Terapia ręki po udarze mózgu
 |
| (fot. canva.com) |
Proszowice, 11-10-2021
Jak już wiemy jednym z objawów udaru mózgu jest wystąpienie niedowładu lub porażenia (najczęściej) po jednej stronie ciała. Oznacza to, że w obrębie twarzy, tułowia, kończyny górnej i dolnej po tej samej stronie ciała, dochodzi do deficytu, które ograniczają funkcjonowanie tych obszarów. Osłabienie w obrębie kończyny górnej jest szczególnie dokuczliwym skutkiem udaru mózgu. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej deficytom w obrębie kończyny górnej, a także poznamy możliwości usprawniania ręki po udarze.
Duże możliwości funkcjonalne ręki powodują, iż jest traktowana jako narząd chwytny, odpowiedzialny za wykonywanie wielu życiowych czynności. Precyzyjne ruchy ręki pomagają w realizowaniu aktywności związanych z samoobsługą, pracą zawodową, rekreacją, a także są pomocne w procesie wyrażania emocji i komunikacji. Ręka jest jednym z narządów pozwalających człowiekowi na poznawanie otaczającego go świata. Poprzez dotyk własnego ciała i obiektów znajdujących się w jego otoczeniu, odbiera różnorodne sygnały ze świata i przesyła uzyskane informacje do mózgu.
Udar mózgu znacząco wpływa na funkcje kończyny górnej, przez co zakłóca codzienne funkcjonowanie pacjenta (mogą pojawić się trudności w czynnościach związanych z samoobsługą, nauką, pracą etc.), a także powoduje obniżenie jakości jego życia. Oprócz wystąpienia osłabienia do innych negatywnych następstw udaru obejmujących kończynę górną należy m.in. spadek siły mięśniowej, wystąpienie nadmiernego napięcia mięśniowego (tzw. spastyczności) oraz wystąpienie zaburzeń czucia i dolegliwości bólowych.
Przywracanie czynności kończyny górnej jest trudniejsze niż usprawnianie kończyny dolnej m.in. ze względu na jej bardziej złożoną reprezentację korową. Innymi powodami są brak naturalnej stymulacji kończyny związanej z jej obciążaniem, a także błędy powstałe w wyniku codziennej pielęgnacji oraz terapii, szczególnie we wczesnej fazie po udarze mózgu.
Terapia ręki może przyjmować różne formy, jednak ważne jest aby ćwiczona aktywność miała osobiste znaczenie dla pacjenta oraz żeby została samodzielnie przez niego wybrana. Najlepsze efekty przynosi terapia prowadzona w środowisku naturalnym, z wykorzystaniem przedmiotów z najbliższego otoczenia pacjenta, gdyż bazuje na osobistych doświadczeniach osoby po udarze.
Do realizacji wielu codziennych aktywności potrzebne są sprawne obie kończyny górne, dlatego też ważne jest wykonywanie ćwiczeń angażujących obydwie kończyny. W ramach tego zaleca się zarówno ćwiczenia bilateralne i bimanualne. Ćwiczenia na bazie czynności bilateralnych wykonywane są przez obie kończyny w jednakowy sposób (zarówno prawa jak i lewa ręka mają takie same zadanie). Natomiast w ćwiczeniach bimanualnych każda ręka wykonuje inne zadanie - jedna stabilizuje, a druga manipuluje.
Dzięki wykorzystaniu różnorodnych ćwiczeń, terapia staje się bardziej skuteczna, a tym samym pozwala pacjentowi na szybszy powrót do samodzielnego uczestnictwa w codziennym życiu.
opracowanie: Paulina Kasprzyk
|
