Kalendarium niepodległości część XLVI - Konstytucja
 |
plakietka okolicznościowa upamiętniająca podpisanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku
(fot. domena publiczna) |
Proszowice, 29-11-2018
Konstytucja. W ósmym roku III RP zyskuje ustawę zasadniczą. Po konstytucjach sanacyjnej i peerelowskiej, jej preambuła staje się wyrazem rzeczywistej demokracji.
Rozdrobnienie sceny politycznej, a następnie dominacja formacji wywodzących się z otoczenia władzy w Peerelu - utrudniają na początku lat 90. uzyskanie konsensusu, niezbędnego dla ustanowienia konstytucji. Zadanie utrudnia małe doświadczenie polityków w praktykowaniu demokracji i reguł parlamentarnych. Gdy jednak zawiązuje się koalicja, mająca realne szanse na sformowanie ustawy zasadniczej, prace Parlamentu nabierają mocy - na bazie siedmiu zgłoszonych projektów.
Tekst Konstytucji uzyskuje formalną aprobatę społeczeństwa, głosującego w referendum. Ta akceptacja przesądza o demokratycznym wymiarze wprowadzonych regulacji. Następne lata mają potwierdzić, że uregulowania nowej Konstytucji - o ile są stosowane - zapewniają normalną dynamikę przemienności władzy. Ustawa staje się podstawą państwa prawa.
2 kwietnia 1997 - uchwalona zostaje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (zatwierdzona w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku).
Tadeusz Mazowiecki (lider Unii Wolności, członek Komisji Konstytucyjnej) w wywiadzie: Dla mnie sprawa konstytucji daleko wykracza poza kwestie wyborów. Trzeba się zdecydować: czy podporządkować wszystko bieżącej polityce, a więc wyborom, czy też są sprawy szczególnie ważne dla kraju, których nie można widzieć w perspektywie jednej kadencji. Do takich należy ustawa zasadnicza. [...] Wszędzie na świecie w sprawie konstytucji osiągano kompromis, np. między chrześcijańską demokracją i komunistami we Włoszech, co nie przekreśliło zasadniczych różnic między nimi. Porozumienie konstytucyjne nie dotyczy przecież rządzenia, tylko fundamentalnej sprawy dla obywateli i państwa.
Warszawa, 16 lutego 1997
Z informacji w "Rzeczpospolitej": Połączone izby opowiedziały się za przyjęciem preambuły w wersji zaproponowanej przez Tadeusza Mazowieckiego. [...] "My, Naród Polski, Wszyscy Obywatele Rzeczpospolitej, zarówno wierzący w Boga, będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i niepodzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł [...] w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem [...] ustanawiamy Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej [...]". W kompromisowym tekście preambuły znalazło się nawiązanie do tradycji chrześcijańskich, odwołanie do historii I i II Rzeczpospolitej, podkreślenie gwarancji praw obywatelskich wywodzących się z godności ludzkiej, a także przypomnienie okresu, gdy prawa te były łamane.
Warszawa, 21 marca 1997
Z informacji w "Rzeczpospolitej": Za Konstytucją opowiedziało się 52,71 procent głosujących, przeciw - 45,89 procent. Frekwencja wyniosła 42,86 procent. [...] W niedzielnym głosowaniu wzięło udział 12.139.790 osób z 28.324.965 uprawnionych. Z tego głosy nieważne (brak krzyżyka lub dwa krzyżyki) oddało 170.035 (1,4 procent).
Warszawa, 25 maja 1997
 |
 |
 |
 |
 |
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku podpisana przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego (wybrane strony)
(fot. Biblioteka Narodowa w Warszawie) |
red.
|
|
|
