Kieleckie Towarzystwo Rolnicze
 |
| (źródło: rocznik gospodarstwa krajowego 1860) |
 |
| Gabriel Godlewski |
 |
| Stefan Kozłowski |
 |
Bogusław Kleszczyński
(fot. muzeum.miechow.pl) |
Proszowice, 19-02-2021
Powszechnie w dziejach naszego regionu znany jest okres Powstania Kościuszkowskiego. Inne są nam zupełnie nieznane. Co wiemy o Powstaniu Styczniowym, epoce pozytywizmu?... A są to karty w dziejach naszej wsi również dobrze zapisane. Do nich należą min. dzieje organizacji rolniczych, w tym Kieleckiego Towarzystwa Rolniczego.
Likwidacji Powstania Styczniowego towarzyszyła ze strony caratu próba kupienia chłopa polskiego. Widocznym tego śladem do dziś jest kopiec w Przesławicach oraz zachowany napis na figurze w Wierzbnie, będący dziękczynieniem carowi za zniesienie pańszczyzny.
Lata po Powstaniu Styczniowym były okresem intensywnej rusyfikacji i niszczenia wszystkiego co mogło by pobudzić polskość do żywej działalności. Jedną z zdecydowanie pierwszych organizacji w Królestwie Polskim, na które założenie wyraził zaborca, było powstanie Kieleckiego Towarzystwa Rolniczego w 1898 roku. Twórcami tego pierwszego na terenie Królestwa Towarzystwa byli ziemianie z ówczesnego powiatu miechowskiego; Gabriel Godlewski z Klonowa, Stefan Kozłowski (dziadek Ministra Spraw Wewnętrznych w rządzie T.Mazowieckiego) z Przybysławic, Bogusław Kleszczyński ze Skrzeszowic i inni.
Celem tego Towarzystwa był rozwój gospodarczy majątków ziemskich przez prowadzenie doświadczeń z odmianami zbóż, podnoszenie poziomu hodowli bydła i koni, urządzanie wystaw i pokazów rolniczych, rozwijanie przemysłu rolniczego, sprowadzanie maszyn rolniczych, nawozów sztucznych, wartościowych nasion, lustrację majątków, zbieranie danych statystycznych itp.
W ramach prac Towarzystwa powstała Proszowska Spółka Rolna oraz Miechowska Spółka Hodowli Bydła. Organizacja ta urządzała pokazy dworskich koni i bydła. Działacze Towarzystwa starali się włączy do współpracy chłopów. Organizowali dla nich konkursy na najlepiej prowadzone gospodarstwa (1903 rok) i wystawy wyłącznie chłopskie w latach 1903, 1912, 1913 itd. Działalność oświatowa i gospodarcza Towarzystwa na naszym terenie była pożyteczna. W przededniu wybuchu Wielkiej Wojny, Towarzystwo znajdowało się w pełni rozwoju. W 1913 roku członkami jego było 303 ziemian i ponad 100 Kółek Rolniczych, w tym w Koniuszy, Luborzycy, Pałecznicy, Nowym Brzesku, Radziemicach, Prandocinie, Czechach, Niegardowie, Łętkowicach, Wawrzeńczycach, Igołomi oraz Kowali, skupiających 4500 członków.
W zebraniu takiego Koła, z urzędu uczestniczył żandarm. Przed laty, w sędziwym już wieku Stanisław Solarz z Łyszkowic, wspominał jak w Koniuszy takiego żandarma zapraszano na "herbatę" do ówczesnego proboszcza Stanisława Miętkowkiego by uczestnicy mogli dyskutować spokojnie bez jego uczestnictwa.
opracowanie: Henryk Pomykalski
|
