kałwa ps. Sokolnicki
(źródło: Inspektorat AK "Maria"...) |
Proszowice, 5-03-2019
Podporucznik cz. w. Stanisław Kałwa ps. Sokolnicki, Liszka, żołnierz ZWZ - AK w placówce "Chaber" - "Czajka" w Charsznicy. Naczelny Redaktor i organizator gazetki "Szarża", przy redakcji, której podstawą informacji były nasłuchy radiowe prowadzone w magazynach Adolfa Szlezyngiera, w sklepie Spółdzielni Spożywców "Przyszłość", w budynku p. Świątka w Charsznicy.
[...] W takim to ruchliwym miejscu, w narożnym pomieszczeniu mieściła się konspiracyjna redakcja "Szarży". Gdy tylko drzwi frontowe Spółdzielni zaniknęły się za ostatnimi klientami, a okiennice zostały zamknięte, w magazynie na zapleczu sklepu zaczynała się zupełnie inna praca (...) Woźny Spółdzielni "Chwat" wdrapywał się na drabinę i ze stosów podobnych do siebie (...) worków i paczek wydobywał (...) maszynę do pisania "Efkę", papier, matryce i kalkę. Ps. "Liszka" (Stanisław Kałwa), będący duszą, placówki wyciągał (...) ostatnie komunikaty radiowe i inne materiały dostarczone z nasłuchu i zaczynała się redakcyjna robota. Woźny "Chwat" (Jan Mazur) stał na straży przy tylnych drzwiach wyjściowych (...) "Wiąz" zasiadał przy maszynie i przenosił zapisy na matryce numeru "Szarży". Wśród ciszy mozolnie stukała "Efka".
Gazetka ukazywała się dwa razy w tygodniu w liczbie 4-6 stron (...) W każdym numerze przynosiła ostatnie wiadomości radiowe, artykuły treści ogólnej, przedruki z "Biuletynu" lub własne, dodatek wojskowy [...] Po zapisaniu matryc i zrobienia samemu korekty napisanego tekstu trzeba było go powielić (...) Powielacz walizkowy pochodzący z rozbitego pociągu ewakuacyjnego w 1939 r. był mało wydajny, [...].
 |
zdjęcie grupowe zespół red. "Szarża": Stanisław Kałwa "Sokolnicki", Andrzej Krzyżanowski "Wiąz", Stanisław Suwałkowski "Zawada" - placówka Charsznica
(źródło: Inspektorat AK "Maria"...) |
Pełnił też funkcję oficera gospodarczego podobwodu Miechów (Magda) później Batalionu Sztabowego "Namiot" 106 DP AK. Był komendantem skrzynki kontaktowej w charsznickiej Spółdzielni "Przyszłość". Kpr. pchor. Sokolnicki na placówce Charsznica (Czajka) oprócz funkcji oficera gospodarczego pełnił tez funkcję oficera broni.
Był także organizatorem harcerstwa konspiracyjnego Szare Szeregi na terenie placówki Charsznica. W książce Inspektorat Maria w walce cz. I możemy o tej działalności przeczytać: [...] Na terenie Inspektoratu były czynne także małe ogniska konspiracyjne ZHP, nie akcentujące swojej ideowej działalności w odrębnych, samodzielnych zespołach organizacyjnych, harcerskich. O takim luźnym konspiracyjnie harcerstwie, działającym w ramach PZP-ZWZ-AK w poszczególnych oddziałach placówek konspiracyjnych Obwodu Miechów ("Magdalena"), pisze żołnierz - harcerz ps. "Sokolnicki" (Stanisław Kałwa): "(...) Jeszcze kryptonimy harcerskie nie dotarły w nasze ojczyste strony, kiedy działaliśmy w konspiracji harcerskiej. Należy nadmienić, że pp. Eugenia i Julian Malinowscy byli to nasi wychowawcy, nauczyciele, instruktorzy harcerscy z lat 1928-1932, z którymi nie zrywaliśmy kontaktów (...). Jako jeden z pierwszych w powiecie miechowskim, w zachodniej jego części, organizowałem konspiracyjne harcerstwo na bazie znajomych mi dobrze moich harcerzy (...). Miejscowości: Miechów, Charsznica, Książ Wielki to, moim zdaniem, siedziby pierwszych konspiratorów, organizatorów konspiracyjnego Harcerstwa. Harcerze natomiast wywodzili się z rejonów: Luborzyca, Przybysławice, Witowice i innych (...).
Odnośnie naszej grupy (...) przeszliśmy wszyscy zgodnie z ogłoszonym rozkazem Naczelnego Wodza PSZ w roku 1942 w szeregi Armii Krajowej, wykazując karność organizacyjną. (...) Wielu też żołnierzy ze 106 DP AK i innych formacji wywodziło się z harcerstwa, nie podkreślając tego w służbie. Szare Szeregi istniały na naszych terenach i mają piękną kartę w historii działalności konspiracyjnej. Wiele na te tematy mogliby powiedzieć tacy dowódcy konspiracyjni, jak: "Fałat" (Juliusz Stanik), "Swarożyc" (Piotr Sławon), "Słowik" (Julian Malinowski) (...). Działalność nasza nie dorównywała harcerzom pińczowskim "Zbigniewo", liczniejszym i lepiej zorganizowanym, ale spełniła swoją powinność konspiracyjną i bojową [...].
Zasłużony w dziele ratowania pamiątek narodowych, oddany historii i pracy społecznej, szczególnie pracy harcerskiej i spółdzielczej. Był jedną z najbardziej barwnych i zasłużonych dla Wielunia postaci, gdzie mieszkał przez ponad 40 lat.
Był wyróżniony wieloma orderami i odznaczeniami.
Zmarł 15 lutego 1994 r. w Wieluniu, pogrzeb odbył się 24 lutego na cmentarzu Rakowickim.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Informator SŻAK w Krakowie, nr 22
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część I; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2001
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
|
