Dworek Prezydenta RP w Ciechocinku
 |
Ciechocinek, Dworek Prezydenta RP
(fot. Andrzej Powidzki) |
Proszowice, 9-05-2020
Ciechocinek, jedno z najpiękniejszych uzdrowisk w Polsce, oprócz walorów klimatycznych i leczniczych, posiada ciekawą architekturę i obiekty o historycznym rodowodzie. Jest w wśród nich rezydencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - potocznie zwana Dworkiem Prezydenta Mościckiego. Dworek odrestaurowany i pieczołowicie wyremontowany, obecnie pełni funkcję ośrodka informacyjno-edukacyjnego.
DLACZEGO WŁAŚNIE W CIECHOCINKU POWSTAŁA REZYDENCJA PREZYDENTA RP?
Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w wydarzeniach z przeszłości i czasów współczesnych, związanych z wizytami prezydentów RP Ignacego Mościckiego w 1932 roku i Aleksandra Kwaśniewskiego, dokładnie 70. lat później - w 2002 roku.
Wydarzenie z przeszłości, ściśle związane jest z miesięcznym pobytem Prezydenta II Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego w Ciechocinku (sprawował urząd prezydenta od 04.06.1926 r. do 30.09.1939 r.), który 3 czerwca 1932 roku przybył tu na wypoczynek i kurację. Pobyt miał ściśle prywatny charakter, jednakże prezydent już następnego dnia, 4 czerwca, zaszczycił swoją obecnością uroczystość otwarcia obiektu pływalni solankowo-termalnej.
 |
Ciechocinek 1932 r., udział prezydenta Ignacego Mościckiego w otwarciu pływalni
(fot. NAC) |
Ciechocińska pływalnia była największym tego typu obiektem zbudowanym w Europie w latach 1931-32 i była jednym z elementów planowanego parku Zdrowia - ośrodka przyrodoleczniczego, sportów letnich i kultury fizycznej.
 |
ciechocińska pływalnia
(fot. NAC) |
Nowoczesny żelbetonowy basenu o wymiarach 100x40 metrów ze skocznią, dwoma trampolinami, zjeżdżalnią i był wypełniany wodą o temperaturze 36 stopni Celsjusza o zasoleniu zbliżonym do tego, jakie jest w Morzu Śródziemnym - to był ogromny atut lokalnej pływalni i Ciechocinka, który z czasem przyciągał do miasta rzesze kuracjuszy i turystów. Pływalnia została zamknięta w 2002 roku z powodu bardzo złego stanu technicznego i popadła w ruinę.
Podczas miesięcznego prywatnego pobytu w "Domu Zdrojowym" (od 3 czerwca do 2 lipca 1932 r.), prezydent Ignacy Mościcki, kilkakrotnie w rozmowach z władzami miasta i dyrekcją uzdrowiska podkreślał, a po wyjeździe wspominał, że Ciechocinek bardzo mu się spodobał. Wtedy właśnie zrodził się pomysł wybudowania w Ciechocinku dworku-pałacyku, przeznaczonego na rezydencję prezydenta Ignacego Mościckiego.
 |
w 70. rocznicę otwarcia basenu przez prezydenta Ignacego Mościckiego Towarzystwo Przyjaciół Ciechocinka ufundowało pamiątkową tablicę, która została zawieszona na budynku basenowym, jednak ze względu na degradacje i występujący wandalizm w zamkniętym obiekcie, przeniesiono tablicę do Muzeum Warzelni Soli w Ciechocinku
(fot. Andrzej Powidzki) |
DWOREK W II RZECZYPOSPOLITEJ ORAZ PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ
Dyrekcja Państwowego Zakładu Zdrojowego licząc na dalsze wizyty prezydenta Ignacego Mościckiego w Ciechocinku, podjęła decyzję o budowie dla specjalnych gości Domu Reprezentacyjnego Państwowego Zakładu Zdrojowego, który użytkować miał prezydent RP. Obiekt wybudowano błyskawicznie, bo już w lipcu 1933 roku stanął na skraju lasku sosnowego (obecnie Park Sosnowy), u zbiegu dzisiejszych ulic Leśnej i Wojska Polskiego i był nazywany Dworkiem Prezydenta Mościckiego. Na jego otwarcie przybył minister opieki społecznej w rządzie Janusza Jędrzejewicza (prezes Rady Ministrów od 10.05.1933 r. do 18.05.1934 r.), generał brygady Stefan Hubicki reprezentujący władze państwa wraz z małżonką senator Hanną Hubicką. Byli oni pierwszymi lokatorami w rezydencji. Prezydent Mościcki nigdy już nie przyjechał do Ciechocinka. Dworek gościł natomiast w latach 1933-39 urzędników państwowych wyższych szczebli i wiele znanych postaci ze świata polityki i kultury. Między innymi w 1934 roku jedną noc spędził w nim marszałek Józef Piłsudski, a w sierpniu 1939 roku wypoczywała tu Maria Dąbrowska. Przeważnie dworek stał pusty pod opieką dozorcy. Tak było do wybuchu II wojny światowej.
 |
Ciechocinek, tak wyglądał Dworek Prezydenta RP przed wojną
(fot. NAC) |
W początkowym okresie II wojny światowej w Dworku Prezydenta RP mieściła się siedziba Gestapo, a od 1940 roku służył jako dom wypoczynkowy dla urzędników i współpracowników namiestnika Rzeszy w Kraju Warty (nazwa regionu administracyjnego utworzonego podczas II wojny światowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej anektowanym przez III Rzeszę). Podczas działań wojennych dworek nie uległ zniszczeniu.
DWOREK W POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ (PRL)
Po zakończeniu wojny na powrót został przejęty przez Państwowe Przedsiębiorstwo Zdrojowe i zaadoptowany na ogólnodostępne sanatorium, jednak ze względu na niewielką kubaturę nie mógł w sposób efektywny pełnić tej funkcji.
W 1952 roku dworek przeszedł we władanie Kancelarii Prezydenta RP, ale prezydent Bolesław Bierut w nim nie zagościł (sprawował urząd prezydenta od 05.02.1947 r. do 20.11.1952 r.). Po przyjęciu Konstytucji PRL (Konstytucja PRL została uchwalona 22 lipca 1952 r. i zmieniona 31.12.1989 r. na nową - Konstytucję RP obowiązująca do dzisiaj) i zniesieniu urzędu prezydenta, dworek w latach 1952-1956 należał do Kancelarii Rady Ministrów. Wypoczywały tu różne osoby, ale ich pobyty owiane były tajemnicą. W 1956 roku został przekazany kierownictwu uzdrowiska Ciechocinek, które przeznaczyło go dla Ośrodka Badawczo-Naukowego Kliniki Laryngologii Akademii Medycznej w Warszawie i korzystano z niego sporadycznie.
W 1967 roku dworek został przejęty przez Wojewódzką Radę Narodową w Bydgoszczy i stał się domem gościnnym - wypoczynkowym dla władz i urzędników województwa. W 1975 roku, po wejściu w życie nowego podziału administracyjnego, przeszedł we władanie Wojewódzkiej Rady Narodowej we Włocławku, z tym samym przeznaczeniem. Na początku lat osiemdziesiątych XX w. przekazany został władzom miasta Ciechocinek, które założyły w nim przedszkole. Po kilku latach przedszkole przeniosło się do innego budynku.
DWOREK W III RZECZYPOSPOLITEJ
Opuszczony i zniszczony dworek podzieliłby pewnie los innych tego typu obiektów, gdyby nie Kancelaria Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego (sprawował urząd prezydenta od 23.12.1995 r. do 23.12.2005 r.), która przejęła we władanie historyczny obiekt wymagający rekonstrukcji i odnowienia, po wielu latach braku takich remontów.
Zanim jednak do tego doszło, Rada Miejska Ciechocinka podjęła uchwałę o przekazanie w formie darowizny całej nieruchomości Kancelarii Prezydenta RP, z propozycją przywrócenia dworkowi historycznej roli oraz zastrzegła, że ma służyć tylko głowie państwa. Umowa darowizny została zawarta 3 grudnia 2001 roku.
Wydarzenia współczesne, mające duże znaczenie dla prezydenckiego dworku, są ściśle związane Prezydentem RP Aleksandrem Kwaśniewskim. 27 sierpnia 2002 roku, prezydent Kwaśniewski przyjechał do Ciechocinka na Konferencję Związku Gmin Kujawskich. Podczas tego pobytu na spotkaniu z władzami miasta prezydent Kwaśniewski powiedział m.in.: [...] Cieszą się, że po 70. latach jako prezydent mogę być w Ciechocinku i mogę docenić to, co w tym mieście się dzieje dla mieszkańców, dla kuracjuszy.[...].Mianowicie postanowiliśmy, iż przejmujemy we władanie historyczny obiekt, który tu, w Ciechocinku, się znajdował. Był nazywany Dworkiem Prezydenta Mościckiego. W tej chwili chcemy, żeby miał tytuł Dworku Prezydentów Polski.[...]. Jestem przekonany, że już w przyszłym roku będziemy mogli otworzyć ten dworek z odpowiednią wystawą, która będzie interesującą dla mieszkańców Ciechocinka i dla osób przyjeżdżających, także dla młodzieży [...].
Prace remontowe i modernizacyjne dworku rozpoczęte już 14 sierpnia 2002 roku, po wizycie prezydenta w Ciechocinku nabrały tempa i zostały zakończone tuż przed oddaniem obiektu do użytku - 2 maja 2003 roku.
2 maja 2003 roku Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski z Małżonką ponownie przybył z wizytą do Ciechocinka i spotkał się z uczestnikami festynu pro unijnego na ciechocińskim stadionie, gdzie między innymi gorąco prosił wszystkich rodaków, żeby 7 i 8 czerwca 2003 roku wzięli udział w referendum mającym wprowadzić Polskę do Unii Europejskiej (Polska została członkiem Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. na mocy Traktatu akcesyjnego podpisanego 16 kwietnia 2003 r. w Atenach, stanowiącego podstawę prawną przystąpienia Polski do UE).
 |
Ciechocinek, front Dworku Prezydenta RP, widok z ulicy. Na ogrodzeniu widoczna tablica artystyczno - pamiątkowa odsłonięta 2 maja 2003 roku
(fot. Andrzej Powidzki) |
Po spotkaniu z uczestnikami festynu Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wraz z Małżonką wzięli udział w otwarciu rezydencji "Dworek Prezydenta RP". Zwracając się do zebranych gości Aleksander Kwaśniewski powiedział m.in.: [...] Wracamy do Dworku Prezydenckiego w Ciechocinku, który będzie służył mieszkańcom i kuracjuszom, ale który przede wszystkim będzie przypominał polską historię i współczesność. [...] Chcemy, żeby ten Dworek był otwarty dla publiczności, żeby odbywały się tutaj nie tylko konferencje, ale również wystawy. Pierwsza wystawa będzie dość oryginalna. Będzie to wystawa orderów i odznaczeń różnych państw, które otrzymał Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski od początku kadencji. [...] Jest tu również wykład o polskich orderach: o Orderze Orła Białego i Krzyżu Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Myślę, że jest to dobra edukacja nie tylko dla młodzieży, ale dobra edukacja obywatelska dla wszystkich Państwa, którzy zechcą obejrzeć tę i wiele następnych wystaw [...].
 |
pierwsza tablica pamiątkowa z treścią informacyjną i płaskorzeźbą pawia, których jest bardzo dużo w Ciechocinku
(fot. Andrzej Powidzki) |
Na pamiątkę tego wydarzenia na ogrodzeniu, przy wejściu głównym do obiektu, została umieszczona artystyczna tablica pamiątkowa, na której widnieje płaskorzeźba przedstawiająca pawia i informacja opisowa o budynku:
DWOREK WZNIESIONY
W PIERWSZEJ POŁOWIE XX WIEKU
PRZEZ PAŃSTWOWY ZAKŁAD ZDROJOWY
PRZEZNACZONY NA REZYDENCJE
PREZYDENTA RP IGNACEGO MOŚCICKIEGO
Z INICJATYWY RADY MIEJSKIEJ CIECHOCINKA
ODRESTAUROWANY I PRZYWRÓCONY
DO HISTORYCZNEJ ROLI W 2003 ROKU
PRZEZ PREZYDENTA RP
ALEKSANDRA KWAŚNIEWSKIEGO
CIECHOCINEK, 2 MAJA 2003 ROKU
Wystawa otwarta w dworku 2 maja 2002 r. składała się z dwóch ekspozycji. Pierwszej - stałej, poświęconej Prezydentowi II Rzeczypospolitej Polskiej Ignacemu Mościckiemu oraz drugiej - czasowej, pt. "Ordery i odznaczenia Prezydenta RP", a planowana kolejna wystawa czasowa miała pokazywać działalność Prezydentów RP, działalności uzdrowiska i historię Ciechocinka.
 |
Dworek Prezydenta RP - portret Prezydenta RP Ignacego Mościckiego
(fot. Andrzej Powidzki) |
W 2007 roku prezydent RP Lech Kaczyński (sprawował urząd prezydenta od 23.12.2005 r. do 10.04.2010 r.) chcąc spełnić swoje obietnice wyborcze, kiedy to mówił o "bizancjum" poprzednika i deklarował, że część prezydenckiego majątku zostanie oddana. Zapowiedział, że dworek w Ciechocinku zamieni na ośrodek rekonwalescencyjny dla weteranów z Iraku i Afganistanu. Ale do tego nie doszło, gdyż Rada Miasta Ciechocinka przekazując obiekt zastrzegła, że ma służyć tylko głowie państwa.
 |
gabinet prezydenta, wpis do Księgi Pamiątkowej
(fot. zbiory autora) |
Bronisław Komorowski też zapowiadał w czasie kampanii wyborczej, że chce skończyć z "bizancjum" Prezydenta RP, jednak nie oddał dworku (sprawował urząd prezydenta od 06.08.2010 r. do 06.08.2015 r.). Prezydent Komorowski był pierwszym prezydentem który nocował w ciechocińskim Dworku Prezydenta RP po wojnie, było to 10/11 marca 2015 roku, kiedy prowadził kampanię wyborczą.
INCYDENT Z TABLICĄ PAMIĄTKOWĄ
4 lipca 2012 roku prezydent Bronisław Komorowski uroczyście otworzył nowe skrzydło 22. Wojskowego Szpitala Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjnego w Ciechocinku, w którym m.in. organizowane są specjalne turnusy leczniczo-profilaktyczne dla żołnierzy powracających z misji zagranicznych, ale uroczystość "psuje" incydent z dworkiem prezydenckim.
Bowiem przed planowaną wizytą prezydenta Komorowskiego wymieniono tam pamiątkową tablicę informująca, znajdującą się na ogrodzeniu przy bramie głównej. Tablica informowała, że obiekt przed wojną wzniesiono na potrzeby prezydenta Ignacego Mościckiego, a w 2003 r. został odnowiony z inicjatywy Rady Miejskiej przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego. Obok opisu widniała płaskorzeźba przedstawiająca pawia.
 |
Ciechocinek 2012, tablica z nową treścią na ogrodzeniu Dworku Prezydenta RP
(fot. Andrzej Powidzki) |
Na dotychczasowym miejscu Kancelaria Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego przykręciła nową tablicę z napisem:
DWOREK
PREZYDENTA
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W CIECHOCINKU
Tłumacząc, że poprzednia tablica, chociaż opisowo informowała o funkcji budynku, nie zawierała wprost nazwy "Dworek Prezydenta RP. "Stara", zdjęta tablica została umieszczona na zapleczu budynku od strony ogrodu i jest możliwa do odczytania tylko przez osoby zwiedzające obiekt.
 |
 |
zaplecze dworku, widać umieszczoną tablicę
(fot. Andrzej Powidzki) |
DWOREK W NOWEJ ARANŻACJI
Od 24 lipca 2013 roku, po pracach modernizacyjnych i konserwatorskich, ponownie dla szerokiej publiczności udostępniony został Dworek Prezydenta RP w Ciechocinku wraz z wystawą prezentującą historię urzędu prezydenta RP.
Wystawa została podzielona na trzy części. Pierwsza z nich to Sala Prezydentów RP ze zdjęciami prezentującymi najważniejsze wydarzenia z najnowszej historii Polski w czasie prezydentury Lecha Wałęsy, Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Kaczyńskiego i Bronisława Komorowskiego. Swoje miejsce ma tu także prezydent Ignacy Mościcki.
Druga część wystawy to prezentacja fotograficzna przybliżająca postacie Pierwszych Dam oraz sala multimedialna, gdzie na sześciu monitorach wyświetlane są zdjęcia dokumentujące ważne wydarzenia z udziałem prezydenta. W gablotach prezentowane są pamiątki związane ze sportem.
Trzecia część wystawy to Gabinet Prezydenta RP, w którym zwiedzający obejrzeć mogą m.in. oryginał Traktatu Akcesyjnego, kopię 21. Postulatów Sierpniowych, flagę przekazaną prezydentowi przez żołnierzy X zmiany z bazy Ghazni, a także zbiór orderów i odznaczeń państwowych. W gabinecie znajdują się również elementy ekspozycji od partnerów projektu m.in.: fortepian wraz z nagłośnieniem.
22 stycznia 2018 roku w 155. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego, została otwarta nowa wystawa stała pt. "Niepodległa. Ojcowie Niepodległości". Wystawa, na której prezentowane są fotografie z zasobów z NAC, opowiadają o wybitnych Polakach, dzięki których działaniom Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku. W gablotach można obejrzeć zdjęcia m. in. Józefa Piłsudskiego, Ignacego Paderewskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Daszyńskiego, Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego, Józefa Hallera czy Kazimierza Sosnkowskiego. Można także posłuchać pieśni z czasów odzyskiwania niepodległości.
DWOREK, REPREZENTACYJNY ZABYTEK CIECHOCINKA
Piętrowy dworek, w stylu neoklasycznym, jest stosunkowo niewielki. Z przedsionka na parterze wchodzi się do holu. Schody po lewej stronie prowadzą na piętro, a po prawej stronie jest sala wystawowo-konferencyjna, na wprost wejście do biblioteki. Na parterze znajdują się wystawy stałe i czasowe. Na piętrze, które jest niedostępne dla zwiedzających, znajdują się trzy apartamenty. Obok apartamentów jest również jadalnia z balkonem. Mieszkanie służbowe z niezależnym wejściem z zewnątrz, pomieszczenie kontroli teletechnicznej, komunikacja wewnętrzna itp. zlokalizowano w części pomocniczej. Budynek podczas remontu zmodernizowano i zmienił swój wygląd, przebudowano wejście główne nad którym powstał taras oraz wnętrze. Parterowy budynek na terenie rezydencji mieści garaż i pomieszczenie gospodarcze.
Otoczenie dworku, oprócz naturalnego drzewostanu, wzbogacają kompozycje krzewów i roślin ogrodowych. W ogrodzie, po którym zwiedzający mogą swobodnie spacerować, jest amfiteatr mieszczący 90. osób, fontanna, altanki, kaskady wodne, kamienne ławy i ławki ogrodowe oraz kilka rzeźb.
 |
ogród wokół dworku - Orzeł Prezydencki
(fot. Andrzej Powidzki) |
Ozdobę stanowi rzeźba wykonana w 2001 r. przez Zofię Wolską - Orzeł Prezydencki (Zofia Wolska ur.1934 r., zm. 2016 r. była ostatnią studentką przyjętą do pracowni Xawerego Dunikowskiego. Od 90. lat XX w. pracowała na zlecenie Kancelarii Prezydenta RP i Rządu).
Tym samym Dworek Prezydenta RP dołączył do reprezentacyjnych zabytkowych zabudowań Ciechocinka. Zachęcam do odwiedzenia tego miejsca.
opracowanie: Andrzej Powidzki
fot. Andrzej Powidzki
zdjęcia 2008-2012 publikacja: 9-05-2020
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- pl.wikipedia.org
- prezydent.pl - archiwum
- polskaniezwykla.pl
- ciechocinek.pl
- zdroj.ciechocinek.pl
- ciechocinek.naszemiasto.pl/prezydent
|
