Proszowice - 6/7 września 1939
Proszowice, 7-09-2018
Na stronie facebookowej "Historia Proszowic" natknąłem się na post Wojtka Nowińskiego, który przybliżył nam pamiętny dla Proszowic wrzesień 1939 roku. News uzupełnił kilkoma zdjęciami z dokładnymi opisami. Doszedłem do wniosku, że tak ciekawy artykuł warty jest aby przybliżyć go również czytelnikom IKP.
Zapraszam do lektury:
IKP
 |
| (fot. Historia Proszowic - fb) |
W dniach 6/7.IX.1939 r. w Proszowicach miała miejsce bitwa oddziałów 55. Dywizji Piechoty Wojska Polskiego z oddziałami niemieckiej 5. Dywizji Pancernej. Jej przebieg znamy z nielicznych przekazów ustnych i skromnych opisów literackich. Po 79 latach od tamtych wydarzeń, udało się dotrzeć do zdjęć przedstawiających Proszowice w tamtych tragicznych dniach.
Wszystkie zdjęcia są w 100% zweryfikowane i na pewno przedstawiają Proszowice w dniu 7.IX.1939 r. w czasie przejazdu kolumny wojsk niemieckiej 5. DPanc przez miasto, bezpośrednio po zakończeniu bitwy. Widoczne na zdjęciach czołgi pochodziły z 31. Pułku Pancernego i/lub (trudno to ocenić) 8. Batalionu Rozpoznawczego, które wchodziły w skład 5. DPanc.
Weryfikacja zdjęć została wykonana przez porównanie charakterystycznych budynków widocznych na nich, z budynkami, które zachowały się do dnia dzisiejszego lub przez porównanie z zabudową na zdjęciach przedwojennych. Zdjęcia, na których nie widać budynków, zostały zweryfikowane przez porównanie obiektów na nich widocznych, z obiektami na zdjęciach wcześniej zweryfikowanych. (Zdjęcia znalezione w Internecie, część z nich jest moją własnością).
 |
| opis zdjęcia Wojtka Nowińskiego poniżej: (fot. Historia Proszowic - fb) |
Zdjęcie nie ma bezpośredniego związku z Proszowicami. Przedstawia spotkanie dowódców 31. Pułku Pancernego w dniu 6.IX.1939 r. we wsi Bębło (to jest niedaleko Skały), w której niemieckie oddziały spędziły noc z 5 na 6 września. Wśród osób na pierwszym planie jest m.in. oberst Brunn, dowódca 2. Batalionu 31. Pułku Pancernego i jego zastępca hauptman Hans Christern.
Oprócz osób na pierwszym planie, w dolinie widocznej w tle widać lekkie czołgi Panzer I i Panzer II wchodzące w skład uzbrojenia 31. PPanc oraz inne pojazdy z jednostek 5. DPanc. Po tym spotkaniu niemieckie oddziały ruszyły w kierunku Proszowic, do których część dotarła jeszcze tego samego dnia nocą, nawiązując w ciemnościach walkę z polskimi oddziałami, a część (w tym czołgi), dotarły rano 7.IX.
 |
| opis zdjęcia Wojtka Nowińskiego poniżej: (fot. Historia Proszowic - fb) |
Niemiecka kolumna pancerna wjeżdża na Rynek, jadąc w kierunku kościoła wzdłuż południowej fasady Rynku. Na pierwszym planie opancerzony wóz dowodzenia Pz1B-Bef-1. Po prawej widoczny spalony Chevrolet majora Tomaszewskiego, trochę dalej rozbita kuchnia polowa i wozy taborowe. Wśród nich młody konik, któremu udało się przeżyć poranny ostrzał.
Wysoki budynek z tyłu po prawej stoi do dziś. Częściowo zniszczone budynki po lewej zostały wyburzone i zastąpione całkowicie nową zabudową. Te zniszczone budynki tuż prze wjeździe z ul. Kościuszki mogą świadczyć o tym, że w tym kierunku prowadzony był ostrzał, najpewniej polskich karabinów maszynowych.
 |
| opis zdjęcia Wojtka Nowińskiego poniżej: (fot. Historia Proszowic - fb) |
Jeden z motocykli na chwilę się zatrzymał, być może kierowca pozował do zdjęcia z zabitymi końmi. Widoczne z tyłu fragmenty budynków, to południowa pierzeja Rynku. Te budynki stoją do dzisiaj.
I fragment dyskusji:
Andrzej Jelonkiewicz: Budynek po prawej stronie jest do dzisiaj . Nazywaliśmy go domem Juszczyka Po lewej stronie po wojnie była to piętrowa rudera po działaniach wojennych 1945.Nowy budynek odbudowano po wojnie w latach 50-siątych - Przeniosło.
Wojtek Nowinski: Wojciech Pasek zwrócił mi uwagę na ciekawy szczegół: ten motocykl, na którym siedzi niemiecki żołnierz to nie jest standardowe wyposażenie niemieckiej armii. Prawdopodobnie próbuje on uruchomić zdobyczny motor, którym poruszali się polscy żołnierze (były to często zarekwirowane cywilne maszyny).
Wojciech Nowiński
Źródło: Historia Proszowic - fb
PS.
Wojtkowi dziękujemy za zgodę na publikowanie tekstu i zdjęć.
|
|
|
