Słów kilka o średniowiecznej rebelii
 |
| obraz Wojciecha Gersona "Kazimierz Odnowiciel wraca do Polski" (fot. malarstwo-historia.blogspot.com) |
28-06-2011
Bunty w państwie Piastów przeciw księciu (królowi) ,szlachetnie urodzonym , biskupom i księżom występowały dość często. Pierwsze z nich miały miejsce za czasów panowania Chrobrego, Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela. Często doprowadzały do wygnania władcy wraz z jego rodziną. Szlachetnie urodzeni którzy służyli swemu Panu tracili życie. Rebelie takie doprowadzały do osłabienia władzy.
Ten artykuł przypomni i przybliży czytelnikowi czym był kryzys państwa polskiego w czasach Kazimierza Odnowiciela. Temat kryzysu we wczesnym państwie piastowskim zasługuje na przedstawienie go jako wstęp do budowy nowego Państwa w którym powstawały pierwsze zgromadzenia zakonne (Benedyktyni, Norbertanie, Franciszkanie i inne) a jak wiemy w skład Ziemi Proszowickiej (Proszowskiej) wchodziły ziemie należące do zakonów.
Kazimierz Odnowiciel przyszedł na świat 25lipca 1016 r. Był synem Mieszka II i Rychezy (była córką palatyna reńskiego Ezzona). W roku 1031 brat Bezprym wygnał cała rodzinę z kraju i przejął rządy. W 1032r. zamordowano Bezpryma co skutkowało powrotem Mieszka II z rodziną do Polski. Mieszko II zmarł w 1034r, a jego syn Kazimierz przejął władzę w państwie opierając ją na możnych. Po niedługim czasie możni zbuntowali się przeciw księciu i wygnali go z kraju razem z matką. Książę trafił na Węgry potem do Niemiec. Podczas nieobecności Kaźmierza doszło do "spustoszenia i wyniszczenia Polski".
Gall Anonim pisze tak: "...królowie i książęta sąsiedni, każdy od swojej strony gnębili Polskę i do swego władztwa przyłączali miasta i grody graniczne lub zdobywszy równali je z ziemią. Niewolnicy powstawali przeciw swym panom, zabijali jedni drugich, kobiety i dzieci cierpiały wiele, zbrodniczo dostojeństwa zaczęły być rozdrapywane, podniósł się bunt przeciw biskupom i kapłanom Bożym zaszczytniejszych mieczem zgładzili a innych kamieniowali...".
 |
| Herb Kardynała Stefana Wyszyńskiego.- Zawołanie Herbowe - Soli Deo - Jedynemu Bogu (fot. splecka.itl.pl) |
Zapis tych wydążeń przytacza również Helmold XII w.
"Starego Biskupa Jana którego ujęto za wyznawanie Chrystusa bito rózgami i wodzono przez wiele miast słowiańskich na pośmiewisko, a gdy nie dał się oderwać od imienia Chrystusa odrąbano mu ręce, nogi, głowę zaś wbito na dzidę na znak zwycięstwa pogańskiego Boga Radgosta".
Chrześcijaństwo w Polsce legło w gruzach.
W roku 1038 książę Czeski Brzetysław najechał na Polskę, a Śląsk przyłączył do Czech. Dokonał spustoszenia Polski "rabował miasta i ogniem je palił". Miasta były tak wyludnione, że w "kościołach dzikie zwierzęta legowiska założyły".
Kazimierz pomimo posiadania matczynego dziedzictwa podjął decyzję, że będzie walczył o swoją ojcowiznę. Wrócił do kraju "zebrał oddział krzepkich mężów, który mając jako twierdzę jedno tylko miasto bronił już nie królestwa, lecz jego resztek przeciw napadom wszystkich wrogów".
Wydarł mieczem ojczyznę z pod rąk wrogów tych, którzy sami siebie nazywali książętami kazał ścinać albo skazywał na wygnanie, wieść o jego czynach rozchodzi się prędko co pomagało przywracać posłuszeństwo. W roku 1042 ożenił się z Siostra Jarosława Mądrego (Marią) wniosła ona duży posag, który jest potrzebny w zrujnowanym kraju. Księżniczka dała mu czterech synów Bolesława Śmiałego, Władysława Hermana, Ottona i Mieszka (dwóch ostatnich zmarło młodo). Mieczem wydziera Brzetysławowi utracony niegdyś Śląsk. Nadaje wojom ziemię jako lenno i nazywa ich rycerzami. Za majątki, które otrzymywali zobowiązani byli do obrony kraju. Ustala nad nimi namiestników później nazwanych kasztelanami. Funduje pierwsze klasztory Benedyktyńskie w Tyńcu i Mogilnie. Przywraca podział polski na diecezje. W roku 1046 powołuje biskupstwo krakowskie potem wrocławskie. Uzyskuje dla Polski Paliusz (odznaka arcybiskupia). Ustanawia Kraków stolica Polski a Wawel swoją rezydencją. Utrzymuje dobre stosunki z Węgrami i Rusią. Umiera w roku 1058.
Wielu historyków uważa, że czyny, których dokonał w swym życiu Kazimierz zasługują na miano wielkich. Jego osoba porównywalna jest z postacią Karola Wielkiego. Historia Polski nazwała go Odnowicielem Państwa i społeczeństwa. Jego polityka to fundament, na którym po dziesięcioleciach powstanie klasztor nazwany Hebda (Dziki Bez). Dziś znany jako Hebdów.
Opracował: Paweł Staniszewski
ŹRÓDŁA:
- Stanisław Rosik; Kazimierz Odnowiciel i jego Czasy 1016-1058
|
