Kalendarium niepodległości część I
 |
prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson
(fot. Library of Congress, sygn. LC-USZ62-19271) |
 |
plakat z 1919 roku z podobizną prezydenta USA Woodrowa Wilsona wraz z treścią 13. punktu orędzia do Kongresu
(fot. Biblioteka Narodowa w Warszawie) |
Proszowice, 13-01-2018
W drugim roku I wojny, gdy Polska w całości znajduje się pod okupacją państw centralnych (Niemiec i Austro-Węgier), światowej sławy pianista i kompozytor Ignacy Jan Paderewski przyjeżdża do Stanów Zjednoczonych, aby poświęcić się organizowaniu pomocy na rzecz Polski.
Jesień 1915 - Ignacy Jan Paderewski kilkakrotnie spotyka się z Edwardem Mandellem Housem, doradcą prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona, prosząc go o wsparcie dla sprawy polskiej; House deklaruje pomoc i wstawiennictwo u Prezydenta.
5 listopada 1916 - Niemcy i Austro-Węgry, chcąc pozyskać przychylność Polaków w przedłużającej się wojnie, ogłaszają proklamację, w której obiecują powstanie zależnego od nich Królestwa Polskiego.
11 stycznia 1917 - Ignacy Jan Paderewski w memoriale dla prezydenta Woodrowa Wilsona: Zło rodzi zło. Zbrodnia rozbiorów Polski okazała się zgubna dla Europy i jej ludów. Zniszczyła ona równowagę sił politycznych w starym świecie. Ustanowiła i usankcjonowała system politycznego, gospodarczego i religijnego ucisku mniejszych narodów, stworzyła atmosferę zbrodni, która panuje w Europie od 142 lat i która, jak się wydaje, sięgnęła teraz szczytu. W interesie ludzkości, dla dobra wolności i sprawiedliwości, sprawa polska musi być rozwiązana przez odbudowę całego państwa polskiego.
15 sierpnia 1917 - w Paryżu powstaje Komitet Narodowy Polski z Romanem Dmowskim na czele - organizacja polityczna, z czasem uznana przez najważniejsze państwa ententy za oficjalne przedstawicielstwo Polaków na Zachodzie.
8 stycznia 1918 - Prezydent Woodrow Wilson przedstawia przed Kongresem USA program pokojowy złożony z czternastu głównych punktów; dla sprawy polskiej najważniejszy jest punkt trzynasty: Należy stworzyć niezawisłe państwo polskie, które powinno obejmować terytoria zamieszkane przez ludność bezsprzecznie polską, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza i którego niezawisłość polityczną i gospodarczą oraz integralność terytorialną należy zagwarantować paktem międzynarodowym. Sprawa niepodległości Polski - dotychczas marginalizowana - nie tylko pozyskuje potężnych sojuszników, ale też zostaje umiędzynarodowiona, stając się jednym z warunków przyszłego pokoju.
red.
|
|
|
