Historia mostu na rzece Ścieklec w Radziemicach

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie felietonów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Historia mostu na rzece Ścieklec w Radziemicach

sierpień 2018, przebudowa mostu w Radziemicach (fot. Zbigniew Pałetko)

Radziemice, 13-08-2018

Do września 1939 r. przemieszczanie się na druga stronę rzeki Ścieklec mieszkańcom Radziemic służył most drewniany, wybudowany w latach 20. XX w. Był to pierwszy drewniany most w Radziemicach na Ścieklcu. Wcześniej przechodzono i przejeżdżano w bród.

W pierwszych dniach wojny, 5 września 1939 roku przyjechali do Radziemic polscy żołnierze - saperzy i wysadzili drewniany most znajdujący się na rzece Ścieklec, prowadzący w kierunku Woli Gruszowskiej. Wybuch słychać było aż w Ibramowicach. Początkowo ludzie przemieszczali się na drugą stronę Ścieklca przejeżdżając przez rzekę w bród. Przejazd przez rzekę był bardzo utrudniony, ze względu na grząskie dno. Podkładano drewniane belki, deski, aby tylko przejechać wozem konnym z towarem i ziemiopłodami.

W 1941 roku, w okresie letnim został wybudowany z polecenia władz gminny Łętkowice drewniany, prowizoryczny most.

Most betonowy, który służy po dziś dzień wybudowany został w 1950 roku. Budowniczym mostu z przetargu ogłoszonym w gminie Łętkowice był mieszkaniec Przemęczan Bronisław Warzeń. Budowę mostu wspomina następująco: Wygrałem 1950 roku przetarg na budowę mostu. Poprzedni most był drewniany, prowizoryczny, wybudowany jeszcze w okresie okupacji niemieckiej w 1941 roku. Przy budowie pomagali mi ludzie, którzy odrabiali szarwark. Była to obowiązkowa forma pracy społecznej fizycznej lub przężalnej (z końmi wozem lub narzędziami rolniczymi) na rzecz danej miejscowości. Gospodarze z Radziemic przywozili piasek do betonu. Zagniewany byłem bardzo na JT, który zamiast piasku to przywiózł glinę wymieszana z piaskiem. To nie nadawało się do betonu. Zapamiętałem, że ten piach został wysypany oddzielnie i tam leżał. Inni przywozili dobry piach potrzebny do betonu. Przecież ten most miał służyć dla wsi.

prace budowlane przy moście na rzece Ścieklec w 1951, po lewej Bronisław Warzeń kierujący pracami (fot. zbiory autora)

     Do lat 1950 przed mostem po lewej stronie biegu Ścieklca znajdowało się wgłębienie umożliwiające pobieranie wody dla potrzeb gospodarstwa domowego oraz pojenia krów i bydła.

     Obecnie rola tej rzeki ograniczyła się do minimum. Kręte koryto Ścieklca, ujęte jest płaskimi brzegami, na których można spotkać gdzie niegdzie pochylone stare wierzby. Szelest wierzb słychać z daleka. Szum płynącej wody wydzwania piękną melodię, która zmusza przechodnia, aby się zatrzymał i popatrzył na nią. Od ponad dziesięciu wieków dużo pokoleń ludzi żyło po obu stronach rzeki Ścieklca i pagórkowatych wzniesieniach. Ta rzeka i przyroda związana z tą rzeką przyczyniły się do ukształtowania wrażliwości estetycznych i kulturowych wielu pokoleń mieszkańców Radziemic.

     W czasach dawnych nie było studni. Większość mieszkańców w Radziemicach nosiła wodę z rzeki Ścieklec, do użytku w gospodarstwie domowym. Służyły do tego specjalne nosidła drewniane, zakończone na końcu metalowymi obręczami, zakończonymi łańcuchami, na końcu których były haki do zawieszano wiadra z woda. Zachowało się nosidło Adama Małysy, do noszenia dwóch wiaderek wody. Nosidło używane było w latach 1920 - 1940.

nosidło Adama Małysy z I połowy XX w. pomocne przy noszeniu wody z rzeki Ścieklec, w górnej części nosidła widnieją wygrawerowane inicjały M.A (fot. Zbigniew Pałetko)

W latach 60. XX w. po prawej stronie biegu rzeki, opodal mostu zniwelowano brzeg, dokonano utwardzania celem umożliwienia pobierania wody przez ochotniczą straż pożarną.

sierpień 2018, tutaj mieszkańców Radziemic i straż dawniej korzystali z rzeki (fot. Zbigniew Pałetko)

Wybudowany most betonowy w 1950 roku pod względem technicznym był dobrym stanie jednak jego bardzo mała szerokość oraz brak przejścia dla pieszych zagrażał bezpieczeństwu ludzi i pojazdom. Dodatkowym zagrożeniem bezpieczeństwa stanowił fakt usytuowania go na zakręcie. Na inne wybudowanie mostu w 1950 r. nie wyraził zgodę jeden z właścicieli gruntów, wobec którego ówczesne władze gminy w Łętkowicach były bezradne. Dodatkowym utrudnieniem był ograniczony tonaż przejazdu samochodów do 15 ton.

Powiatowa droga prowadząca przez Radziemice prowadzi:

w kierunku zachodzimy do Krakowa i Racławic,
w kierunku wschodnim do Proszowic, Sandomierza, Kazimierzy Wielkiej.

Rozbiórkę starego mostu rozpoczęto13 lipca 2018r. Zakończenie budowy nowego mostu zaplanowane jest na koniec października. Most będzie miał szerokość 6 m, jednia ograniczona kamiennymi krawężnikami, po obu stronach jezdni będą przejścia dla pieszych o szerokości 3 m.

Zbigniew Pałetko