"Krakoskå Wilijå" przedstawienie gådką w radziemickiej SP
 |
| (fot. youtube.com) |
Proszowice, 20-12-2019
W niedzielę, 15 grudnia 2019 roku, uczniowie SP im. E. Kleszczyńskiego w Radziemicach, bardzo licznie zgromadzonej publiczności zaprezentowali na scenie przedstawienie "Krakoskå Wilijå". Przedstawienie grane w "gådce krakoski", składało się z dwóch aktów. Akcja pierwszego aktu dzieje się w okresie przygotowań do wigilii i w dialogi wplecione są różne krakowskie zwyczaje i zachowania związane z przygotowaniem do Bożego Narodzenia, natomiast w akcie drugim rodzinę odwiedzają kolędnicy.
Akt pierwszy napisałem w ubiegłym roku z okazji występów młodych aktorów w Klubie "Pod Gruszką" w Krakowie. Natomiast akt drugi, w którym rodzinę odwiedzają kolędnicy w królem Herodem, Marszałkami, Ułanem, Hetmanem, Turkiem, Rabinem, Aniołem, Śmiercią, Diabłem i Dziadem napisałem w tym roku, opierając się o teksty przedstawienia kolędniczego, w którym kiedyś, jako młody człowiek sam brałem udział, chodząc od domu do domu. Warto podkreślić, że to krakowskie przedstawienie kolędnicze ma początek w końcu XIX wieku i przekazywane jest w rodzinach krakowskich z ojca na syna. I mam nadzieję, że tak będzie dalej.
 |
| (fot. youtube.com) |
Samo przedstawienie kolędnicze wspaniałe reżyserki poprowadziły inaczej, niż grane było w sposób tradycyjny przez dawniejszych kolędników. Inaczej, nie znaczy gorzej. Ośmieliłbym się nawet stwierdzić, że w sposób lepszy. Uwypuklona została główna rola Heroda, jako postaci tragicznej, zaślepionej żądzą władzy, która dla utrzymania tej władzy posunęła się do zbrodni na niewinnych dzieciątkach. A dyktator Herod skończył tak, jak kończą wszyscy tyrani, których wcześniej czy później śmierć skraca o głowę, a diabeł bierze dusze do piekieł!
Na uwagę zasługuje również scenografia, nie nachalna, acz doskonale podkreślająca siłę wyrazu i przesłania tego przedstawienia.
Podziękowania należą się również dyrekcji Szkoły, gronu pedagogicznemu, rodzicom, obsłudze technicznej i wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili sie do tego wspaniałego i zakończonego sukcesem przedstawienia, czemu dali temu wyraz bardzo licznie zgromadzeni widzowie.
W części pierwszej, po wprowadzeniu przed publicznością zaprezentowali się najmłodsi wykonawcy, którzy zatańczyli krakowiaki z udziałem Lajkonika. Następnie młodzi aktorzy zagrali przedstawienie "Krakosko Wilijo" z udziałem kolędników. Przedstawienie kolędnicze, w nowej aranżacji i sposobie grania, jest wzorowane na przedstawieniu, z jakim Krakowiacy, nasi pradziadowie, dziadowie i ojcowie chodzili od domu do domu w okresie Świąt Bożego Narodzenia. Część tekstów jest zaczerpnięte z XVIII wiecznych krakowskich pastorałek.
W części drugiej młodzież szkolna zaśpiewała publiczności kilka pastorałek. Natomiast harcerze przekazali dyrekcji i zaproszonym gościom Betlejemskie Światło Pokoju'2019. Tegorocznym hasłem przekazywanym wraz ze Światłem przez harcerzy jest "Światło, które daje moc...". Jak napisano w wikipedii, Betlejemskie Światło Pokoju jest coroczną skautową i harcerską akcją przekazywania przed Świętami Bożego Narodzenia symbolicznego ognia, zapalonego w Grocie Narodzenia Chrystusa w Betlejem.
Akcję zapoczątkowało w 1986 Österreichischer Rundfunk (ORF) - austriacka telewizja i radio publiczne, jako działanie charytatywne na rzecz dzieci niepełnosprawnych i osób potrzebujących. Dzięki udziałowi w niej skautów, akcja obejmuje prawie całą Europę. Światło co roku przywożone jest z Betlejem do Wiednia, gdzie w katedrze przekazywane jest skautom z sąsiednich krajów. Następnie sztafetą trafia do najdalszych zakątków kontynentu.
W Polsce akcję od 1991 prowadzą harcerze ze Związku Harcerstwa Polskiego, którzy odbierają Betlejemskie Światło Pokoju od skautów słowackich najczęściej na przejściu granicznym Łysa Polana w Tatrach. Następnie, po uroczystej mszy świętej odprawianej w Kaplicy Betlejemskiego Światła Pokoju, zlokalizowanej na terenie Schroniska Górskiego ZHP "Głodówka", światło trafia do wszystkich chorągwi, hufców i drużyn harcerskich.
 |
| (fot. youtube.com) |
Za pośrednictwem harcerzy światło dociera do mieszkańców miast i wsi. Betlejemskie Światło Pokoju z rąk harcerzy uroczyście przyjmuje m.in. Prezydent RP, Prezes Rady Ministrów, Marszałek Sejmu i Prymas Polski. Polscy harcerze przekazują światło również do wschodnich sąsiadów - do Rosji, na Litwę, Białoruś, Ukrainę. Czasami na zachód Niemiec i na Północ Danii. Betlejemskie Światło Pokoju jest symbolem ciepła, miłości, pokoju i nadziei - tradycyjnie stawiane jest na wigilijnym stole.
[...] Jak w swoim przesłaniu pisze hm. Wojciech Jurkowski, Naczelny kapelan ZHP, [...] Światło pali się w Betlejem w miejscu narodzin Chrystusa. Pali się tam najjaśniej, choć po ludzku sądząc, wszystko wydaje się tam bardziej mroczne i pozbawione nadziei. Staje się ono znakiem mocy przekraczającej to, co tylko ludzkie i ziemskie. Jezus zwyciężył śmierć - On żyje - i wiara w Niego przenika człowieka i to wszystko, co jest mroczne i groźne. Ci, którym niesiemy BŚP, z pewnością nie zawsze mają w życiu promienne słońce. Często jest ono przesłaniane przez błędy, zło, trudności, cierpienie czy smutek. Światło z Betlejem, jako znak Nowonarodzonego Chrystusa, to zawsze jasne Światło, które wskazuje drogę, prowadzącą do życia w zgodzie i jedności, w pokoju, bezpieczeństwie i braterstwie.
Światło nie pozostaje samo. Sztafeta Światła, wszędzie gdzie dotrze, zapala nowe Światła. Pod ich blaskiem przestrzeń pokoju, życzliwości i otwartości na drugiego człowieka nabiera konkretnego wymiaru służby, bycia dla kogoś i bycia z kimś [...].
 |
| (fot. youtube.com) |
Zbigniew Grzyb
Po tym co zobaczyłem naprawdę jestem bardzo zadowolony z faktu, że prapremiera tego przedstawienia odbyła się w SP im. E. Kleszczyńskiego w Radziemicach.
Słownik godki krakowskiej: www.wislon.tv - Jak wymawiać poszczególne głoski:
Åå - (a/o) ułożyć usta jak do "a" a wyartykułować "o" - wymowa zbliżona do "o" literackiego.
Ă ă - (ą/on) ułożyć usta jak do "ą" a wymówić "on" - wymowa zblizona do "on" literackiego.
Ēē - (e/y) usta jak do "e" a wyartykułować "y" - wymowa zbliżona do "y" literackiego.
Ôô - (ło) wymawiać "ł" krótko, "o" dłużej.
Õ õ - (łó) wymawiać "ł" krótko, "ó" dłużej.
Trz, trz - wymawiać jako "cz".
Šš - (Sz') miękkie "sz", zbliżone wymowa do "ś".
Ŭ ŭ - (łu) wymawiać "ł" krótko, "u" dłużej.
Ž ž - sz/rz - "sz" a w mniejszym stopniu "rz" zwykle na końcu wyrazu, przed następnym zaczynającym sie na "ma", "na" ale też w środku wyrazu przed "y", "e", "a".
|
|
|
