Historia mostu na rzece Ścieklec w Radziemicach
 |
| sierpień 2018, przebudowa mostu w Radziemicach (fot. Zbigniew Pałetko) |
Radziemice, 13-08-2018
Do września 1939 r. przemieszczanie się na druga stronę rzeki Ścieklec mieszkańcom Radziemic służył most drewniany, wybudowany w latach 20. XX w. Był to pierwszy drewniany most w Radziemicach na Ścieklcu. Wcześniej przechodzono i przejeżdżano w bród.
W pierwszych dniach wojny, 5 września 1939 roku przyjechali do Radziemic polscy żołnierze - saperzy i wysadzili drewniany most znajdujący się na rzece Ścieklec, prowadzący w kierunku Woli Gruszowskiej. Wybuch słychać było aż w Ibramowicach. Początkowo ludzie przemieszczali się na drugą stronę Ścieklca przejeżdżając przez rzekę w bród. Przejazd przez rzekę był bardzo utrudniony, ze względu na grząskie dno. Podkładano drewniane belki, deski, aby tylko przejechać wozem konnym z towarem i ziemiopłodami.
W 1941 roku, w okresie letnim został wybudowany z polecenia władz gminny Łętkowice drewniany, prowizoryczny most.
Most betonowy, który służy po dziś dzień wybudowany został w 1950 roku. Budowniczym mostu z przetargu ogłoszonym w gminie Łętkowice był mieszkaniec Przemęczan Bronisław Warzeń. Budowę mostu wspomina następująco: Wygrałem 1950 roku przetarg na budowę mostu. Poprzedni most był drewniany, prowizoryczny, wybudowany jeszcze w okresie okupacji niemieckiej w 1941 roku. Przy budowie pomagali mi ludzie, którzy odrabiali szarwark. Była to obowiązkowa forma pracy społecznej fizycznej lub przężalnej (z końmi wozem lub narzędziami rolniczymi) na rzecz danej miejscowości. Gospodarze z Radziemic przywozili piasek do betonu. Zagniewany byłem bardzo na JT, który zamiast piasku to przywiózł glinę wymieszana z piaskiem. To nie nadawało się do betonu. Zapamiętałem, że ten piach został wysypany oddzielnie i tam leżał. Inni przywozili dobry piach potrzebny do betonu. Przecież ten most miał służyć dla wsi.
 |
| prace budowlane przy moście na rzece Ścieklec w 1951, po lewej Bronisław Warzeń kierujący pracami (fot. zbiory autora) |
Do lat 1950 przed mostem po lewej stronie biegu Ścieklca znajdowało się wgłębienie umożliwiające pobieranie wody dla potrzeb gospodarstwa domowego oraz pojenia krów i bydła.
Obecnie rola tej rzeki ograniczyła się do minimum. Kręte koryto Ścieklca, ujęte jest płaskimi brzegami, na których można spotkać gdzie niegdzie pochylone stare wierzby. Szelest wierzb słychać z daleka. Szum płynącej wody wydzwania piękną melodię, która zmusza przechodnia, aby się zatrzymał i popatrzył na nią. Od ponad dziesięciu wieków dużo pokoleń ludzi żyło po obu stronach rzeki Ścieklca i pagórkowatych wzniesieniach. Ta rzeka i przyroda związana z tą rzeką przyczyniły się do ukształtowania wrażliwości estetycznych i kulturowych wielu pokoleń mieszkańców Radziemic.
W czasach dawnych nie było studni. Większość mieszkańców w Radziemicach nosiła wodę z rzeki Ścieklec, do użytku w gospodarstwie domowym. Służyły do tego specjalne nosidła drewniane, zakończone na końcu metalowymi obręczami, zakończonymi łańcuchami, na końcu których były haki do zawieszano wiadra z woda. Zachowało się nosidło Adama Małysy, do noszenia dwóch wiaderek wody. Nosidło używane było w latach 1920 - 1940.
 |
 |
| nosidło Adama Małysy z I połowy XX w. pomocne przy noszeniu wody z rzeki Ścieklec, w górnej części nosidła widnieją wygrawerowane inicjały M.A (fot. Zbigniew Pałetko) |
W latach 60. XX w. po prawej stronie biegu rzeki, opodal mostu zniwelowano brzeg, dokonano utwardzania celem umożliwienia pobierania wody przez ochotniczą straż pożarną.
 |
| sierpień 2018, tutaj mieszkańców Radziemic i straż dawniej korzystali z rzeki (fot. Zbigniew Pałetko) |
Wybudowany most betonowy w 1950 roku pod względem technicznym był dobrym stanie jednak jego bardzo mała szerokość oraz brak przejścia dla pieszych zagrażał bezpieczeństwu ludzi i pojazdom. Dodatkowym zagrożeniem bezpieczeństwa stanowił fakt usytuowania go na zakręcie. Na inne wybudowanie mostu w 1950 r. nie wyraził zgodę jeden z właścicieli gruntów, wobec którego ówczesne władze gminy w Łętkowicach były bezradne. Dodatkowym utrudnieniem był ograniczony tonaż przejazdu samochodów do 15 ton.
Powiatowa droga prowadząca przez Radziemice prowadzi:
- w kierunku zachodzimy do Krakowa i Racławic,
- w kierunku wschodnim do Proszowic, Sandomierza, Kazimierzy Wielkiej.
Rozbiórkę starego mostu rozpoczęto13 lipca 2018r. Zakończenie budowy nowego mostu zaplanowane jest na koniec października. Most będzie miał szerokość 6 m, jednia ograniczona kamiennymi krawężnikami, po obu stronach jezdni będą przejścia dla pieszych o szerokości 3 m.
Zbigniew Pałetko
 |
| (fot. zbiory autora) |
Wawrzeń Bronisław, ps. Warka (1919-2012), bohaterski partyzant, żołnierz Armii Krajowej Oddziału Grochowskiego i Fundament. Odbywał szkolenia partyzanckie w miejscowości lasy sancygniowskie. Brał udział wielu akcjach partyzanckich. Niezwykle odważny. Brał udział w akcji na wojskowe samochody niemieckie w Szczepanowicach. Zbrojna akcja dokonana została w listopadzie 1944 r, przez partyzantów z Oddziału AK Fundament z Radziemic. W 1950 r, buduje betonowy most w Radziemicach na rzece Ścieklec.
|
|
|
