Kalendarium niepodległości część XII

Dzisiaj jest czwartek, 25 kwietnia 2024 r. (116 dzień roku) ; imieniny: Jarosława, Marka, Wiki

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

w szerszej perspektywie

foto - relacje

życie kulturalne

aktualności oświatowe

wiadomości z bibliotek

historia, pamięć

nuka/kultura szerzej

wiktoria 1920

Nieskończenie Niepodległa

serwis IKP / kultura-oświata / Nieskończenie Niepodległa / Kalendarium niepodległości część XII

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kursy walut
NBP	2023-01-24
USD	4,3341	+0,23%
EUR	4,7073	-0,24%
CHF	4,7014	-0,22%
GBP	5,3443	-0,38%
Wspierane przez Money.pl

Kalendarium niepodległości część XII

litewski plakat antypolski z lat 20
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Proszowice, 17-04-2018

Granica wschodnia. 14 marca 1923. Mocarstwa zatwierdzają granice RP. Satysfakcji Polaków towarzyszą protesty Litwinów, Białorusinów, Ukraińców - Polska chce być ojczyzną. Idące z Paryża ustalenie zamyka polską drogę wyzwoleńczą, a zarazem stawia przed objętymi granicą RP innymi narodami pytanie o zakres ich lojalności wobec ram państwa, zaakceptowanych przez Zachód.

Od wiosny 1923 Polska na własny rachunek ustanawia warunki egzystencji swych niepolskich społeczności. Jak w tej rzeczywistości odnajdą się przypisani jej Ukraińcy, Białorusini, Litwini, Żydzi, Niemcy... - wpłynie na ład publiczny II RP, a w niemałym też stopniu na kształt polskiej tożsamości. Czteroletni zaledwie kraj ma zdecydować, czy gotów jest pełnić rolę ojczyzny wszystkich obywateli.

mapa przedstawiająca rozmieszczenie ludności polskiej na terenie Litwy
(fot. domena publiczna)

lata 20., tory kolejowe urywające się na granicy polsko-litewskiej w okolicy miejscowości Zawiasy
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Wilno, 18 kwietnia 1922, uroczystości z okazji przyłączenia Wileńszczyzny do Polski, siedzą: Józef Piłsudski (6. z prawej), gen. Lucjan Żeligowski (5. z prawej)
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

15 marca 1923 - w Paryżu Rada Ambasadorów podpisuje dodatkowy protokół do traktatu wersalskiego ostatecznie zatwierdzający przebieg wschodniej granicy Polski i uznający przynależność do niej Galicji Wschodniej i Wileńszczyzny. Decyzji tej nie przyjmuje do wiadomości rząd sowiecki i władze Litwy.

Michał Römer (prawnik polskiego pochodzenia) w dzienniku: Ukazała się dziś w pismach wieczornych smutna wiadomość - że jakoby Konferencja Ambasadorów [...], która rozpoznaje obecnie sprawę granic wschodnich Polski (jej granic z Rosją i Litwą), zatwierdziła granice faktyczne, co znaczy udzieliła sankcji międzynarodowych wcieleniu Wilna do Polski. [...] Swoją drogą, Litwa oczywiście nie zrezygnuje z Wilna, a jeżeli nawet zmuszona będzie do rezygnacji formalnej, to w aspiracjach swoich nie wyrzecze się dążeń do zespołu z Wilnem.
Kowno, 15 marca 1923

Marszałek Maciej Rataj podczas posiedzenia Sejmu: Rada Ambasadorów [...] uznała bez zastrzeżeń nasze granice wschodnie. (Oklaski. Posłowie wstają z wyjątkiem ław ukraińskich i białoruskich. Poseł Łuckiewicz: Bez zgody ukraińskiego ludu! Na ławach białoruskich i ukraińskich zamieszanie i różne okrzyki. Marszałek dzwoni) [...] Decyzja Rady Ambasadorów jest ostatnim etapem w dziele budowy państwa polskiego, o ile chodzi o jego granice. [...] Widzimy w niej zrozumienie i uznanie dla misji, którą Polska spełnia i chce spełniać tu na Wschodzie, jako czynnik pokoju i ładu.
Warszawa, 16 marca 1923.

29 kwietnia 1923 - uroczyste otwarcie portu w Gdyni. W późniejszych latach nastąpi dynamiczny rozwój portu, przede wszystkim dzięki Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu - ministrowi przemysłu i handlu (1926-1930) i ministrowi skarbu (1935-1939).

19 grudnia 1923 - utworzenie rządu Władysława Grabskiego. Ten gabinet fachowców zostaje powołany w obliczu poważnego kryzysu finansowego w kraju: gwałtownego spadku wartości pieniądza.

1 kwietnia 1924 - wprowadzenie reformy walutowej, mającej na celu zwalczenie hiperinflacji, tzw. reformy Grabskiego. Następują m.in. radykalne cięcia kosztów administracji państwowej i usprawnienie ściągania podatków. Udaje się zrównoważyć budżet państwa i ustabilizować sytuację gospodarczą.

29 kwietnia 1924 - wprowadzenie do obiegu nowej waluty: złotego polskiego. Emituje ją nowo utworzony Bank Polski.

Wilno, 18 kwietnia 1922, Defilada wojskowa z okazji przyłączenia Wileńszczyzny do Polski
(fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

mapa przedstawiająca północno-wschodnią granicę Polski z 1923 roku
(fot. Biblioteka Narodowa w Warszawie)

Warszawa, 24 marca 1923, fotoreportaż w "Tygodniku Ilustrowanym" przedstawiający uroczystości w stolicy po zatwierdzeniu wschodniej granicy Polski przez Radę Ambasadorów
(fot. Biblioteka Narodowa w Warszawie)