Stanisław Sobczyk w powstaniu krakowskim
 |
Szarża krakusów na Rosjan w Proszowicach
(źródło: akoteka.zascianek.pl) |
Proszowice, 21-09-2022
W lutym 1846 r. wybuchło powstanie krakowskie, będące próbą zrywu narodowo-wyzwoleńczego. Planowano że podczas walk dojdzie do współdziałania szlachty z chłopami. Ziemia proszowska była areną wydarzeń powstańczych. Już od 1845 r. na tych terenach rozwijał się ruch konspiracyjny. Na organizatora powstania wybrany został Alojzy Wendel. Przygotowania do powstania koordynował również Ludwik Mazaraki.
Głosił on zniesienie pańszczyzny licząc na pozyskanie chłopów dla sprawy narodowej. W lutym 1846 roku z jego rozkazu między innymi w Brzesku, Igołomi czy Wawrzeńczycach odczytano manifest Rządu Narodowego, a także nakazano wójtom i burmistrzom uzbroić mężczyzn w wieku od 18 do 45 lat. Ci zaś mieli się stawić o 12 w nocy 20 lutego w karczmie łaganowskiej.
Zebrane oddziały miały atakować drobne oddziały kozaków i straży granicznej. Tak sformowany oddział ruszył na Proszowice, gdzie pokonał kozaków. Następnie powstańcy rozbili kilka placówek rosyjskiej straży granicznej i celnej w Biórkowie, Igołomi, Wawrzeńczycach, Baranie i Zielonej. Mimo że powstanie w Proszowicach i ziemi proszowskiej nie odniosło ostatecznie planowanych sukcesów, to część mieszkańców tych terenów próbowała aktywnie przeciwstawić się wojsku rosyjskiemu.
Wiele wskazuje że wśród tych osób był Sobczyk Stanisław - sołtys we wsi Szarbia w pow. miechowskim. Obwiniono go za to, że w 1846 z polecenia S. Dobrzańskiego dostarczył 18 konskryptów (poborowych) na miejsce zbiórki oddziału "buntowników".
Zgodnie z orzeczeniem KŚ z 13/25 VI 1847, zatwierdzonym przez namiestnika 12/24 VII tr., ukarano go na miejscu publiczną chłostą (50 rózeg) [AGAD, SKŚ, I/2154].
Mieszkańcy Szarbii w późniejszym czasie mogło by się wydawać kultywowali pamięć minionych wydarzeń. Podczas powstań śląskich zbierali się pod krzyżem za wsią i śpiewali patriotyczne pieśni. Tak samo obok figury Maryi mieści się betonowy krzyż z datami powstań narodowych.
Myślę że te wszystkie rzeczy łączą się w całość.
opracowanie: Adrian Bryła
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Wiktoria Śliwowska; Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855
- 24ikp.pl
|
