Kalendarium niepodległości część XVIII - śmierć Marszałka

Warszawa, 13-14 maja 1935, warta honorowa przy trumnie ze zwłokami Józefa Piłsudskiego w Belwederze
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Proszowice, 7-06-2018

Śmierć Marszałka.12 maja 1935. Umiera Józef Piłsudski, co w kraju i na świecie spotyka się z gestami wyjątkowego hołdu. Zarazem narasta w Polsce sanacyjny bezwład.

     Odejście Marszałka Piłsudskiego wywołuje liczne i mocne głosy podziwu dla jego życiowej drogi. Rodzi się jednocześnie nadzieja, że bez jego dyktatorskich rządów możliwa będzie naprawa stosunków wewnętrznych, w tym polityki wobec mniejszości narodowych, głównie ukraińskiej. Sanacja jednak przekreśla te szanse, stawiając na kontynuację władzy autorytarnej - teraz już bez dyktatora, który miałby szeroki, społeczny autorytet czy rangę międzynarodową.

     Nowa ordynacja wyborcza do pomniejszonych Sejmu i Senatu ma odebrać obu Izbom podstawowe cechy Parlamentu - piłsudczycy starają się całkowicie obezwładnić opozycję. Partykularyzm jednej partii, przy jej gwałtownej propagandzie służebności państwu, wystawia je na wielkie ryzyko geopolityczne. Kraj, zawłaszczany przez pułkowników u władzy, zaczyna tracić charakter.

Warszawa, 15 maja 1935, wyprowadzenie trumny ze zwłokami Marszałka Józefa Piłsudskiego z katedry św. Jana
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Warszawa, 16 maja 1935, uroczystości pogrzebowe Marszałka Józefa Piłsudskiego
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Warszawa, 16 maja 1935, mieszkańcy biorący udział w uroczystościach pogrzebowych Marszałka Józefa Piłsudskiego na Polu Mokotowskim
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Warszawa, 16 maja 1935, oficerowie Wojska Polskiego przeciągają platformę kolejową z trumną Marszałka Józefa Piłsudskiego w kierunku Dworca Głównego
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Kraków, 18 maja 1935, wniesienie trumny ze zwłokami Józefa Piłsudskiego do krypty św. Leonarda w katedrze na Wawelu, na pierwszym planie gen. Edward Rydz-Śmigły i gen. Kazimierz Sosnkowski
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

12 maja 1935 - w Warszawie umiera Józef Piłsudski, prezydent Ignacy Mościcki mianuje Edwarda Rydza-Śmigłego Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.

Witold Gombrowicz (pisarz): Skłamałbym twierdząc, że śmierć Marszałka nie wstrząsnęła mną głęboko - umierał z nim pewien okres naszego bytowania, kraj pozbawiony jego twardej ręki wkraczał w Nieznane, najeżone groźbami.
Warszawa 12 maja 1935

Bernard Singer (publicysta) w artykule w "Naszym Przeglądzie": W dzień defilady pogrzebowej [...] oczy skierowały się w stronę Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych Rydza-Śmigłego i w stronę stojącego obok niego generała Sosnkowskiego oraz szeregu rządowego z premierem na czele. [...] Póki trwała i snuła się legenda, obracali się oni wszyscy w stronę wodza jako podkomendni. Dziś mają rządzić bezpośrednio za pomocą paragrafów nowej Konstytucji, która formalnie daje im moc władzy. [...]

Kończy się mityczna tajemniczość ukryta w Belwederze. Zaczyna się - w okresie kryzysu gospodarczego, nierozwiązanych zagadnień społecznych i narodowościowych - poruszanie się mężów stanu w ramach nowej Konstytucji, zaostrzone ścieraniem się poglądów. Żaden czynnik równy legendzie nie będzie mógł przerywać sporu jednym słowem. Zaczynają się dni próby
.
Warszawa, 21 maja 1935

8 lipca 1935 - zostaje wprowadzona nowa ordynacja wyborcza, zmniejszająca liczbę posłów i senatorów oraz zmieniająca system proporcjonalny na większościowy.

Bernard Singer w artykule Zgon sejmu w "Naszym Przeglądzie": Zgon Sejmu następował jak gdyby w jakąś jesienną pogodę, choć było upalnie. [...] W atmosferze ogólnego ziewania toczyła się cała dyskusja. Posłowie opozycyjni nie wykazywali również więcej energii. Nad Sejmem zawisła klątwa marazmu. Powtarzano zdania dawno już znane, obracano się dokoła oklepanych ogólników. [...] Gdy dowiedziano się ostatecznie, że projekt ustawy zostanie przyjęty bez poprawek, [...] zrezygnowano całkowicie z dalszej walki.
Warszawa, 1 lipca 1935

5 grudnia 1935 - wicepremier i minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski przedstawia w wystąpieniu sejmowym skalę problemów gospodarczych, naprawcze działania rządu oraz program walki z kryzysem. Kwiatkowski inicjuje utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego (budowanego w latach 1936-1939 w południowo-centralnej Polsce).

Kraków, 18 maja 1935, dekoracje żałobne na ulicy Basztowej po śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Kowel, maj 1935, klepsydry na ulicy 3 Maja informujące o śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Kraków, maj 1935, dzieci przy sarkofagu marszałka Józefa Piłsudskiego w krypcie św. Leonarda na Wawelu
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Kraków, sierpień 1935, prezydent RP Ignacy Mościcki podczas budowy kopca na Sowińcu poświęconego pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Warszawa, 12 maja 1936, uczczenie pamięci Józefa Piłsudskiego minutą ciszy w pierwszą rocznicę śmierci
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)


red.   

Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/serwis/ko/nn/20180607kalendarium18/art.php