Zapomniana patriotka, pisarka i pedagog
Lucyna Mieroszewska herbu Ślepowron
(ur.: 1818 - zm.: 22.07.1893)
 |
| Lucyna Mieroszewska (Mieroszowska), herbu Ślepowron |
26-06-2017
Lucyna Mieroszewska (Mieroszowska), herbu Ślepowron. Urodziła się w 1818 roku w Krakowie. Była córką Jacka Mieroszewskiego, senatora Wolnego Miasta Krakowa, właściciela majątku Dalewice i Barbary z Wilczków herbu Mądrostki - działaczki społecznej i dobroczynnej. Pochodziła z hrabiów urzędujących na Zagórzu, w okręgu Śląskim.
W rodzinie tej, oprócz stanowisk urzędowych, w parze dominowało zamiłowanie także do pisarstwa. Solidne wykształcona, wychowana w patriotycznej atmosferze, uwrażliwiona na krzywdę i zło czynione drugiej osobie, pozytywnie wykształtowało empatię dziecięcą osobowość Lucyny. Wkrótce wybitnej pisarki i działaczki w środowisku ogarniętym złem i biedotą jakim niesie wojna i jego późniejsze skutki.
Pierwszy sprawdzian odporności psychicznej i odwagi nastąpił w czasie Powstania Krakowskiego (1846 r.) i Wiosny Ludów (1848 r.) gdzie niosła pomoc rannym, więźniom i emigrantom. Organizuje z Heleną Żuchowska składki na pomnik poległych uczestników w dniu 27 lutego 1846 w Podgórzu. Także w okresie powstania styczniowego Mieroszewska jako kurierka rządu przewoziła przez granicę cenne papiery dotyczące Kościoła w Polsce posługiwała się kryptonimem L.M. Zachowała się dokument z czasów poprzedzających powstanie styczniowe, gdzie opisuje emisariuszy przygotowujących zryw narodowy.
 |
| dwór w Dalewicach rok budowy 1796, gdzie Lucyna Mieroszewska spędzała dużo czasu |
Urywek z listu Lucyny Mieroszewskiej do księdza Jana Domagalskiego. Kielce 8 września 1862 r. W Radzyniu, okolicach Jędrzejowa skrywają się w lasach ludzie. Gdy Ich pytano kim są i dlaczego się skrywają? - Oni twierdzą że przybyli zza granicy. Ten czyn został potępiony przez imperium rosyjskie, które wystawiło Jej zakaz wstępu na teren Królestwa Polskiego.
Dla Lucyny było to bolesne doświadczenie ponieważ na tym niedostępnym już terenie znajdowały się Dalewice. Cicha wiejska prowincja, na tyle oddalona od Krakowa, a do której nie dochodził huk i ferwor miejskiego zgiełku. Dla Lucyny Dalewice to był częsty azyl, gdzie odpoczywała psychicznie, spędzając czas z najbliższą rodziną. To także więź emocjonalna i środowisko, w którym zawiązała większą część swojego, młodego życia. Taki stan potwierdza siostra Helena z Mieroszewskich Darowska w swoim pamiętniku: Odtąd też przebywała głównie w Dalewicach, mieszkając z ojcem. Oboje nie cierpią gospodarstwa, a lubią i potrzebują mieć stosunki z ludźmi. Prowadziła także w Warszawie zakład wychowawczy, mieszkając tam w latach 1850-1862 r.
Natomiast wujek Lucyny, Stanisław Mieroszewski tak opisuje ją w swoim pamiętniku: Lucyna bardzo była wesołą. Opowiadała anegdoty o pensjach panieńskich. Na egzaminie pytają z historii o Numę Pompiliusza. panienka odpowiada: "Stara to historia, która tak się skończyła, jaka wszystkie zawsze się kończą, to jest Numa poszła za Pompiliusza".
Zapytana o trzy cnoty kardynalne, odpowiada: "Wiara, nadzieja i... rumieni się ze spuszczonymi oczami odpowiada - miłość".
 |
| pierwsza z prawej (siedzi) Lucyna Mieroszewska z siostrami i wujkiem |
Trudne warunki materialne zmusiły ją do zajęcia się zawodem nauczycielki domowej jako nauczycielka wśród rodziny, a także u obcych. Odwiedzała wiele miast i miasteczek znajdujących się w panowaniu trzech zaborców. Wówczas zainteresowała się zasadami współczesnej pedagogiki. Korzystała przy tym zarówno z literatury pedagogicznej polskiej, jak i zagranicznej (francuskiej i angielskiej). Interesowała się także sztuką, tę problematykę poruszała w licznych artykułach publikowanych w czasopismach.
Publikacje Lucyny Mieroszewskiej:
- Albo katolicyzm, albo dzicz pogańska. Rzut oka na stan Europy z powodu wojny wschodniej, przetłumaczona z języka francuskiego; Paryż 1855 r.
- Mała książeczka dla małych dzieci; Kraków 1851 r.
- Marynia - czyli przygotowanie dzieci do pierwszej Komunii; Warszawa 1854 r.
- Nauka czytania ułatwiona. Nowy elementarz dla szkółek [!] i ochron polskich; Warszawa 1863 r.
- Rady praktyczne o początkowym wychowaniu dzieci. Epoka od 1-go do 5-go roku; Warszawa 1856 r.
- Powiastki i bajki
Głęboko religijna i wierząca, była przez 30 lat tercjanką Zakonu św. Franciszka. Opiekowała się chorymi i ubogimi. Nie założyła własnej rodziny. Ostatnie lata spędziła w Krościenku pod Krosnem, w cyrkule rzeszowskim. Zmarła w Krakowie 22 lipca 1893 roku. Pochowana została w grobowcu rodzinnym Mieroszewskich i Darowskich na cmentarzu Rakowickim.
 |
| grobowiec rodziny Mieroszewskich i Darowskich na cmentarzu Rakowickim, gdzie Lucyna została pochowana |
opracowanie: Marcin Szwaja
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Helena z Mieroszewskich-Darowska; Kapitan i trzy panny
- Stanisław i Sobiesław Mieroszewscy; Wspomnienia lat ubiegłych-pamiętniki; Wydawnictwo Literackie; Kraków 1964
- Lucyna Mieroszewska; PSB
- archiwum w Kielcach
- Bibliteka Naukowa w Krakowie
- zbiory własne autora
|
