Adam Słupek życie i twórczość tom I
odc. 10
 |
| (fot. zbiory autora) |
Proszowice, 18-06-2019
odcinek 10
Kolportaż prasy podziemnej
Adam Słupek zajmował się rozprowadzaniem znaczków i kart pocztowych oraz prasy konspiracyjnej. Kolekcjoner pamiątek Solidarności o tematyce Niepodległościowej. Na jego zbiór składają się m.in. znaczki pocztowe sygnowane przez "Solidarność", ulotki, biuletyny, broszury, plakaty, transparenty.
Adam Słupek od roku 1980 rozpoczął zbieranie i kolekcjonowanie materiałów dokumentujących opór społeczny wobec komunistycznej władzy w Polsce w latach 1970-1989. Zbierane dokumenty przez Adama dotyczyły przede wszystkim: ulotek, prasy i publikacji drugiego obiegu wydawniczego, znaczki i karty okolicznościowe, fotografie z manifestacji robotniczych itp. Kiedy Adam Słupek przebywał w więzieniu w jego mieszkaniu 29 czerwca przeprowadzono rewizję. Z mieszkania skonfiskowano wówczas około 400 egzemplarzy drugiego obiegu.
Rozprowadzaniem znaczków i kart pocztowych oraz prasy konspiracyjnej między innymi zajmował się Adam Słupek. Rozprowadzano je wśród zaufanych, znajomych ludzi, a zasadniczym celem było zebranie funduszy na konspiracyjną działalność solidarnościowego podziemia. Znaczki i karty nie odgrywały roli stricte pocztowej. Z dochodów ze sprzedaży powstawały fundusze inicjatyw społecznych Przykładem tego był Fundusz Obrony Praw Człowieka lub Fundusz Represjonowanych i Więzionych. Z dochodów pokrywano koszty zakupu papieru i druku znaczków, kart pocztowych i wydawnictw podziemia. Można powiedzieć, że materiały te miały charakter cegiełek. Duża część funduszy przekazywana była potrzebującym rodzinom aresztowanych, osobom zwolnionym z pracy. W środowisku Krakowskim kolportaż wytworzony przez Homo Homini odbywał się przez kościół w Mistrzejowicach, skąd łącznicy rozwozili znaczki i prasę podziemia solidarnościowego po całej Polsce.
 |
fotokopia czasopism Prasy Podziemnej pt. Aktualności, wydawanego przez sekcję ZR Małopolska od roku 1981, znajdujące się w zbiorach Adama Słupka
(fot. Z. Pałetko) |
Homo Homini, pismo wydawane 13 V 1984 - IV 1987 w Krakowie. Po zmianie nazwy struktury od nr. 1(13) z III 1985 umieszczało podtytuł: Pismo Komitetu Pomocy Więzionym za Przekonania. Kolportowane w Krakowie. Rozprowadzaniem pism Homo Homini, zajmował się m.in. Adam Słupek. Ukazało się 35 nr. o objętości od. 2 do 8 stron. w formacie A4, drukowanych na powielaczu białkowym, od nr. 7 (19) z 1985 w Drukarni Niepodległość w nakładzie 3-5 tys. egz.; wychodziło nieregularnie. W składzie redakcji m.in.: Marian Banaś (redaktor naczelny) i Ryszard Majdzik; druk i kolportaż m.in. Wiesław Mazurkiewicz. Autorzy pisali pod ps.: Jaxal, Czesław Niemy, Eliza, Victor/Wiktor. Pismo poświęcone prawom człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki związanej z więźniami politycznymi w Polsce. Publikowano deklaracje, dokumenty, komunikaty, aktualności z kraju, informacje o represjach i osobach represjonowanych, listy otwarte do władz, materiały historyczne i publicystyczne, relacje z obchodów świąt patriotycznych, poradniki dla osób zaangażowanych w działalność konspiracyjną.
 |
pomnik Prasy Podziemnej 1982-1989, odsłonięty na os. Szklane Domy w Krakowie
(fot. pl.wikipedia.org) |
Adam w latach 1982 - 1989 walczył o wolność i prawdę, zbierał informacje, rozprowadzając prasę podziemną pism Solidarność Hutników, Hutnik, Nowohucki Biuletyn Solidarności. W ten sposób przyczyniali się do zbierania funduszy na papier, farbę, maszyny. Jak wielu działaczy konspiracyjnych tak i on należał do tych anonimowych którzy narażając siebie i swoje rodziny, podjęli walkę z komunistyczną propagandą. Opór społeczny zapoczątkowany latach 80. dobiegł zwycięskiego końca. Dla upamiętnienia często anonimowych działaczy prasy podziemia w 2007 r. odsłonięto na os. Szklane Domy w Nowej Hucie Pomnik Prasy Podziemnej 1982-1989. Inicjatorem postawienia pomnika był Wojciech Marchewczyk - redaktor największego podziemnego pisma Solidarność Hutnika.
Przyjeżdżając do rodzinnego domu w Ibramowicach Adam często przywoził ulotki - tak nazywaliśmy prasę podziemna - wspomina Stefan Słupek. W pierwszych latach 80. XX w. mieszkał w hotelu robotniczym. Został wybrany na Przewodniczącego Rady Hotelowej. Miał oddzielne pomieszczenie biurowe w hotelu. W pomieszczeniu tym przechowywał prasę podziemna, .Uważał, że ten sposób przechowywania prasy jest bardziej bezpieczny niż w domu. W każdy czwartek uczestniczył we Mszy św. za Ojczyznę w kościele parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego w Mistrzejowicach.
Inicjatorem czwartkowych modlitw za Ojczyznę był w 1982 roku ks. Kazimierz Jancarz. Mistrzejowickie duszpasterstwo organizowało wieczory poetyckie, festiwale piosenki religijnej "Sacrosong", występy zespołów muzycznych i teatralnych. Zajmowano się również udzielaniem pomocy materialnej poszkodowanym i bezrobotnym, organizował transporty żywności i odzieży dla najuboższych i prowadził ewidencję osób, które ucierpiały podczas strajku. Adam intensywnie pracował w Radzie Parafialnej parafii w Mistrzejowicach. Często po Mszy św. czwartkowej pozostawał dłużej. Pewnego razu powracał samochodem z kolegą późno w nocy. Zostali zatrzymani przez patrol milicyjny. Wszystko wskazywało, że Kościół w Mistrzejowicach był pod stałą obserwacją. W samochodzie Adama znaleziono dużą ilość pracy podziemnej. Samochód został zatrzymany i skierowany na milicyjny parking. Wraz z kolegą przewiezieni zostali na posterunek milicji. Kolega Adama zeznał, że nic o ulotkach nie wiedział. Z kolei Adam do protokołu stanowczo mówił, że nie wie skąd się ulotki znalazły w jego samochodzie. W domu przeprowadzono rewizję. Ulotek nie znaleziono. W hotelu głośno zrobiło się o zatrzymaniu Adama, i jego pracy konspiracyjnej. Kierownik hotelu powiedział, że od dłuższego czasu wiedział, że Adam rozprowadza materiały podziemia Solidarności.
Adam od 1984 r. uczestniczył w Marszach Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej. W okresie 1981 - 1989 podczas Marszów Kadrówki w drodze ku wolności, wydawana i kolportowana była prasa drugiego obiegu, znaczki, kartki i koperty pocztowe mające charakter konspiracyjny.
 |
Strona tytułowa pisma Marszu Kadrówki - 6 Sierpnia
(fot. Z. Pałetko) |
Przy każdym Marszu Kadrówki pracowała Poczta Polowa, prowadzona przez Adama Słupka i Franciszka Urbańczyka. Obaj pochodzili z Krakowa. Wydawali i rozprowadzali liczne znaczki i kartki pocztowe oraz koperty. Na znaczkach, kartach i kopertach drukowane były wizerunki przedstawiające Józefa Piłsudskiego, przedwojennej generalicji, przywódców Polskiego Państwa Podziemnego itp. Kolportażem prasy podziemnej zajmował się m.in. Antoni Piełkałkiewicz [Kasprzycki Jan Józef, Legionowym szlakiem Marszu Oleandry - Kielce: Periodyk Naukowy Akademii Polonijnej, nr 13(2015). S. 129].
Od 1986 r. wydawana była przez Wojciecha Pęgiela, drugiego obiegu - jako pismo niezależne - gazetka Marszowa, Kadrówki - 6 Sierpnia Pismo Kadrówki. Do roku 1993 wydano 22 numery egzemplarzy.
Tematyka prasy podziemnej pochodząca ze zbiorów Adama Słupka
- Goniec Małopolski, wydanie specjalne, 3.IV.1980. Format: A4, druk powielaczowy.
- Goniec Małopolski, Kraków, Wydaje Sekcja Informacji przy MKZ Małopolska NSZZ Solidarność. Kraków Numery egzemplarzy: Różne Format: A4, druk powielaczowy.
- Aktualności, Dziennik Sekcji Informacji Z.R. Małopolska, Numery różne, rok wydania 1981. Format: A4, druk powielaczowy.
- Solidarność, Tygodnik Mazowsze. Format: A4, druk powielaczowy.
- Dni bez prasy, Solidarność 19 - 20 VIII 1981. Biuletyn Komitetu Strajkowego Drukarni Prasowej. Wydanie gazetowe.
- Protokoły porozumień. Gdańsk, Szczecin, Jastrzębie, Warszawa 1980r. Format B5.
- Goniec Małopolski, Kraków, Wydaje Sekcja Informacji przy MKZ Małopolska NSZZ Solidarność. Kraków Numery egzemplarzy: Różne Format: B5, druk powielaczowy.
- Aktualności, Wydaje Sekcja Informacji Z.R. Małopolska, Numery różne, rok wydania 1981. Format: A4, druk powielaczowy.
- Komunikat KSS KOP. Biuletyn informacyjny nr 3. Kwiecień 1979. s. 75. Druk powielaczowy, format A4.
- Hutnik, Pismo Członków NSS Solidarność. HiL Kraków. Format: A4, druk powielaczowy.
- Solidarność Hutników, Biuletyn informacyjny Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ Solidarność, Kombinatu Metalurgicznego Kraków - Nowa Huta. Format: A4, druk powielaczowy.
- Prasa Stanu wojennego. Zbiór. Teczka. Wydania różne.
Duża część wymienionych dokumentów była przedmiotem dowodów przeciwko Adamowi podczas procesów sądowych.
 |
fotokopia pisma prasy podziemnej, wydawanego od 19 XII 1980 - do 10 XII 1981 w Krakowie przez Sekcję Informacji Międzyzakładowego Komitetu Założycielski NSSZ Solidarność
(fot. Z. Pałetko) |
Prasa podziemna, Goniec Małopolski - charakterystyka
"Goniec Małopolski" - pismo prasy podziemnej, wydawane było od 19 XII 1980 - do 10 XII 1981 w Krakowie przez Sekcję Informacji Międzyzakładowego Komitetu Założycielski NSSZ Solidarność a następnie Zarząd Regionalny Małopolska. Łącznie ukazało się 56 numerów, w formacie A4 lub A5 o objętości 12-48 s., drukowanych na powielaczu, sicie lub offsecie m.in. w powielarni zakładowej Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie i AGH. Nakład kształtował się od 3,5 do 6 tys. egz.
Kontynuacja pisma: "Solidarność. Biuletyn informacyjny" - nr 1-6. "Goniec Krakowski" - nr 7 z 16 XII 1980, wydanie specjalne z okazji 10. rocznicy Grudnia '70. Od nr 8 (z 19 XII 1980) - "Goniec Małopolski". Pismo informacyjno-publicystyczne małopolskiej Solidarności służyło głównie prezentacji spraw związkowych: bieżących wydarzeń w regionie i kraju. Drukowano też listy do redakcji, przedruki z innych pism niezależnych oraz książek.
 |
fotokopia jednej z ulotek rozprowadzanych przez Adama Słupka. Źródło: Zbiory Adama Słupka
(fot. Z. Pałetko) |
 |
fotokopia prasy podziemnej znajdująca się w zbiorach Adama Słupka
(fot. Z. Pałetko) |
 |
fotokopia koperty wydanej przez NSZZ Solidarność w Krakowie, upamiętniająca 8 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego oraz delegalizację NSZZ Solidarność. Źródło: Zbiory Adama Słupka
(fot. Z. Pałetko) |
cdn.
Zbigniew Pałetko
|
|
|
