Aspirant Policji Państwowej z Dalewic - Miednoje
Stanisław Marzec
Dalewice
(ur.: 18.01.1898 - zm.: wiosna 1940)

(fot. ikp)

Proszowice, 11-09-2019

Stanisław Marzec urodził się 18 stycznia 1898 r. w Dalewicach (wtedy powiat miechowski). Był synem Jana i Józefy. W wieku 22 lat wstąpił do krakowskiej policji. Służbę wojskową odbył od 19 grudnia 1919 do 14 grudnia 1922 roku. Po powrocie z wojska rozpoczął 16 lipca 1923 r. służbę w Policji Państwowej. Najpierw pracował w Krakowie, a później (od 1930) przez wiele lat pracował w powiecie kowelskim (województwo wołyńskie), pełnił służbę jako posterunkowy w dwóch miejscowościach: Ostróg i Bobły. Gdy we wrześniu 1939 roku wybuchła wojna był na posterunku w Bobłach.

     Po klęsce wrześniowej, w listopadzie 1939 roku został aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu jenieckiego w Ostaszkowie. Wiosną 1940 r. Stanisław podzielił los innych jeńców, został zamordowany w Twerze i pochowany w Miednoje.

     W styczniu 1940 r. rodzina aresztowanego otrzymała od niego kartkę z Ostaszkowa, napisana 30 grudnia 1939 r. Dowiadują się z niej gdzie się znajduje oraz tego, że jest bardzo zaniepokojony losem swej rodziny. Mimo pisanych przez niego listów, nie otrzymał żadnej odpowiedzi. 10 lutego 1940 r. rodzina Stanisława Marca została deportowana przez NKWD z Bobłów, gdzie wówczas mieszkała do Kazachstanu.

     Oto krótki fragment przekazu ustnego rodziny Ireny Bąk. Która jako dziewczynka, była wywieziona w 1940 roku z mamą i babcią do Kazachstanu: Takich malutkich dzieci, jak ja, a miałam wówczas 14 miesięcy, wywieziono w naszym transporcie 40. Do Polski wróciło z nich tylko troje. Większość zmarła podczas podróży do Kazachstanu. Opowiadano mi, że za pociągiem biegła wataha wilków. NKWD-ziści rzucali im ciała martwych dzieci.

     W sierpniu 1941 r., w wyniku ogłoszonej dla Polaków amnestii, Maria Marzec wraz z dziećmi przeniosła się do Buchary w Uzbekistanie.

     W roku 1942, ze względu na wielki głód, pani Maria oddała swe dzieci do sierocińca, którego podopieczni wraz z Armią Polską gen. Władysława Andersa, zostali ewakuowani do Iranu. W Teheranie w 1943 r. Maria Marzec odnalazła swoje dzieci: 14-letniego Zbigniewa i 10-letnią Danutę. Rodzina Marców wraz z dziećmi z sierocińca i polskimi rodzinami została przewieziona do miejscowości Masindi w Ugandzie.

     W 1948 r. powrócili do Polski. Przypłynęli statkiem do Włoch, stamtąd pociągiem do Austrii, a na koniec polskim transportem do Dziedzic, gdzie znajdował się punkt etapowy.

     Maria marzec zmarła 15 marca 1979 roku w Tychach. Córka Stanisława, Danuta Tomaszewska, również mieszkała w Tychach. Była członkinią Związku Sybiraków, 24 listopada 2005 roku, została odznaczona Krzyżem Zesłańca Sybiru, zmarła 4 lipca 2017 roku.

     16 kwietnia 2009 roku, w Tychach miała miejsce uroczystość posadzeniu pięciu Dębów Pamięci w ramach ogólnopolskiego programu "Katyń...ocalić od zapomnienia". Jedną z pięciu uhonorowanych postaci jest starszy aspirant Stanisław Marzec.

     Dnia 13 kwietnia 2015 roku, w drugim Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi im. C.K. Norwida odbyła się uroczysta akademia szkolna. To wydarzenie zorganizowano w 75 rocznicę zbrodni katyńskiej. Tam również była przypomniana sylwetka Stanisława Marca.

(źródło: youtube.com)

Poniżej wiersz absolwentki liceum Dagmary Wieczorkiewicz W drodze do domu:

Nagle jasność ubrała mnie w szaty.
Prowadzą mnie słudzy losu tajnego
Zapala się iskra, serce chce tańczyć!
A może jednak zobaczę dziś żonę,
może na kolanach usadzę dzieci...
Przez ciemny las mnie prowadzą,
czyżby zły omen czekał w ukryciu?
Co to? Ziemia taka tu czarna,
Tak blisko jej do nicości...
Boże, dlaczego zabierają mi obraz,
bez życia zostawiają oczy?
Nie chcą narazić ich na potępienie,
coś co...
Huk!
Grom przeszył skórę
jak światło przeszywa ciemność.
Rozlała się fala bólu i szczęścia...
Dziś odchodzę do domu.



opracowanie: Marcin Szwaja   


ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
  1. Magdalena Kazimierska; Stanisław Marzec-Aspirant Policji Państwowej
  2. Ponad 50 osób odebrało wczoraj Krzyże Zesłańców Sybiru; [w:] Nasze miasto@Tychy, 24.11.2005

  3. II Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi im. C.K.Norwida w Tychach
  4. Związek Sybiraków w Tychach

  5. katyn-pamietam.pl
  6. tychy.artlookgallery.com/grobonet
  7. ogrodywspomnien.pl
  8. youtube.com
  9. pl.wikipedia.org
  10. dzieje.pl
  11. myheritage.pl

Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/skarby/ludzie/katynczycy/marzec_stanislaw/art.php