Kosynierzy Ziemi Proszowskiej? - mogli być... cz. II

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie felietonów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Kosynierzy Ziemi Proszowskiej? - mogli być... cz. II

widok na Skalbmierz (fot. cdn2.swistak.pl)

Proszowice, 11-02-2016

Skalbmierz. Nazwa wywodzi się od staropolskiego imienia Skarbimir, czyli bogactwo i pokój. Skarbmir, herbu Awdaniec, założyciel osady, był palatynem Bolesława Krzywoustego. Po jego oślepieniu (Skarbmira) i wygnaniu, miejscowość stała się własnością biskupów krakowskich. W 1241 roku Tatarzy nie zdobyli inkastelizowanego (warownego - przystosowanego do obrony) kościoła, podobnie jak w Żębocinie.

Kazimierz Wielki, zmierzając do ograniczenia wpływu własności duchownej, w ważnym strategicznie regionie, podniósł sąsiadujące ze Skalbmierzem Sokolniki do rangi miasta. Fakt ten spotkał się z gwałtownym sprzeciwem Jana Grota, ówczesnego bpa krakowskiego.

kolegiata skalbmierska
(fot. Paweł Klasa/mw2.google.com/mw-panoramio)

     W powiązaniu z racławicką bitwą, Skalbmierz odgrywał ważną rolę w strategii d-cy wojsk rosyjskich, gen. majora Fiodora Denisowa. Przybył on tu 2 kwietnia i jako najstarszy rangą, objął dowództwo całości działań przeciw Kościuszce. Postanowił obejść go w Koniuszy z dwóch kierunków.

     Nocą z 3 na 4 kwietnia Rosjanie wyszli ze Skalbmierza dwoma traktami. Kolumna pod dowództwem gen. mjr Tormasowa opuściła miasto między godz.2 a 3-cią, przemieszczając się w kierunku Winiar - Rzędowic - Przesławic, by w rejonie Koniuszy zaatakować Kościuszkę, który tam przebywał.

     Denisow wyruszył traktem łączącym Skalbmierz z Proszowicami, dziś z małym odchyleniami trasa przebiega wzdłuż obecnej drogi.

     Decyzja ta była zbawienną dla losów bitwy. Kościuszko, który wczesnym świtem opuścił Koniuszę, przez Przesławice, Rzędowice, zmierzał do Winiar, gdzie planował rozegrać bitwę. Po starciu przednich straży wojsk na pograniczu Imbramowic i Gruszowa, Naczelnik przemieścił marsz z traktu Kraków - Skalbmierz na drogę Słomniki - Działoszyce.

     Do bitwy doszło 4 kwietnia 1794 roku, na polach Janowiczek i Dziemierzyc pod Racławicami, gdzie wcześniej korpus Tormasowa zajął dogodną pozycję w rejonie wzgórza Zamczysko.

Wojciech Kossak, Kościuszko z kosynierami (fot. pl.wikipedia.org)

Wśród kosynierów, byli skalbmierzacy, odziani w brązowe sukmany. Mogło być ich nawet 50 - ciu. Wg spisu mieszkańców miasta, dokonanego w grudniu 1791 roku w skład nich mogli wchodzić:

Lat 15

Józef Lidecki
Tomasz Pawłowski
Krzysztof Guzik
Krzysztof Nowiński
Józef Wróbel
Kasper Szczygłowski
Szczepan Dymelina?

Lat 16

Bartłmiej Grypski
Antoni Sosnowski
Franciszek Nowacki
Józef Tekieli
Józef Stawiarski
Wojciech Derlasiński
Kazimierz Witos

Lat 17

Szczepan Bansiewicz
Szczepan Piaśkiewicz
Jan Włosiński

Lat 18

Józef Grypski
Paweł Kosiewicz
Stanisław Wolski

Lat 19

Jakub Misztal
Norbert Czapliński
Antoni Kozioł

Lat 20

Wojciech Zubor.
Krzysztof Załuga
Franciszek Bogusławski
Józef Majowicz
Wincenty Bączkiewicz

Lat 21

Stanisław Dąbek
Stanisław Karcz
Wojciech Ciepaciński
Antoni Gorbala
Kazimierz Porębski
Jan Skoczyński

Lat 22

Onufry Zamojski

Lat 23

Józef Majewski
Jan Kruk
Maciej Su/a?/dowski
Lat 24
1.Wawrzyniec Krępa
Piotr Dymała
Jan Marek
Wojciech Ciesieński
Kasper Krążowicz
Jan Krzywdziński

Lat 25

Augustyn Włosiński
Franciszek Piórecki
Jan Majowicz
Paweł Bączkiewicz
Walenty Orysiński
Paweł Łotasiewicz
Wincenty Piaśkiewicz
Wawrzyniec Krępa

Wymienieni znali się bardzo dobrze. Na przestrzeni 3 lat ich status uległ zmianie .Wielu z nich założyło rodziny i było ojcami. Po zwycięskiej bitwie, część z nich wróciła do leżących niedaleko (około 10 km) domów. Obszar nad Nidzicą, od Kazimierzy Wielkiej do Skalbmierza opanowały wojska rosyjskie pod dowództwem Denisowa. Nastąpiły pożary i grabieże. To do tych wydarzeń odnosi się Kazimierz Brodziński w wierszu "Wiesław" pisząc: