Związki rodu Korulskich z Proszowicami - sejmiki szlacheckie
 |
| proszowicka fara, historyczne miejsce dawnych sejmików szlacheckich (fot. zbiory autora) |
 |
| herb Turzyna [Prus I, Półtora Krzyża, Słubica, Wagi, Wiskałła, Wiskawa, Wiszczała) (fot. pl.wikipedia.org) |
Proszowice, 13-12-2018
W ostatnim czasie otrzymałem korespondencję od potomka rodziny Korulskich, pana magistra Tadeusza Marcina Korulskiego z Bydgoszczy. W związku z tym, chciałem dodać kilka ciekawych informacji z odległej historii do biogramu Pelagiusza Leona Korulskiego. Są to wiadomości na temat protoplastów rodu Pelagiusza-Macieja i Aleksandra.
Z fragmentu nadesłanego listu: Marcin, jesteś pierwszym "Społecznym Opiekunem Zabytków" i działasz w Internetowym Kurierze Proszowickim" dlatego przesyłam Ci materiały o Korulskich, którzy z Proszowicami związani są od XVII wieku, żebyś napisał we własnym imieniu część II (lub razem) do tego artykułu o Pelagiuszu. Ciekawe, czy jest tam (w Proszowicach) jakaś tablica upamiętniająca te sejmiki, które tam się odbywały...
Maciej Antoni Korulski urodził się ok.1665 r. Był podstolim proszowickim. W 1698 r. w kościele w Proszowicach, poślubił Annę Bernusówną. Dnia 28.04.1699 Maciej otrzymał nominację na Stolnika Parnawskiego i wraz z żoną Anną Bernusówną (podstoliną Proszowską ?), przeniósł się do folwarku we wsi Jaworzno. Który wraz z młynem i karczmą, był dzierżawcą. Jednocześnie był wójtem gminy Jaworzno (do 1721).
Syn Macieja, Aleksander Kazimierz Korulski, stolnikiewicz Parnawski, był organizatorem sejmików szlacheckich w Proszowicach w latach 1733-1763. Potwierdzeniem jego działalności są listy króla Augusta III z 1738 i 1758 r, skierowane do Niego w sprawie sejmików.
Dalsza części pisma od Tadeusza Marcina Korulskiego: 1 list (oryginał), który moja rodzina przechowywała przez prawie 3 wieki. Przekazałem do Muzeum Narodowego Biblioteki książąt Czartoryskich przez Fundację ks. Czartoryskich w Krakowie.
 |
 |
 |
| list królewski skierowany do stolnikiewicza parnawskiego Korulskiego przez Augusta III, Warszawa,11 czerwca 1758 r. (fot. zbiory autora) |
2 list, znajduje się w Archiwum Sejmu w Warszawie. Aleksander Kazimierz Korulski w 1753 r. otrzymał nominację na podsędka Księstwa Siewierskiego od Andrzeja Stanisława Załuskiego - biskupa krakowskiego.
 |
| list króla Polski Augusta III do Aleksandra Korulskiego, stolnika Parnawskiego z 30 maja 1738 r. (fot. zbiory autora) |
Tak w jednej ze swoich fraszek Wacław Potocki opisywał wydarzenia na jednym z sejmików Proszowskiech:
W Proszowicach, zapewne, nie zawsze w ten gorący sposób rozmawiano, stąd mamy i inny obraz tego, jak pisałem "osierdzia szlacheckiej obywatelskości":
Napierał się król Zygmunt u szlachty poboru,
Przysławszy do Proszowic kogoś ode dworu,
Wielki koszt w wychowaniu piąciu kładąc synów.
Przeczyli wszyscy, jedni rozdać ich do młynów
(Czego Niemców słuchało z podziwieniem wiele)
Radzili, uważniejszy bali się sekwele.
Ledwie sejmik nazajutrz że marszałek zacznie,
Aż wszystko, jako ręką przywrócił, opacznie.
Jeden się ktoś z starszyny ozwał przy stoliku:
Zgoda królowi pobór złożyć na sejmiku.
Powracając do domu, gdy na przewóz jadę,
Srogą owiec u Wisły potykam gromadę.
Żadna nie chce na przewóz, aż ten, co je pędzi,
Trocha soli potrząsnął na promu krawędzi,
Że się jedna łaskawsza ośmieliła z trzody.
Potem druga, aż wszytkie do ostatniej trzody.
Kiedy tak już do promu owe owce weszły,
Śmiałem się, uważywszy sejmik sobie przeszły,
Że najciężej jednego z szlachty ująć solą:
Czego wczora nie chcieli, dziś wszyscy pozwolą.
Marcin Szwaja
PS
Uważam że, powinna być wreszcie tablica upamiętniająca sejmiki proszowskie. Przecież odbywały się tutaj regularnie w kościele. Byłby to widoczny udział Proszowic w kształtowaniu sie na przestrzeni wieków polskiej demokracji. Słowa te kieruję do władz miasta i Stowarzyszenia "Gniazdo - Ziemia Proszowicka". Tak prężnie działających na rzecz pamięci i historii naszej, lokalnej tożsamości...
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- informacja od mgr.Tadeusza Marcina Korulskiego z Bydgoszczy
- materiały własne (archiwum prywatne)
- pl.wikipedia.org
- palus-sarmatica.pl
|
|
|
