Przetłumaczył PODRÓŻE Jana z Mandeville
Dziersław z Makocic
(ur.: XIV - zm.: XV)
biogram
 |
| herb Rawa (fot. Arma Regni Poloniae) |
 |
| herb Rawa (fot. Herby szlachty polskiej) |
9-06-2016
W kwietniu 2016 roku w Proszowicach odbyła się sesja historyczno - literacka zorganizowana przez Fundację "Wczoraj Dziś i Jutro", w której padło nazwisko Dziersław z Makocic, skalbmierskiego kanonika. Z tematem sesji (Książka rękopiśmienna w dobie pierwszych Jagiellonów) łączyła tę postać jedna z najbardziej popularnych "książek" średniowiecza PODRÓŻE Jana z Mandeville (wydana około 1357 roku).
Skalbmierski kanonik w XV wieku przetłumaczył PODRUŻE (jak teraz wiadomo, jest to plagiat kilku wcześniejszych dzieł średniowiecznych poświęconych podróżom) z języka niemieckiego na łacinę, która w ówczesnej Polsce była bardziej znana.
Kim był Dziersław z Makocic, który wraz z braćmi ufundował w proszowskiej farze ołtarz Najświętszej Marii Panny i świętych Piotra i Pawła?
Dziersław z Makocic pochodził z rodu Rawiczów (linia Grotowiców) herbu Rawa. Był najstarszym synem Abrahama z Makocic (zmarłego w styczniu 1390) i Chwalisławy (Falisławy, Fałki). Miał rodzeństwo: Abrahama, Jana - kanonika kieleckiego i krakowskiego, Grota, Gaworka oraz siostrę Dziechnę (Dzierżka) - żonę Dobka z Żębocina.
Od 1 lutego 1392 prowadził samodzielnie sprawy przed sądem. Występował przeciwko Januszowi z Makocic o przemoc, najazd na wieś i poranienie ludzi (1392-1427).). W latach 1400-1405 występował w procesach o długi żydowskie, własne, a także jako poręczyciel kanclerza biskupa krakowskiego.
1418 Grot i Dziersław z Makocic procesują się z Wyszkiem z Kowar o drogę. Grot pozyskuje od Wyszka staw i drogę z Makocic do Kowar, którą zniszczył, a teraz ma ją naprawić.
W tym też roku Dziersław razem z braćmi: Janem - plebanem w Stopnicy i kanonikiem kieleckim, Abrahamem, Goworkiem i Grotem - dziedzicami Makocic ufundował ołtarz Panny Marii i apostołów Piotra i Pawła w kościele parafialnym w Proszowicach (biskup krakowski Wojciech Jastrzębiec erygował go 14 marca 1418 roku). Został on uposażony w dziesięciny z Makocic i Dziemierzyc, które mają należeć tylko do tego ołtarza, i dają działkę koło kościoła na dom dla altarzysty (duchowny opiekujący się ołtarzem), w miejscu, które wskaże pleban (proboszcz) Świętosław.
Dziersław jeszcze kilkakrotnie występuje jako strona w różnych sprawach rodzinnych, spadkowo - majątkowych.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Jerzy Kaliszuk; Recepcja "Podrózy" Johna Mandeville'a w Polsce późnego średniowiecza i u progu czasów nowożytnych; Przegląd Historyczny 89/3; Warszawa 1998
- Jan Wroniszewski; Ród Rawiczów. Warszowie i Grotowie; "Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu" r. LXXXV, z. 1; Toruń 1992
- Marek Ambroży z Nysy; Arma Regni Poloniae; Holandia 1562
- Zbigniew Leszczyc; Herby szlachty polskiej; Poznań 1908
- pl.wikipedia.org
- slownik.ihpan.edu.pl
|
