Miód kupujesz - pszczoły ratujesz!
 |
| (fot. miodkupujeszpszczolyratujesz.pl) |
Proszowice, 2-10-2015
Wiemy, jak cennym i niezastąpionym produktem jest miód oraz pozostałe produkty pszczele i tą wiedzą chcę się z Państwem podzielić. Śledząc wcześniejsze artykuły wiemy, że pszczoły przynoszą do ula rzadki nektar lub spadź, a po pewnym czasie surowce te przeobrażają sie w gęsty aromatyczny miód pszczeli, gromadzony w plastrach i zasklepiony "wieczkami" woskowymi. Miód taki dobrze się przechowuje, nie fermentuje. Przedstawię, jakie procesy zachodzą w czasie dojrzewania miodu, jakim przemianom ulega nektar, zanim stanie się miodem - pełnowartościowym produktem odżywczym.
Pszczoły zbierając nektar dodają do niego odrobinę wydzieliny gruczołów ślinowych. Następnie przenoszą go do ula, gdzie oddają go młodszym towarzyszkom, zatrudnionym wyłącznie w gnieździe. Po otrzymaniu nektaru wchłaniają go one do pęcherzyka miodowego, a następnie wciskają całą zawartość wola na języczek. Czynność tę powtarzają kilka razy, aby wreszcie wymieszany ze śliną nektar złożyć w którejś komórce plastra.
 |
| (fot. miodkupujeszpszczolyratujesz.pl) |
Bardzo często na dnie komórek obok czerwiu spotykamy częściowo przerobiony już nektar zwany nakropem - w ten sposób pszczoły wykorzystują ciepło, które wypromieniowuje larwa pszczela znajdująca się w zasklepionej komórce. W pobliżu tych swoistych "piecyków pszczelich" nektar zaprawiony śliną robotnic szybko traci nadmiar wody i gęstnieje. Intensywność parowania zwiększają jeszcze pszczoły przez nieustanne wachlowanie skrzydełkami, co powoduje stałą wymianę powietrza w ulu.
Po częściowym odparowaniu nektar - a właściwie niezupełnie dojrzały miód - składany jest w większych ilościach w komórkach położonych w górnej części plastra. Stąd po odparowaniu jeszcze większej ilości wody jest przenoszony do komórek jeszcze wyżej. Tak przenoszony i zagęszczony zebrany w ciągu dnia nektar zwykle pod wieczór zawiera tylko ok. 30% wody, a przy ładnej pogodzie i ciągłym ruchu powietrza w ulu może tracić około 4% na dobę. Tak więc zmniejszenie zawartości wody do 16% następuje nieraz już po 3-4 dniach.
Nie znaczy to jednak, że dojrzewanie miodu polega tylko na zagęszczaniu zebranej z kwiatów słodkiej cieczy. W nektarze pobranym przez pszczoły, a następnie przenoszonym z komórki do komórki, zachodzą też pewne zmiany chemiczne. Najkrócej te zmiany można przedstawić tak: w rzadkim nektarze znajduje się duża ilość cukrów złożonych podobnych do cukru trzcinowego; stopniowo wskutek działania substancji zawartych w wydzielinie gruczołu ślinowego pszczoly następuje rozpad cukrów złożonych na cukry proste takie jak glukoza i fruktoza, a więc cukry przyswajalne przez nasz organizm. Pszczoły do przerabianego nektaru dodają jeszcze inne enzymy pochodzące z organizmu pszczół a więc enzymy powodujące rozkład skrobi, węglowodanów. Poza tym dojrzały miód zawiera substancję hamującą rozwój bakterii.
Komórki z miodem całkowicie dojrzałym zabudowują cienką powłoką woskową tzw. zasklepem. Tak zabezpieczone zapasy nie ulegają krystalizacji, a przy tym nie wchłaniają wody i przez długi czas przechowują się bez zmian.
Rodzaje miodów
- miody nektarowe (kwiatowe),
- miody spadziowe,
- miody mieszane (nektarowo-spadziowe).
 |
| (fot. tapetus.pl) |
Miody kwiatowe są miodami jasnymi, a tylko nieliczne ich rodzaje mają odcień ciemnożółty do brązowego. Na ogół miody wielokwiatowe odznaczają się dość mocnym zapachem kwiatów, z których był zbierany nektar. Miody nektarowe pochodzą z nektaru różnych roślin, jednakże w niektórych okolicach, gdzie znaczne obszary są porośnięte roślinami jednego gatunku, pszczelarze pozyskują miody tzw. gatunkowe takie jak miod rzepakowy, gryczany, akacjowy, wrzosowy, lipowy, czy też miód nawłociowy.
Miody spadziowe są najczęściej ciemne, a zabarwienie ich bywa zielonkawe i szare tak, że robią wrażenie jakby przybrudzonych, a smak ich bywa inny od smaku miodów wielokwiatowych. W składzie chemicznym obydwu typow miodów występują zasadnicze różnice, choćby nawet obecność cukru prostego w miodach spadziowych.
Biorąc pod uwagę roślinność naszego terenu z całą pewnością mogę stwierdzić, że większość miodów, które są pozyskiwane przez lokalnych pszczelarzy to miody wielokwiatowe, a więc miody, które są wyjątkowo smaczne i o specyficznym zapachu przypominającym nam niejednokrotnie kwiaty rosnące w naszej okolicy. Miody wielokwiatowe są bogate, między innymi w substancje witaminowe, które niejednokrotnoie wspomagają funkcje życiowe organizmu. Może być cennym środkiem dietetycznym w chorobach wrzodowych żołądka i dwunastnicy.
 |
| (fot. miodkupujeszpszczolyratujesz.pl) |
W czasie leczenia łagodzą bóle, podwyższają poziom hemoglobiny i polepszają samopoczucie. Miód wielokwiatowy może być podawany osobom znerwicowanym - wielu poszczelarzy twierdzi, że nie ma lepszego środka na uspokojenie. Wiele ludzi wierzy, że miód "robi dobrze na serce". Przy niektórych schorzeniach, tj. wtedy, gdy ten organ należy szybko odżywić, zalecane jest spożywanie miodu, jako że glukoza jest najszybciej przyswajalna - wówczas miód wzmacnia mięsień sercowy. Można by było jeszcze wykazać wiele schorzeń, których wspomaga miód podczas leczenia. Jego cudowne właściwości zazwyczaj są przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Z uwagi na to, że pszczoła dostarcza nam wiele produktów, które wspomagają nasze funkcje życiowe, szanujmy pszczoły, szanujmy pszczelarzy, bowiem pszczelarstwo jest nie tylko trudną sztuką wymagającą specjalnej wiedzy, ale także ciężką pracą, dzięki której większa liczba pszczół może przetrwać w obecnym środowisku. Mając na uwadze trud, jaki muszą wnieść nasi pszczelarze w utrzymaniu swoich podopiecznych w dobrym zdrowiu, Polski Związek Pszczelarski zorganizował akcję "Miód kupujesz - pszczoły ratujesz".
Kupując polski miód wspieramy pszczelarzy w prowadzeniu pasiek, a przy tym zapewniamy pszczołom dobrą opiekę oraz powiększamy liczbę tak niezbędnych zapylaczy.
Włodzimierz Kowalski
Przy pisaniu artykułu korzystałem z "Poradnika pszczelarskiego" wydanego w1974 roku w Warszawie.
|
|
|
